Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi nhằm góp phần giúp học sinh nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp THPT

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi nhằm góp phần giúp học sinh nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp THPT" nhằm góp phần giúp giáo viên và học sinh THPT nói chung, ở trường THPT Nghi Lộc 3 nói riêng nâng cao được chất lượng dạy - học - thi môn Ngữ văn TN THPT hiệu quả và đạt kết quả cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi nhằm góp phần giúp học sinh nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp THPTMỤCLỤC KÍHIỆUVIẾTTẮT Chữviếtthường Viếttắt Phươngphápdạyhọc PPDHvàKTĐG vàkiểmtrađánhgiá Giáoviên GV Họcsinh HS Sáchgiáokhoa SGK Vănbản VB Nghịluậnxãhội NLXH Nghịluậnvănhọc NLVH Thựcnghiệm TN Đốichứng ĐC Tốtnghiệp TNTốtnghiệpTrunghọcphổ TNTHPTthông GiáodụcvàĐàotạo GD&ĐT Sángkiếnkinhnghiệm SKKN A.MỞĐẦU1.Lídochọnđềtài KìthiTNTHPThiệnnayngoàimụcđíchchínhlàxétcôngnhậnTốtnghiệpchohọcsinhcòndùngđể xéttuyểnvàomộtsố trườngĐạihọccao đẳngcáctrêncả nước.Mặcdùtácđộngcủađạidịch,hìnhthứctổ chứcvà mụcđíchcủakìthicósự thayđổiítnhiềunhưngmônNgữ vănvẫnluônlàmộtmônchínhtrongkìthinàyvàgópmặttrongnhiềutổhợpkhốithivàocáctrườngĐạihọccaođẳng.Điềuđónóilêntầmquantrọng,vaitròbấtbiếncủamônNgữvănđốivớiviệchọcvàthicủatấtcảhọcsinhlớp12hiệnnay. Thựchiệnchủtrươngđổimớimạnhmẽnộidung,phươngphápdạyhọcvà hìnhthứckiểmtrađánhgiáchấtlượnghọctậpcủahọcsinh,từ năm2015đếnnay,việcrađềthimônNgữvăncónhữngthayđổitheohướng“mở”,chú trọngđếnhướngpháttriểnphẩmchất,nănglựccủangườihọc.Cáccâuhỏiđượcđưavàođề thikhôngcònhướngđếnmụcđíchtáihiệnkiếnthứclí thuyếtmàchuyểnsangđòihỏihọcsinhphảicónănglựchuyđộngkiếnthức tổnghợp,hiểubiếttrênnhiềulĩnhvực,rènkĩnăngtrìnhbàyquanđiểmriêngcủacánhânvềcácvấnđềvănhọchoặcxãhộiđượcnêutrongđềthi. Cấutrúcđề thichínhthứccủamônNgữ văndànhchokìthiTNTHPTgồm có hai phần:Đọc hiểu(3,0 điểm) vàLàm văn(7,0 điểm). RiêngphầnLàm văncó hai câu:nghị luận xã hội(2,0 điểm) vànghị luận văn học(5,0điểm).Câunghịluậnvănhọcthườnglànghịluậnvềmộttácphẩm,đoạntríchthơhoặcmộttácphẩm,đoạntríchvănxuôi.Đâylàcâuhỏichiếmsốđiểmnhiềunhấtvàcũnglàcâucóphầnyêucầudùngđểphânhóathísinh.TrongchươngtrìnhNgữvăn12,cáctácphẩmvănxuôichiếmsố lượng lớn.Ởhọckì1cócácvănbảnNgườiláiđòSôngĐà(trích)NguyễnTuân,Aiđãđặttênchodòngsông(trích)HoàngPhủNgọcTường.Họckì2cóVợchồngAPhủ (Tô Hoài), Vợ nhặt (KimLân), Rừngxànu (Nguyễn TrungThành),Nhữngđứacontronggiađình(NguyễnThi),Chiếcthuyềnngoàixa(NguyễnMinhChâu).Tuynhiênbài Nghị luậnvề mộttácphẩm,mộtđoạn tríchvănxuôi trongSGKNgữ văn12tập2,(trang3435)lạirấtchung chung,chỉđưarahaibàitập.Bàitập1:PhântíchtruyệnngắnTinhthầnthểdụccủaNguyễnCôngHoan.Bàitập2:Hãytìmhiểusựkhácnhauvềtừngữ, về giọngvăngiữahaivănbảnChữ ngườitử tùcủaNguyễnTuânvàHạnh phúcmộttanggiatríchSố ĐỏcủaVũTrọngPhụng.Giảithíchvìsaocósựkhácnhauđó.Đểrồi,ởphầnGhinhớ(trang36)yêucầuhọcsinhnắmcácnộidung:+Giớithiệutácphẩmhoặcđoạntríchvănxuôicầnnghịluận+Phântíchgiátrịnộidungvànghệthuậttheođịnhhướngcủađề hoặcmộtsốkhíacạnhđặcsắcnhấtcủatácphẩm,đoạntrích.+Nêuđánhgiáchungvềtácphẩm,đoạntrích.…Thêmvàođó,thờilượngcủabàihọcquáítỏi(1tiết),khôngđủđểhìnhthànhchohọcsinhkĩnăngphântíchcácdạngđề,hìnhthànhluậnđiểm. ỞbàiÔntậpphầnLàmvăn(tr.182183)lạiđưaracácnộidungôntập nặngvề lýthuyết,khôngíchlợigìchocácbàithisắpdiễnravớihọcsinh như:Đề tàicơ bảncủavănnghị luậntrongnhàtrường,lậpluậntrongvăn nghịluận,bốcụcbàivănnghịluận,diễnđạttrongvănnghịluận. Rõràng,nhữngchỉ dẫnnhư thế làquáchungchungvàcònquáxavới nhữngdạngđề thingàycàngmớimẻ hiệnnay.Nếuchỉ dừnglại ở với nhữngnộidungkiếnthứcnhưthế,họcsinhchúngtakhólònghiểuđề,xâydựnghệthốngluậnđiểmluậncứđầyđủđúngvớiyêucầuđề.Thếnên,đaphầnhọcsinhkhilàmbàivềnghịluậnmộttácphẩmđoạntríchvănxuôithườngrơivàocáchạnchế,saisótsau:+Khôngnắmcácluậnđiểmmàđề yêucầu,nêndẫnđếnchỉ kể cốttruyện,kểvềnhânvậtmộtcáchchungchung.+Mơ hồ về cáckháiniệm:giátrị hiệnthực,giátrị nhânđạo,chấtsử thi, nghệ thuậttrầnthuật,tìnhhuốngtruyện,cáchkếtthúctruyện…nênkhông ...