SÀNG LỌC PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN

Tiền liệt tuyến là tuyến ngoại tiết của nam giới. Tuyến năm ở sau bàng quang, nặng khoảng 30gam, bao quanh ống dẫn nước tiểu. Tuyến tiết ra tinh dịch, chất có màu trắng đục như sữa có tác dụng kích thích sự sống động của tinh trùng1. Đại cươngTiền liệt tuyến là tuyến ngoại tiết của nam giới. Tuyến năm ở sau bàng quang, nặng khoảng 30gam, bao quanh ống dẫn nước tiểu. Tuyến tiết ra tinh dịch, chất có màu trắng đục như sữa có tác dụng kích thích sự sống động của tinh trùng. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SÀNG LỌC PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN SÀNG LỌC PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN Tiền liệt tuyến là tuyến ngoại tiết của nam giới. Tuyến năm ở sau bàngquang, nặng khoảng 30gam, bao quanh ống dẫn nước tiểu. Tuyến tiết ra tinhdịch, chất có màu trắng đục như sữa có tác dụng kích thích sự sống động củatinh trùng 1. Đại cương Tiền liệt tuyến là tuyến ngoại tiết của nam giới. Tuyến năm ở sau bàngquang, nặng khoảng 30gam, bao quanh ống dẫn nước tiểu. Tuyến tiết ra tinh dịch,chất có màu trắng đục như sữa có tác dụng kích thích sự sống động của tinh trùng Ở Hoa kỳ, ung thư tiền liệt tuyến (TLT) là loại ung thư có tỉ lệ mắccao nhất ở nam giới không phụ thuộc màu da và là nguyên nhân tử vong đứnghàng thứ hai sau ung thư phổi. Năm 2006 có …trường hợp mới mắc và có…trường hợp tử vong vì căn bệnh này. có tỉ lệ mắc chuẩn theo tuổi là 2,2/100.000dân và đứng hàng thư 12 ở nam giới. Nguyên nhân gây bệnh cho tới nay chư biết rõ. Qua một số bằng chứng vềdịch tễ học người ta thấy bệnh có liên quan t ới chế độ ăn và di truyền. Nguy cơmắc bệnh tăng lên cùng với hàm lượng chất béo trong chế độ ăn. người có chahoặc an hem ruột mắc ung thư TLT thì có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2-4 lần sovới người bình thường. Sau tuổi 50 tỉ lệ mắc tăng dần theo tuổi, tỉ lệ mắc ở ngườiMỹ gốc phi cũng cao hơn. Các nghiên cứu gần đây cho thấy tỉ lệ mắc ung thư TLTtăng khoảng 6%/ năm. Khi ung thư xâm lấn phá vỡ vỏ bao cũng ít gây ra các triệu chứng do đókhoảng 1/3 đén 2/3 các trường hợp ung thư TLT được chẩn đoán khi tổn thươngđã phá vỡ vỏ hoặc di căn xa. Tỉ lệ sống thêm 10 năm cho ung thư chưa phá vỡ vỏ bao là 75%, khi ungthư đã xâm lấn tại vùng thì tỉ lệ này là 55%, còn khi ung th ư đã di căn xa thì sốngthêm 10 năm chỉ còn lại 15%. Các biến chứng xảy ra khi ung thư tiến triển đó là tắc đường tiểu, đauxương, và các di chứng của các cơ quan khi bị di căn ung thư. 2. Sàng lọc ung thư TLT Nguyên tắc sàng lọc ung thư TLT đó là chụp cắt lớp vi tính vùng trực tràng,xét nghiệm chất chỉ điểm khối u PSA và siêu âm nội trực tràng. Tiêu chuẩn để xácđịnh bệnh là chẩn đoán mô bệnh học qua phẫu thuật hoặc sinh thiết. Độ nhạy và độ đặc hiệu của xét nghiệm sàng lọc ung thư TLT không thểxác định một cách chắc chắn bởi vì những bệnh nhân có test sàng lọc âm tính thìkhông được sinh thiết. Âm tính giả không thể nhận biết được trừ khi làm sinh thiếtvì lý do khác. 2.1.Chụp cắt lớp vi tính vùng trực tràng: Đây là xét nghiệm sàng lọc kinh điển đối với ung thư TLT. Độ nhạy của nóhạn chế tuy nhiên vẫn đựoc áp dụng vì thăm khám trực tràng bằng tay chỉ sờ đựocphía sau và hai thuỳ của tuyến. Các nghiên cứu gần đây cho thấy có tới 25%-35%khối u TLT không thể phát hiện qua thăm khám bằng tay. Chụp cắt lớp vi tính vùng trực tràng có thể phát hiện được 55%-68% ungthư TLT giai đoạn A, khi chưa có triệu chứng. Tuy nhiên xét nghiệm này có độđặc hiệu hạn chế vì tỉ lệ dương tính giả cao. 2.2.Chất chỉ điểm khối u: - PSA tăng có ý nghĩa trong sàng lọc ung thư TLT. Trong nghiên cứu sànglọc ung thư TLT bằng PSA, kết quả cho thấy giá trị PSA tăng trên 4ng/dL có tớitrên 80% trường hợp ung thư TLT được phát hiện khi chưa có triệu chứng lâmsàng mặc dù độ nhạy thấp chỉ 29%. Nồng độ của PSA liên quan tới kích thước củakhối u, khối u càng lớn nồng độ PSA càng tăng. Các nghiên cứu cũng cho thấyqua sang lọc ung thư TLT bằng PSA thì một tỉ lệ lớn ung thư tiềm tàng được pháthiện. Người ta thấy rằng ung thư TLT là bệnh tiến triển chậm trong nhiều năm dođó nhiều trường hợp tử vong vì các nguyên nhân khác khi bệnh ung thư TLT cònở giai đoạn sớm. Các nghiên cứu ung thư TLT qua các trường hợp mổ tử thi chothấy rằng có tới 30% các trường hợp trên 50 tuổi mắc ung thư TLT trong đó ở lứatuổi 50-59 chiếm 10%-42%, lứa tuổi 60- 69 là 17%-38%, tử 70-79 tuổi là 25%-66% và trên 80 tuổi là 18%-100%. Sàng lọc ung thư TLT bằng test PSA phát hiện được tỉ lệ mắc ung thư tiề mtàng mà được phát hiện bằng mổ tử thi. Như vậy sàng lọc có tác dụng phát hiệnung thư TLT và điều trị có hiệu quả. - Phosphatase acid có độ nhạy thấp hơn khoảng 12% -20% cho giai đoạn Avà B. 2.3. Siêu âm qua đường trực tràng Là biện pháp thứ 3 trong sàng lọc ung thư TLT. Phần lớn các nghiên cứucho thấy độ nhạy của phương pháp là phát hiện được từ 57%-68% các trưòng hợpung thư TLT khi chưa có triệu chứng lâm sàng. Do siêu âm nội trực tràng khôngthể phân biệt được khối u lành tính hay ác tính nên giá trị dự báo dương tính củaphương pháp này thấp hơn xét nghiệm PSA. Cho tới nay chưa có bằng chứng về kết quả sàng lọc ung thư TLT làm giảmbiến chứng và tỉ lệ tử vong 3. Hiệu quả của phát hiện sớm Phát hiện sớm ung thư TLT có thể chữa khỏi bệnh, giảm chi phí điều trị,giả ...