Selenium

Từ selenium xuất phát từ tiếng hy lạp “selene”, có nghĩa là mặt trăng. Cách đặt tên trên có liên quan đến sự phản quang của selenium được nhân lên khoảng 1000 lần khi selenium được đưa từ bóng tối ra ánh sáng mặt trời. Vì vậy, selenium được dùng để sản xuất các dụng cụ cần nhạy cảm với ánh sáng như máy photocopy hay các dụng cụ cảm ứng với ánh sáng mặt trời. Selenium chỉ được chính thức công nhận là nguyên tố cần thiết cho sức khỏe con người vào năm 1990.Chức năng chủ yếu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Selenium Selenium Từ selenium xuất phát từ tiếng hy lạp “selene”, có nghĩa là mặt trăng. Cáchđặt tên trên có liên quan đến sự phản quang của selenium được nhân lên khoảng1000 lần khi selenium được đưa từ bóng tối ra ánh sáng mặt trời. Vì vậy, seleniumđược dùng để sản xuất các dụng cụ cần nhạy cảm với ánh sáng như máyphotocopy hay các dụng cụ cảm ứng với ánh sáng mặt trời. Selenium chỉ được chính thức công nhận là nguyên tố cần thiết cho sứckhỏe con người vào năm 1990. Chức năng chủ yếu của chất khoáng vi lượng này là tham gia vào thànhphần của men glutathione peroxidase, men này hoạt động cùng với vitamin enhằm ngăn ngừa và bảo vệ sự tổn thương màng tế bào bởi các gốc tự do. Nồng độselenium thấp là yếu tố nguy cơ cao của bệnh ung thư, bệnh tim mạch, bệnh viêmnhiễm và nhiều tình trạng bệnh lý khác có liên quan đến các tổn thương do tănggốc tự do oxy hóa, gồm cả lão hóa sớm và hình thành đục thủy tinh thể. Nguồn thực phẩm Hàm lượng selenium trong thực phẩm liên quan trực tiếp với hàm lượngselenium trong đất trồng. Xem bảng 1. Dấu hiệu thiếu hụt và triệu chứng Thiếu hụt selenium trầm trọng có liên quan đến bệnh keshan, một rối loạntim nặng nề chủ yếu ở trẻ con và phụ nữ trong tuổi sinh đẻ. Bệnh keshan xuất hiệnở một số vùng của trung quốc nơi có nồng độ selenium trong đất trồng rất thấp.Thiếu hụt selenium có thể gây những rối loạn ở tim và bệnh lý của cơ. Tuy nhiênnhững tình trạng thiếu selenium trầm trọng như vậy rất hiếm gặp. Thông thườnghơn là dạng thiếu selenium trong chế độ ăn lâu dài là nguy cơ ung thư, bệnh tim vàsuy giảm miễn dịch. Bảng 1: Thành phần selenium trong một số thực phẩm, tính bằngmicrogram/100g Mầm 111 Cám 63 Củ 27lúa mì cải Quả 103 Củ cải 57 Tỏi 25hạch Braxin đỏ Thụy Sĩ Yến 56 Lúa 24 Gạo 39mạch mạch lức Bánh 66 Nước 19mì cam Liều khuyến cáo RDA (recommended dietary allowance)Nhóm MicrogramNHŨ NHIDưới 6 tháng 10tuổi 6 – 12 tháng 15 TRẺ EM 1 – 6 tuổi 20 7 – 10 tuổi 30 VỊ THÀNH NIÊN VÀ TRƯỞNGTHÀNH Nam 11 – 14 40tuổi Nam 15 – 18 50tuổi Nam hơn 19 70tuổi Nữ 11 – 14 45tuổi Nữ 15 – 18 50tuổi Nữ hơn 19 55tuổi Nữ có thai 65 Nữ cho con 75bú Tác dụng có lợi Vai trò quan trọng nhất của selenium là chống oxy hóa. Đặc biệt seleniumdưới dạng selenocysteine liên kết chặt chẽ với enzyme glutathione peroxidase ởbốn vị trí hoạt động. Enzyme này đảm nhiệm vai trò chính