Shock Tim - Cardogenic Shock

Tổng quan + Shock là một hội chứng lâm sàng, bắt nguồn từ kết quả của việc tưới máu không thoả đáng, bất kể nguyên nhân gì - sự giảm tưới máu khởi phát do mất cân bằng cung và cầu oxy và cơ chất đều dẫn tới rối loạn chức năng tế bào. + Shock y học không liên quan gì với trạng thái cảm xúc-stress (dân gian cũng gọi nhầm là sốc). + Shock y học là một cấp cứu khẩn do nguy cơ đến tính mạng. + Lâm sàng shock có biểu hiện đa dạng, thường...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Shock Tim - Cardogenic Shock Shock Tim - Cardogenic ShockI.Tổng quan+ Shock là một hội chứng lâm sàng, bắt nguồn từ kết quả của việc tưới má ukhông thoả đáng, bất kể nguyên nhân gì - sự giảm tưới máu khởi phát domất cân bằng cung và cầu oxy và cơ chất đều dẫn tới rối loạn chức năng tếbào.+ Shock y học không liên quan gì với trạng thái cảm xúc-stress (dân giancũng gọi nhầm là sốc).+ Shock y học là một cấp cứu khẩn do nguy cơ đến tính mạng.+ Lâm sàng shock có biểu hiện đa dạng, thường có biểu hiện về tuần hoànnhư giảm huyết áp, (huyết áp trung bình dưới 60mmHg), giảm oxy huyếthay tim ngừng đập…+ Không điều trị kịp thời shock có thể dẫn đến rối loạn chức năng tế bào, tổnthương cơ quan, suy đa phủ tạng và chết.+ Điều trị phải trực tiếp với cả biểu hiện của shock và cả nguyên nhân củanó.II.Đặc điểm chung* Có bốn giai đoạn, không đột ngột chuyển giai đoạn mà diễn biến liên tục.1.Giai đoạn khởi đầu- Trong suốt giai đoạn này, tình trạng giảm tưới máu là nguyên nhân giảmoxi máu,- Ty lạp thể giảm sản xuất adenosine triphosphate (ATP), nên không bảođảm năng lượng cho mọi hoạt động.- Vì thiếu oxy, màng tế bào bị tổn thương, thấm dịch ngoại bào, và các tếbào thực hiện hô hấp yếm khí.- Dẫn đến việc tạo ra lactic và pyruvic acid - kết quả là toan chuyển hóa.- Quá trình các tế bào gan loại bỏ những chất này cũng yêu cầu ôxy trongkhi lại đang thiếu …2.Giai đoạn bù trừ (Compensating)- Giai đoạn này cơ thể sử dụng các cơ chế sinh lý, bao gồm cả thần kinh,hormon và hoá sinh để đảo ngược tình trạng.- Do nhiễm toan, nên sẽ bắt đầu tăng thông khí để loại CO2; gián tiếp làmtăng pH máu.- Các baroreceptors trong động mạch phát hiện có giảm huyết áp, gây ra việcphóng thích các adrenaline và noradrenaline.- Noradrenaline gây co mạch trội hơn nên tăng nhẹ nhịp tim, trong khiadrenaline gây tăng HA trội hơn; kết hợp hiệu quả là làm tăng huyết áp.- Trục Renin - angiotensin được kích hoạt và arginine vasopressin đượcphóng thích để bảo đảm dịch qua thận.- Ngoài ra, các hormones gây co mạch của thận, ruột, và các cơ quan đểhướng máu đến tim, phổi và não.- Thiếu máu đến thận gây ra giảm sản xuất nước tiểu.- Hiệu ứng của trục Renin - angiotensin cũng tham gia quá trình này, nhưngchậm, và ít quan trọng trong việc làm giảm shock.3.Giai đoạn mất bù (Decompensating)- Nếu nguyên nhân của khủng hoảng không được điều trị thành công, các cơchế bù trừ bắt đầu suy giảm, shock sẽ phát triển .- Vì giảm tưới máu các tế bào, ion natri tích vào trong và kali rò rỉ ra ngoài.- Chuyển hóa yếm khí tiếp tục, acid chuyển hóa tăng trong cơ thể, các cơtrơn tiểu động mạch và những cơ thắt trước mao quản giãn ra, dẫn đến ứmáu trong mao quản.- Do điều này, áp lực thủy tĩnh sẽ gia tăng, kết hợp với phóng thích histamin,dẫn đến rò rỉ chất lỏng và đạm vào mô xung quanh.- Do mất dịch, máu cô và tăng tính nhầy, càng gây rối loạn vi tuần hoàn.- Co mạch kéo dài cũng dẫn tới thiếu tưới máu các cơ quan quan trọng.- Nếu ruột thiếu máu phát triển, vi khuẩn có thể nhập các dòng máu, đemđến các tai biến do nội độc tố (endotoxic shock).4.Giai đoạn không hồi phục (Irreversible)- Đến giai đoạn này, các cơ quan quan trọng đã suy, shock sẽ không hồiphục.- Não đã tổn thương và tế bào chết đã xảy ra. Tử vong sắp xảy ra.III. Phân loạiNăm 1972 Hinshaw & Cox đã đưa ra kiểu phân loại; vẫn còn được dùng đếnnay.Gồm bốn (5) loại shock: hypovolemic, cardiogenic, distributive, (endocrine)và obstructive shockA.Shock giảm KLTHB.Shock timC.Shock tắc nghẽnD.Shock phân bố+ Shock nhiễm khuẩn+ Shock phản vệ+ Shock thần kinhE. Shock nội tiết (Endocrine Shock) - là dạng thứ năm của shock, đượcIrwin, Richard S. Rippe, James M giới thiệu gần đây (Intensive CareMedicine/January 2003. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia &London. ISBN 0-7817-3548-3); nó dựa trên cơ sở các rối loạn nội tiết.+ Suy giáp trạng (Hypothyroidism), gặp ở bệnh nhân bị bệnh trầm trọng,giảm cung lượng tim và có thể dẫn đến giảm huyết áp và suy hô hấp.+ Thyrotoxicosis có thể khởi phát một bệnh cơ tim bất trị.+ Suy thượng thận cấp (Acute adrenal insufficiency) thường là kết quả củangưng điều trị corticosteroid đột ngột…(*) Cách đây 30 năm - chúng ta từng được học rất kỹ về shock chấn thương(trauma shock), nay hầu như các tài liệu chính thống đều ít nói đến...?!IV.Triệu chứngA. Triệu chứng chung:1. Giảm huyết áp2. Thay đổi sinh hiệu3. Giảm tưới máu ngoại vi4. Thay đổi tinh thầnB. Dấu hiệu riêng1. Hypovolemic shock2. Cardiogenic shock3. Obstructive shock4. Shock nhiễm khuẩn5. Neurogenic shock6. Anaphylactic shockIV.Điều trịA. Giải pháp chung1. Tư thế2. Oxy3. Nhiệt độ4. Kiểm soát chảy máu5. Giảm đau6. Làm các XN cần thiết7. Đánh giá lưu lượng nước tiểu8. Theo dõi monito nhịp tim9. Áp lực TM trung ương (CVP) và phổi bit (PAWP)10. Lập lại thể tích tuần hoàn + Dịch điện giải + Keo: máu - plasma - dextran11. Thuốc co ...