Thông tin tài liệu:
Bài viết tập trung phân tích những nội dung liên quan đến văn chương trong Giáo trình Ngôn ngữ học đại cương và công trình Tính hai mặt của ngôn ngữ. Qua đó, chúng tôi đặt ra một số vấn đề nghiên cứu về văn chương từ tư tưởng của Saussure.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Saussure và văn chương: Trường hợp giáo trình ngôn ngữ học đại cương và công trình tính hai mặt của ngôn ngữ
UED Journal of Social Sciences, Humanities & Education – ISSN 1859 - 4603
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC
SAUSSURE VÀ VĂN CHƯƠNG: TRƯỜNG HỢP GIÁO TRÌNH NGÔN NGỮ
HỌC ĐẠI CƯƠNG VÀ CÔNG TRÌNH TÍNH HAI MẶT CỦA NGÔN NGỮ
Nhận bài:
31 – 12 – 2016 Nguyễn Quốc Thắng
Chấp nhận đăng:
20 – 02 – 2017 Tóm tắt: Từ việc xác định các phạm vi khác nhau để làm rõ tư tưởng của Saussure về văn chương như:
http://jshe.ued.udn.vn/
vị trí của văn chương trong các văn bản của Saussure, những nền tảng về lí thuyết ngôn ngữ học của
Saussure đối với lí thuyết văn chương, bài viết tập trung phân tích những nội dung liên quan đến văn
chương trong Giáo trình Ngôn ngữ học đại cương và công trình Tính hai mặt của ngôn ngữ. Qua đó,
chúng tôi đặt ra một số vấn đề nghiên cứu về văn chương từ tư tưởng của Saussure. Quá trình phân
tích này cho phép khẳng định tầm quan trọng của ngôn ngữ học trong nghiên cứu văn chương và vai trò
của các văn bản văn chương trong nghiên cứu ngôn ngữ.
Từ khóa: Ferdinand de Saussure; Giáo trình Ngôn ngữ học đại cương; Tính hai mặt của ngôn ngữ; văn
chương; diễn ngôn; ký hiệu học về huyền thoại.
double du langage được Ferdinand de Saussure thực
1. Đặt vấn đề
hiện trong khoảng thời gian từ 1890 đến 1894, sau khi
Được xem là hiện thân của hệ hình cấu trúc luận, ông trở về Genève từ Paris sau gần 10 năm. Vào năm
Ferdinand de Saussure là người đã ảnh hưởng mạnh mẽ 1996, nghĩa là sau hơn một thế kỷ kể từ khi Saussure mất,
đến nhiều thế hệ sau ông ở nhiều lĩnh vực. Có thể dễ khi gia đình ông cải tạo lại nơi ông từng ở tại Genève, họ
dàng kể ra một số tên tuổi tiêu biểu như: Jakobson, đã tìm thấy bản thảo này. Nghiên cứu này lẽ ra chỉ gói
Milner (ngôn ngữ học), Kristeva (kí hiệu học), Barthes, gọn trong phạm vi đọc sách với đối tượng khảo sát là
Riffaterre (lý thuyết văn học), Lacan, Irigaray (phân tâm Tính hai mặt của ngôn ngữ do Simon Bouquet và Rudolf
học), Derrida, Faye, Baudrillard (triết học), … Ở Việt Engler biên soạn với sự hợp tác của Antoinette Weil dưới
Nam, kể từ khi Giáo trình Ngôn ngữ học đại cương của tiêu đề Écrits de linguistique générale (Những bản viết về
Saussure được dịch và xuất bản lần đầu tiên vào năm ngôn ngữ học đại cương) [22]. Nhưng quá trình đọc công
1973 và sau đó là năm 2004, đã có nhiều bài viết khẳng trình này đã làm mở rộng những ý nghĩ khác: tiếp cận tư
định tính chất quan trọng của những tư tưởng tiên phong tưởng của Saussure về phương diện văn chương. Đây là
cho ngôn ngữ học hiện đại của Saussure. Tuy nhiên, cho “cách đọc”: đi tìm những điều tưởng chừng như thứ yếu
đến nay, chưa có ai bàn riêng về những diễn giải của trong một tư tưởng để biện giải về vị trí và vai trò của
Saussure về văn chương. nó đối với những vấn đề quan yếu của bản thân công
Năm 2016 là năm kỷ niệm 100 năm Giáo trình trình đó cũng như những ảnh hưởng của nó đối với lịch
ngôn ngữ học đại cương của Saussure, nhưng đó cũng sử. Lợi thế của “cách đọc” này là cho phép bao quát vấn
là năm mà công trình Tính hai mặt của ngôn ngữ (De đề ở mọi khía cạnh, cho phép hy vọng về một hướng mở
l’essence double du langage) của ông được công bố tròn trong nghiên cứu. Nhưng cách đọc này có nhược điểm
20 năm. Bản thảo viết tay của công trình De l’essence là dễ đi vào suy diễn, áp đặt tầm quan trọng cho những
vấn đề thứyếu để làm cho chúng có vẻ cốt yếu. Nghiên
cứu mong muốn mang lại một góc nhìn khác về
* Liên hệ tác giả Saussure, góc nhìn về tư tưởng của ông từ những vấn đề
Nguyễn Quốc Thắng
Trường Đại học Thủ Dầu Một
liên quan đến văn chương.
Email: thangfr@gmail.com
Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 7, số 1 (2017), 61-69 | 61
Nguyễn Quốc Thắng
2. Nội dung Giáo trình (vào năm 1971). Cũng chính vì thế, theo
2.1. Vấn đề nghiên cứu Saus ...