Tài liệu Sâu bệnh trên cây hồ tiêu trình bày các loại bệnh thường gặp trên cây hồ tiêu, dấu hiệu bệnh và biện pháp phòng trị. Một số bệnh thường gặp ở cây hồ tiêu được trình bày ở tài liệu này như nấm bệnh hại rễ, mối tiêu, rệp sáp giả,.... Hy vọng đây là tài liệu hữu ích cho bà con nông dân đang trồng cây tiêu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sâu bệnh trên cây hồ tiêu Sâu bệnh trên cây hồ tiêuNấm bệnh hại rễ: Rhizoctonia sp, Fusarium sp, tuyến trùng... làm tiêu chết nhanh. Cácloại nấm này thường có trên chuối, cao su - 2 loại cây trồng xen với tiêuTuyến trùng: Meloidogyne, Pratylenchus, Xiphinema…Tuyến trùng chích hút, bơm các độc tố vào rễ, tạo nên các n ốt u s ần, làm r ễ cong queo,giảm khả năng hấp thu nước, dưỡng chất khiến cây sinh trưởng kém, c ằn c ỗi, lá vàng v ọt,héo, chót lá đen dần rồi rụng. Bệnh s ẽ n ặng h ơn nếu kết h ợp có n ấm b ệnh, vi khu ẩn làmthối rễ.Phòng trị: đào mương thoát nước để hạn chế tuyến trùng lây lan, tăng c ường bón vôi (vìtuyến trùng thích đất hơi chua), bón phân h ữu cơ hoai m ục (vì trong phân h ữu c ơ có nhi ềuvi sinh vật, tuyến trùng đối kháng), rải thuốc.Mối tiêu (Coptoteranes sp): tạo những hầm đất trên dây tiêu và dưới mặt đất quanh gốctiêu.Đối với đường hầm đất trên dây tiêu phía trên mặt đất: cạo bỏ s ạch đ ường h ầm, phunthuốc kỹ, sau 3 ngày có thể phun lại.Đối với đường hầm, tổ mối ở gốc tiêu dưới mặt đất: xới đất tơi xung quanh n ọc tiêu, c ạo b ỏđường hầm đất. Tưới dung dịch thuốc trừ bệnh hoặc xới đất xung quanh n ọc tiêu sâukhoảng 10cm, rải thuốc bột rồi lấp đất và tưới nước.Rệp sáp giả (Pseudococcidoe): gây hại đọt non, lá non, chùm quả, dây tiêu trên mặt đất.Phun rửa bồ hóng, bột rệp sáp bằng nước có áp suất lớn.Phun thuốc trừ sâu trên cây, mặt đấtĐối với gốc tiêu, dây tiêu dưới mặt đất, bị rệp chữa trị tương tự như phần chữa trị tổ mối.Rệp sáp:Xuất hiện và gây hại chủ yếu trong mùa nắng. Rệp sáp bám ch ặt vào m ặt d ưới lá, gié hoa,trái để chích hút nhựa làm lá khô, trái khô, r ụng. Rệp còn c ư trú d ưới đ ất, g ốc cây đ ể chíchhút chất dinh dưỡng trong rễ, thân làm cây sinh trưởng kém, còi cọc.Trong quá trình chích hút rệp sáp thải ra dịch có ch ất đường t ạo đi ều ki ện t ốt cho n ấm b ồhóng phát triển dẫn đến việc giảm khả năng quang hợp của lá, tạo môi trường cho vi khu ẩnxâm nhập.Phòng trị: phun thuốc đặc trịRầy mềm (Toxoptera sp), bọ xít muỗi (Diconocoris sp): gây hại đọt non, lá trái, dây tiêu.Phun thuốc.Bọ đầu dài đục dây (Lophobaris sp), bọ ăn lá: gây hại mắt dây, dây cuống hoa, lá.Phun thuốc.Lưu ý:Thường xuyên quan sát phát hiện sâu bệnh kịp thời.Thuốc hóa học phải dùng luân phiên, không dùng 1 loại thuốc