yếu trong việc bảo vệcơ thể chống các gốc tự do và tổn thương oxy hóa. Bên cạnh đó chính bản thânselenium cũng là một chất oxy hóa rất mạnh và có liên quan đến sự tổng hợphormone tuyến giáp. Selenium cũng là một chất đối kháng của các kim loại nặngnhư chì, thủy ngân, nhôm và cadmium. Dạng hiện có Selenium có nhiều dạng sử dụng. Các nghiên cứu cho thấy các muối vô cơnhư selenite natri được hấp thu rất kémvà không đạt nhưng tác động sinh hóamạnh như dạng muối hữu cơ, như selenomethionine và men bia giàu selenium. Dovậy chế phẩm bổ sung selenium hiện được ưa chuộng chứa thành phần seleniumhữu cơ hoặc men bia giàu selenium. Ứng dụng lâm sàng Chế phẩm bổ sung selenium được sử dụng chủ yếu trong hỗ trợ chống oxyhóa. Để đánh giá vai trò quan trọng của selenium, chúng ta hãy tìm hiểu mối liênquan giữa selenium và ung thư, tăng cường khả năng miễn dịch, bệnh tim mạch,tình trạng viêm, quá trình hình thành đục thủy tinh thể, thai kỳ và trẻ sinh non. Ung thư Rất nhiều thử nghiệm lâm sàng chứng tỏ tử suất do ung thư tăng khi lượngselenium nhập vào thấp hơn lượng tối ưu. Tác động chống ung thư của seleniumhiệu quả hơn ở nam giới, đặc biệt là ung thư phổi và đường tiêu hóa. Người ta đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu về vai trò chống ung thư củaselenium trên súc vật. ủy ban nghiên cứu quốc gia (hoa kỳ) có lưu ý : “việc sửdụng chế độ dinh dưỡng hoặc thức uống bổ sung nhiều selenium giúp bảo vệ cơthể chống lại các khối u do hàng loạt các chất sinh ung hóa học hiện nay”.Selenium giúp bảo vệ chống ung thư vú, đại tràng, ung thư gan và da. Chức năng miễn dịch Selenium đóng vai trò thiết yếu trong men glutathione peroxidase ảnhhưởng đến mọi thành phần của hệ miễn dịch, bao gồm sự phát triển và hoạt độngcủa bạch cầu. Thiếu hụt selenium gây ra ức chế chức năng miễn dịch, ngược lạinếu bổ sung selenium sẽ tăng cường và/hoặc phục hồi khả năng miễn dịch. Thiếuselenium còn ức chế khả năng đề kháng chống nhiễm trùng, hậu quả của suy giảmchức năng bạch cầu và tuyến ức. Liều 200mcg selenium mỗi ngày có thể kíchthích hoạt động và chức năng hai thành phần này. Bệnh tim mạch Cũng như các chất chống oxy hóa khác, chế phẩm bổ sung selenium giúpngăn ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ. Tỷ lệ các bệnh lý tim mạch tăng cao khinguồn selenium nhập vào cơ thể thấp, tuy nhiên tác động của selenium lên bệnhtim mạch không mạnh mẽ bằng lên bệnh ung thư. Sự suy giảm nồng độ seleniumtrong cơ thể dẫn đến suy giảm hoạt động của hệ thống men glutathione peroxidase.Chế phẩm bổ sung selenium (97mcg/ngày) làm tăng tỷ lệ hdl/ldl và ức chế sự kếttập tiểu cầu. Selenium hỗ trợ bệnh tim mạch trên bệnh nhân nghiện thuốc lá tốthơn hẳn các nhóm khác. Selenium cần phải được sử dụng trong mọi liệu trình điều trị hậu nhồi máucơ tim hay đột quỵ. Các tình trạng viêm Nồng độ selenium và glutathione peroxidase giảm thấp trên ...