Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day Địa lý tự nhiên lớp 12

Trong việc dạy và học môn Địa lí ở trương phổ thông, Atlat Địa lí Việt Nam có ý nghĩa hết sức quan trọng. Có thể coi đó là “cuốn sách giáo khoa” Địa lí đặc biệt, mà nội dung của nó được thể hiện chủ yếu bằng bản đồ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day Địa lý tự nhiên lớp 12 Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day địa lý tự nhiên lớp 12 ÔN TẬP ĐỊA LÝ THPT LỚP 12Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng Atlat trong giảng dạy địa lý tự nhiên lớp 12Nguyễn Đạt Thành _ Trường THPT Chu Văn An -1- Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day địa lý tự nhiên lớp 12 LỜI NÓI ĐẦU Trong việc dạy và học môn Địa lí ở trương phổ thông, Atlat Địa lí ViệtNam có ý nghĩa hết sức quan trọng. Có thể coi đó là “cuốn sách giáo khoa” Địalí đặc biệt, mà nội dung của nó được thể hiện chủ yếu bằng bản đồ. Cuốn Atlat Địa lí Việt Nam được biên soạn đã minh chứng cho tầm quangtrọng của Atlat. Cho đến nay việc khai thác kiến thức vận dụng vào học tập vàgiảng dạy chưa được nhiều ,đặc biệt là khai thác thông tin trong đó nhiều giáoviên và học sinh chưa khai thác được hoặc lúng túng khi sử dụng .Chính vì vậysáng kiến kinh nghiệm “ SỬ DỤNG ATLAT TRONG GIẢNG DẠY ĐỊA LÝTỰ NHIÊN LỚP 12 “ nhằm giúp học sinh biết cách học và khai thác được hệthống kiến thức về địa lí tự nhiên Tổ quốc ta trong “sáng kiến kinh nghiệmnày” này.Đối tượng sử dụng tài liệu trên là tương đối rộng rãi, từ học sinh lớp 8(phần Địa lí tự nhiên Việt Nam), cho đến nay (và chủ yếu) học sinh lớp 12(phục vụ cho việc học hàng ngày,cho ôn tập và chuẩn bị kiến thức thi tốt nghiệpTHPT…) Nội dung sáng kiến được sắp xếp khái quát một số vấn đề chung về kiếnthức và kĩ năng khai thác Atlat Địa lí Việt Nam. Trong giảng dạy và học tập làtrọng tâm của sáng kiến này. Hy vọng rằng đây là tài liệu tham khảo bổ ích và thiết thực không chỉ chođông đảo học sinh mà cho cả các thầy cô giáo trong quá trình dạy và học mônĐịa lí.Bản thân rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp để sáng kiến đượchoàn thiện hơn.Nguyễn Đạt Thành _ Trường THPT Chu Văn An -2- Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day địa lý tự nhiên lớp 12 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI Atlat địa lí Việt Nam là một tài liệu học tập hữu ích không chỉ đối với họcsinh mà còn cả với giáo viên THPT, Nội dung của Atlat Địa lí Việt Nam được thành lập dựa trên chương trìnhĐịa lí Việt Nam ở trường phổ thông nhằm phục vụ các đối tượng học sinh lớp 8,lớp 9 và lớp 12. - Phần tự nhiên (địa hình, địa chất khoáng sản, khí hậu, đất, thực vật vàđộng vật) và ba miền tự nhiên. Các bản đồ trong bản Atlat Địa lí Việt Nam tỉ lệ chung cho các trang bản đồchính là 1:6.000.000, tỉ lệ 1:9.000.000 dùng trong các bản đồ ngành và tỉ lệ1:18.000.000 cho các bản đồ phụ,tỉ lệ 1:3.000.000 đối với bản đồ các miền tựnhiên đây là các trang bản đồ rất thuận lợi cho việc khai thác sử dụng tronggiảng dạy và học tập địa lý tự nhiên lớp 12.Nguyễn Đạt Thành _ Trường THPT Chu Văn An -3- Sáng kiến kinh nghiệm : Sử dụng Atlat trong giảng day địa lý tự nhiên lớp 12 II. CƠ SỞ THỰC TIẾN CỦA ĐỀ TÀI Kĩ năng khai thác bản đồ nói chung và Atlat Địa lí Việt Nam nói riêng là kĩnăng cơ bản của môn Địa lí.Nếu không nắm vững kĩ năng này thì khó có thểhiểu và giải thích được các sự vật, hiện tượng địa lí, đồng thời cũng rất khó tựmình tìm tòi các kiến thức địa lí khác. Do vậy,việc rèn luyện kĩ năng làm việcvới bản đồ nói chung, Atlat Địa lí Việt Nam nói riêng, là không thể thiếu khi hocmôn Địa lí. - Thông thường khi làm việc với Atlat Địa lí Việt Nam, học sinh cần phải: + Hiểu hệ thống kí, ước hiệu bản đồ (trang bìa của Atlat) + Nhận biết, chỉ và đọc được tên các đối tượng địa lí trên bảng đồ. + Xác định phương hướng, khoảng cách, vĩ độ, kinh độ, kích thước, hình thái và vị trí các đối tượng địa lí trên lãnh thổ. + Mô tả đặc điểm đối tượng trên bảng đồ. + Xác định các mối liên hệ không gian trên bảng đồ. + Xác định các mối quan hệ tương hỗ và nhân quả thể hiện trên bảng đồ. + Mô tả tổng hợp một khu vực, một bộ phận lãnh thổ (vị trí địa lí, địa hình, khí hậu, thủy văn, đất đai, thực vật, động vật, …) - Để khai thác các kiến thức địa lí có hiệu quả từ tập Atlat Địa lí Việt Nam,cần lưu ý việc khai thác và sử dụng thông tin ở từng trang như sau: + Đối với trang đầu của Atlat Địa lí Việt Nam: học sinh cần hiểu đượcý nghĩa, cấu trúc, đặc điểm của Atlat; nắm chắc các kí hiệu chung. + Đối với các trang bản đồ trong Atlat Địa lí Việt Nam: Học sinh phải xác định được vị trí địa lí, giới hạn lãnh thổ, ; nêu đặc điểmcủa các đối tượng địa lí (đất, khí hậu, nguồn nước, khoáng sản, ); trình bày sựphân bố các đối tượng địa lí, như: khoáng sản, đất đai, địa hình, … ; giải thíchsự phân bố các đối tượng địa lí; phân tích mối quan hệ giữa các đối tượng địa lí,phân tích mối quan hệ g ...