trong thời gian dài.Phun thuốc cần tiến hành đồng bộ để tránh sự lây lan, phát tán sâu bệnh ra cảvùng.Bệnh chết nhanh (bệnh thối gốc, chết dây - Quick wilt, Phytophthora foot rot)Cây bị héo nhanh, mép lá hơi co lại và trở nên vàng trước khi rụng. Thời gian từ khidây tiêu héo, xuống lá rồi chuyển vàng, rụng ào ạt chỉ để lại dây, cành trơ trọi diễnra chỉ trong vòng 7 – 10 ngày, sau đó cây chết trong vòng vài tuần lễ. Sau khi lá rụngquả bắt đầu nhăn nheo và khô. Các đốt cành và trái cũng bị rụng để trơ lại thânchính với vài nhánh khô héo bám trên trụ tiêu. Các trái tiêu bị lõm vào và méo mó.Các biện pháp xử lý đối với cây tiêu lúc này không mang lại hiệu quả.Thông thường các lá phía dưới thấp bị bệnh trước sau đến các lá phía trên, lá bệnhvàng rụng xuống và tiếp tục chu kỳ lây lan bệnh.Bệnh thường gây chết hàng loạt nọc tiêu, phòng trị rất khó khăn, tốn kém và ít manglại hiệu quả. Bộ rễ đã bị nấm tấn công 1 – 2 tháng trước khi các triệu chứng biểuhiện ra bên ngoài. Toàn bộ rễ bị thối đen nhất là phần cổ rễ, thân sát mặt đất bị thốirã, vỏ bong ra, có mùi hôi nhẹ (lở cổ rễ).Bệnh do nấm Phytophthora parasitica var. piperana. Nấm sống dưới đất, thích ẩm,chủ yếu phát sinh phát triển và lây lan trong mùa mưa, nhất là giai đoạn giữa và cuốimùa mưa, đầu mùa khô.Thông thường nấm Phytophthora kết hợp với các loại nấm sống trong đất khác nhưPythium, Fusarium, Rhizoctonia… cùng tấn công lên tiêu làm cây tiêu chết rất nhanh.Nấm bệnh có thể lây lan đến hầu hết các bộ phận của cây như lá, rễ, thân, nhánh…đặc biệt là các bộ phận nằm trong và sát mặt đất.Trong điều kiện mùa khô, nấm tồn tại dưới dạng bào tử vách dầy hầu như khônghoạt động và khi mùa mưa đến chúng hoạt động trở lại và lây lan trên đồng ruộngtheo nước mưa. Ở các vườn có độ tuổi cây càng cao thì khả năng nhiễm bệnh cànglớn do sự tích lũy nguồn bệnh ở trong đất, cây sinh trưởng kém, sức kháng bệnhgiảm. Nhiều vườn tỷ lệ nhiễm bệnh lên tới 75%.Bệnh thường xuất hiện trên các vườn tiêu từ 3, 4 năm tuổi trở lên và khi thấy trongvườn có 5 – 7 % cây chết thì phần lớn cây trong vườn đều đã bị nấm tấn công gâyhại.Bệnh phụ thuộc rất nhiều vào địa hình vườn hồ tiêu, nhất là ở vùng trũng và khuchân đồi do mưa chảy dồn về, khó tiêu thoát, độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi chonấm lây lan, phát sinh và gây bệnh cho cây hồ tiêu.Phòng trừ:- Trồng cây với mật số vừa phải, không trồng dầy, xén tỉa cành sát mặt đất khoảng20 – 30cm- Quét dung dịch Bordeaux 10%, vôi vào phần thân tiêu sát mặt đất để hạn chế sựxâm nhập của mầm bệnh.- Xen canh: Theo kinh nghiệm các nước Ấn Độ, Philipinnes cho thấy trồng xen tiêuvới cà phê, dừa … sẽ giãm bện ...