Siêu âm vú dẫn hướng sinh thiết kim, sinh thiết tổn thương tuyến vú bằng súng sinh thiết

Tài liệu "Siêu âm vú dẫn hướng sinh thiết kim, sinh thiết tổn thương tuyến vú bằng súng sinh thiết" nhằm cung cấp cho học viên những nội dung về định nghĩa, chỉ định - chống chỉ định, các bước chuẩn bị, các bước tiến hành, theo dõi và xử trí tai biến sau siêu âm vú dẫn hướng sinh thiết kim, sinh thiết tổn thương tuyến vú bằng súng sinh thiết. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Siêu âm vú dẫn hướng sinh thiết kim, sinh thiết tổn thương tuyến vú bằng súng sinh thiết SIÊU ÂM VÚ DẪN HƢỚNG SINH THIẾT KIMI. ĐẠI CƢƠNG Là kỹ thuật hiện hình tổn thương ở vú bằng siêu âm và dẫn hướng chọc hút kimnhỏ chẩn đoán tế bào hoặc chọc sinh thiết kim lớn lấy mảnh bệnh phẩm chẩn đoánmô bệnh học.II. CHỈ ĐỊNH- Các tổn thương vú nghi ngờ ác tính trên lâm sàng thấy được trên siêu âm.- Các tổn thương vú nghi ngờ trên siêu âm không thấy được trên lâm sàng.III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH- Không có chống chỉ định tuyệt đối đối với chọc hút kim nhỏ chẩn đoán tế bào.- Cần tránh những trường hợp có rối loạn đông máu đối với chọc sinh thiết kim lớn.IV. CHUẨN BỊ1. Người thực hiện- 1 bác sỹ chẩn đoán hình ảnh- 1 điều dưỡng thông hiểu thủ thuật2. Phương tiện- Máy siêu âm với đầu dò phẳng, tần số 7,5 đến 10 MHz- Bộ dụng cụ vô trùng gồm khay, gạc, toan lỗ, lưỡi dao mổ, băng, bơm kim tiêm, găng vô khuẩn.- Kim, bơm tiêm để chọc hút tế bào; Súng sinh thiết hoặc các loại kim sinh thiết chuyên dụng 14 đến 16G.- Thuốc tê Xylocaine 2 5-10ml.- Lam kính hoặc lọ đựng bệnh phẩm có chứa sẵn fooc-môn 10%.3. Người bệnh Giải thích và làm yên tâm người bệnh về thủ thuật để phối hợp với thầy thuốc.V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH- Tư thế người bệnh tùy thuộc vào vị trí tổn thương, tốt nhất là tư thế nằm ngửa, nằm nghiêng hoặc chếch, với 2 tay giơ lên cao. 422- Dùng đầu dò siêu âm xác định tổn thương và vị trí chọc kim theo điểm đánh dấu trên nguyên tắc đường đi ngắn nhất và song song với giường thành ngực. Tuyệt đối không chọc kim vuông góc với thành ngực.- Sát trùng điểm chọc và gây tê tại chỗ. Rạch da 3mm và đưa kim sinh thiết tới vị trí bờ tổn thương theo hướng dẫn của siêu âm. Đối với chọc hút tế bào kim nhỏ thì không cần gây tê và rạch da.- Siêu âm xác định chính xác kim trong tổn thương theo 2 chiều vuông góc.- Tiến hành hút tế bào bằng bơm tiêm hoặc bấm sinh thiết.- Lấy ít nhất 3 mẫu bệnh phẩm đạt yêu cầu theo các hướng khác nhau của tổn thương, phết lên các lam kính hoặc ngâm chìm trong dung dịch foóc môn nếu là sinh thiết mảnh.- Rút kim, băng ép và kiểm tra máu tụ.VI. THEO DÕI Theo d i chảy máu hoặc máu tụ trong vòng 30 phút tới 1 giờ.VI.TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ- Chảy máu: băng ép và theo d i sau 30 phút.- Máu tụ: băng ép và thường tự hết sau vài ba ngày. 423 SINH THIẾT TỔN THƢƠNG TUYẾN VÚ BẰNG SÚNG SINH THIẾTI. ĐẠI CƢƠNG Sinh thiết tổn thương vú bằng súng sinh thiết hay còn gọi là sinh thiết kim, đâylà một thủ thuật ngoại khoa nhằm lấy một mảnh nhỏ khối tổn thương vú để làm xétnghiệm giải phẫu bệnh giúp cho chẩn đoán được chính xác, quyết định hướng điều trị.II. CHỈ ĐỊNH- Tổn thương vú nghi ngờ trên lâm sàng hoặc trên phim chụp vú cũng như trên siêu âm.- Những tổn thương vú mà cần có tiêu chuẩn vàng để quyết định việc điều trị.- Ung thư vú giai đoạn muộn cần mô bệnh học để điều trị hóa chất.III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH Các trường hợp chống chỉ định với ngoại khoa như: Rối loạn đông máu, bệnhlý tim mạch, cao huyết áp…IV. CHUẨN BỊ1. Người thực hiện- Được đào tạo và có kỹ thuật tốt.- Khám và giải thích cho người bệnh.2. Phương tiện Được tiến hành tại phòng thủ thuật hoặc phòng mổ- Kim sinh thiết: Canule để cắt bệnh phẩm ở phía ngoài, nòng ở trong có một rãnh chứa bệnh phẩm. Các cỡ kim thường dùng là 12; 14 hoặc 16.- Súng lắp kim.- Bàn sinh thiết.- Bông và gạc vô khuẩn.- Thuốc sát trùng (Betadin hoặc cồn Iod và cồn 70°).- Thuốc tê.- Bộ dụng cụ chống shock phản vệ.3. Người bệnh- Phải được giải thích trước khi tiến hành thủ thuật.- Làm các xét nghiệm về chức năng đông máu và HIV.- Các xét nghiệm đánh giá bilan toàn thânV. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH- Người bệnh cởi áo nằm ngửa trên bàn thủ thuật.- Sát trùng vùng rạch da bằng Betadin và cồn 70° rồi trải toan vô khuẩn.- Gây tê tại chỗ bằng Lidocain 2 . 424- Cố định khối u bằng một tay rồi rạch da trên mặt u. Đường rạch dài khoảng 0.3 - 0.5 cm và sâu qua lớp dưới da. Cần chú ý đường rạch da phải đảm bảo thẩm mỹ và thuận lợi cho điều trị ngoại khoa sau này.- Đưa kim sinh thiết có cảm giác chạm vào u rồi mới ―bắn‖.- Đối với tổn thương không sờ thấy, cần tiến hành sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc CT-Scan vú.Yêu cầu về bệnh phẩm:- Lấy 3-5 mẫu đối với tổn thương sờ thấy trên lâm sàng.- Lấy 5 - 10 mẫu với tổn thương vi canxi hóa mà lâm sàng không sờ thấy u.VI. XỬ TRÍ TAI BIẾN- Shock phản vệ: xử trí như sốc phản vệ (dị ứng lidocain, thuốc tê)- Chảy máu: thường là tự cầm sau khoảng 5-10‘ nếu không có bệnh lý rối loạn chức năng đông máu, có thể băng ép bằng băng chun để cầm máu cơ học hoặc có thể khâu một mũi chữ X đẻ cầm máu.- Đau: cho giảm đau đường uống nhóm paracetamolVII. GIÁ TRỊ ỨNG DỤNG Sinh thiết kim là một thủ thuật có giá trị ứng dụng cao, dễ thực hiện, góp phầnquan trọng trong chẩn đoán và kết quả giải phẫu bệnh sẽ quyết định hướng điều trị. 425 ...