SKKN: Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8

Những năm gần đây, định hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được thống nhất theo tư tưởng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh và hướng dẫn của giáo viên. Học sinh tự giác chủ động tìm tòi, phát hiện, sáng tạo các kiến thức kỹ năng đã thu nhận được... Bài SKKN một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8, mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8 Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8 A. PHẦN MỞ ĐẦUVõ Thành Đồng Sáng kiến kinh nghiệm1 I. Lý do chọn đề tài: Đổi mới phương pháp dạy học là một yêu cầu quan trọng, tác động trực tiếp đếnkhả năng tiếp thu bài giảng của học sinh trong từng tiết học và quyết định lâu dài đến chấtlượng của giáo dục đào tạo. Các nhà nghiên cứu phương pháp dạy học đã không ngừngnghiên cứu, tiếp thu những thành tựu mới của lý luận dạy học hiện đại để đưa nền giáo dụcnước ta ngày càng tiến bộ, đáp ứng được nhu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân.Những năm gần đây, định hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được thống nhất theo tưtưởng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh dưới sự tổ chức và hướng dẫn của giáoviên. Học sinh tự giác chủ động tìm tòi, phát hiện, giải quyết nhiệm vụ nhận thức và có ýthức vận dụng linh hoạt, sáng tạo các kiến thức kỹ năng đã thu nhận được. Nhưng nhữngđịnh hướng này cũng chỉ đến với giáo viên qua những tài liệu mang tính lý thuyết nhiềuhơn là hướng dẫn thực hành. Hoạt động chỉ đạo chuyên môn hay bồi dưỡng giáo viên vẫnthiếu nhiều về việc tìm hiểu nội dung, chương trình môn học hơn là tìm hiểu những vấn đềcủa chính phương pháp dạy học. Chính vì thế không tránh khỏi việc hiểu và vận dụng đổimới phương pháp dạy học một cách máy móc, thậm chí còn sai lệch ở một số giờ dạy, giáoviên không có phương pháp tổ chức tốt tiết dạy của mình. Do đó nhiều tiết dạy không tạora được hứng thú học tập cho học sinh, gây nên tâm lý chán học dẫn đến hiệu quả của giáodục trong mấy năm gần đây rất thấp. Trước những khó khăn của thực tiển giáo dục, chúng ta phải thực sự đổi mớiphương pháp dạy học, phải chấp nhận một giải pháp quá độ mang tính cải tiến phươngpháp dạy học với phương châm đổi mới là dạy học tạo điều kiện để học sinh “suy nghĩVõ Thành Đồng Sáng kiến kinh nghiệm2nhiều hơn, làm nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn” nhằm đáp ứng yêu cầu mới của xã hội,đáp ứng sự nghiệp Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đây không phải là vấn đề củariêng nước ta mà là vấn đề đang được quan tâm ở mọi quốc gia trong chiến lược phát triểnnguồn lực con người phục vụ các mục tiêu kinh tế - xã hội. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy đã được hơn 30 năm, kinh nghiệm rất nhiều,nhưng tôi vẫn còn băn khoăn về cách dạy để tạo hứng thú học tập cho học sinh, nhằm tổchức tốt giờ dạy của mình góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo .Qua thực tế thử nghiệm trong thời gian qua, trong năm học này tôi mạnh dạn đưa ra một sốcải tiến phương pháp dạy học để mong sự góp ý, bổ sung của hội đồng khoa học và củabạn bè đồng nghiệp nhằm hoàn thiện hơn về các giải pháp dạy học của bộ môn, đem đếnhiệu quả trong công việc của người thầy giáo đứng trên bục giảng. Đó chính là lý do mà tôichọn đề tài này. II. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu và thời gian thực hiện Phạm vi và đối tượng nghiên cứu: - Được thực hiện trong phạm vi một lớp học. - Học sinh lớp 8E của trường THCS Hồng Thủy. Thời gian: - Tiến hành thử nghiệm trong năm học 2011- 2012Võ Thành Đồng Sáng kiến kinh nghiệm3 B - PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN. Môn Sinh học nói chung và Sinh học 8 nói riêng, là một môn học khoa học thựcnghiệm mà đòi hỏi học sinh tiếp nhận kiến thức bài học, thông qua việc quan sát và nhậnxét từ đặc điểm hình thái cấu tạo, những quy luật hoạt động, những đặc điểm thích nghiVõ Thành Đồng Sáng kiến kinh nghiệm4với môi trường sống của giới sinh vật, thông qua quan sát trên tranh vẽ, mô hình và các thínghiệm dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Học sinh khi tiếp thu kiến thức, không phải thụ động từ bài giảng của giáo viên, màngược lại phải độc lập chủ động quan sát và nghiên cứu thí nghiệm tranh vẽ, mẫu vật, môhình .... Từ đó rút ra kết luận và kiến thức hoàn chỉnh dưới sự chỉ dẫn của giáo viên. Cónhư vậy mới làm cho học sinh thực sự tư duy, sáng tạo, biết làm việc, nghiên cứu khoahọc, giúp việc tiếp thu kiến thức được vững chắc, nhớ kỹ, nhớ lâu. Làm tốt được điều này,chính là đã đáp ứng được yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học hiện nay mà ngànhgiáo dục đặt ra. Đặc biệt trong những năm qua toàn ngành đang hưởng ứng cuộc vận động “ Nóikhông với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” do Bộ trưởng bộ GD-ĐT phát động. Do đó việc dạy một tiết sinh học theo yêu cầu đổi mới có hiệu quả là mộtđiều hết sức quan trọng, bởi lẽ học sinh muốn nắm chắc kiến thức, cần đòi hỏi các em phảiphát huy tính tư duy sáng tạo, chủ động khai thác kiến thức, hiểu bài và vận dụng vào thựctế, đáp ứng với yêu cầu giáo dục trong giai đoạn mới. II. THỰC TRẠNG DẠY HỌC MÔN SINH HỌC Ở TRƯỜNG THCS HỒNGTHỦY TRONG NHỮNG NĂM QUA. Trong những năm qua, là một cán bộ quản lý, với cương vị Hiệu trưởng nhà trường,bản thân tôi trực tiếp giảng dạy rất ít, tuy có kinh nghiệm nhưng chỉ dạy một tuần hai tiết,trong quá trình đó, tôi thấy thực trạng của việc dạy học môn Sinh học ở trường THCSHồng Thuỷ như sau: 1. Về ưu điểm.Võ Thành Đồng Sáng kiến kinh nghiệm5 - Giáo viên nắm được hệ thống các phương pháp dạy học, phối hợp khá linh hoạt, tổchức lớp học khá đa dạng và phong phú nên đã tạo ra nhiều tiết dạy sinh động, hấp dẫn, lôicuốn được HS vào quá trình khám phá, tìm tòi lý thú, với sự hổ trợ tích cực của các ph-ương tiện và thiết bị dạy học khá dồi dào. - Cơ bản phân loại được hệ thống kiến thức trong chương trình theo quyết định 16và chương trình giảm tải. Từ đó, xác định đượ ...