Số phận của chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa ở Trung Quốc_2

Những nhà lý luận Trung Quốc nghi ngờ CNHTXHCN đều hoàn toàn đồng ý với ý kiến phản bác của Ximonov phát biểu ở trong Đại hội đại biểu các nhà văn Liên Xô lần thứ hai, đồng thời bổ sung mấy điểm bất hợp lý của định nghĩa về CNHTXHCN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Số phận của "chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa" ở Trung Quốc_2 Số phận của Chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa ở Trung Quốc Những nhà lý luận Trung Quốc nghi ngờ CNHTXHCN đều hoàn toàn đồng ý vớiý kiến phản bác của Ximonov phát biểu ở trong Đại hội đại biểu các nhà văn Liên Xôlần thứ hai, đồng thời bổ sung mấy điểm bất hợp lý của định nghĩa về CNHTXHCN. Họviết: từ khi định nghĩa này được xác định đến nay, chưa có ai giải thích được chính xác,thường hôm qua coi là giải thích xác đáng thì hôm nay đã bị người khác lật đổ. Quakhảo sát đặc trưng văn học hiện thực chủ nghĩa, họ cho rằng, “từ đặc điểm bên trong củavăn học hiện thực chủ nghĩa để phân chia văn học của hai thời đại cũ và mới thành mộtđường ranh giới tuyệt đối khác nhau là rất khó khăn”. Do đấy, Tần Triệu Dương đề nghị“gọi chủ nghĩa hiện thực trước mắt là chủ nghĩa hiện thực của thời đại xã hội chủnghĩa”. Ông còn nói: “Sở dĩ tôi nghiên cứu khuyết điểm của định nghĩa CNHTXHCN làvì định nghĩa này đã đẻ ra một số tư tưởng dung tục, ở Trung Quốc chúng ta còn kết hợpvới một số tư tưởng dung tục khác tạo thành sự gò bó giáo điều trong sự nghiệp văn học.Tư tưởng dung tục này là sự giải thích lý giải dung tục hoá đối với “Bài nói chuyện” củaMao Trạch Đông và biểu hiện chủ yếu là ở việc lý giải quan hệ giữa văn nghệ và chínhtrị” (Tần Triệu Dương: Tập tìm đường văn học Nxb. Văn học nhân dân, 1984, P143-144). Như thế có thể thấy, các ông Tần Triệu Dương đã phủ định CNHTXHCN là mộtphương pháp sáng tác độc lập, và chỉ ra định nghĩa này sẽ dẫn đến chủ nghĩa giáo điềuvà lý giải dung tục về quan hệ giữa chính trị và văn nghệ. Ý kiến phủ định CNHTXHCN của các ông Tần Triệu Dương bị một số nhà lýluận phê bình khác phản bác. Trương Quang Niên, Hoàng Dược Miên, Tưởng KhổngMinh, Diệp Dĩ Quần, v.v... đều xuất phát từ quan điểm thế giới quan và phương phápsáng tác là gắn bó chặt chẽ với nhau; coi hạt nhân của khái niệm CNHTXHCN là chủnghĩa xã hội; dùng tinh thần xã hội chủ nghĩa để giáo dục nhân dân là sự khác nhau cơbản giữa CNHTXHCN và chủ nghĩa hiện thực trước đây. Do đó họ cho rằng không thểdùng khái niệm chủ nghĩa hiện thực thời đại xã hội chủ nghĩa để thay thế CNHTXHCNđược. Mặc dù ý kiến của các ông Tần Triệu Dương... bị một số người phản bác, nhưngđiều đó chứng tỏ giới văn học Trung Quốc chưa có nhận thức nhất trí về khái niệm vàđịnh nghĩa CNHTXHCN. Lúc đầu ý kiến qua lại giữa các nhà lý luận phê bình còn được khẩu hiệu “Trămhoa đua nở” đảm bảo nên chưa xảy ra chuyện gì gay gắt, nhưng đến năm 1957 nổ racuộc “đấu tranh chống phái hữu” thì những ý kiến khác nhau về CNHTXHCN bị quy làcuộc đấu tranh giữa hai con đường tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa. Ngày 1-9-1957 Nhân dân nhật báo có bài xã luận Đấu tranh bảo vệ đường lối văn nghệ xã hội chủnghĩa phê phán “phần tử phái hữu” có mưu đồ giương cao ngọn cờ viết chân thực để“bộc lộ mặt đen tối của cuộc sống xã hội”. Ngày 16-9, Lục Đinh Nhất, Bộ trưởng bộtuyên truyền của trung ương Đảng CSTQ, trong cuộc họp mở rộng của tổ đảng Hội nhàvăn Trung Quốc nói: “Cho dù “CNHTXHCN” không phải là phương pháp sáng tác duynhất thì cũng là phương pháp tốt nhất” (Văn nghệ báo số 25-1957) Chu Dương trongbài Phản đối thái độ hư vô chủ nghĩa đối với văn học xã hội chủ nghĩa – trao đổi vớiđồng chí Lưu Thiệu Đường, khẳng định “bản thân phương pháp sáng tác hiện thựcXHCN là tuyệt đối không liên quan gì đến thuyết không xung đột, chủ nghĩa công thức,hiện tượng đơn điệu, dung tục cả” (Văn nghệ báo, số 15-1957). Diêu Văn Nguyên viếtbài Văn học hiện thực XHCN là văn học của thời đại cách mạng của giai cấp vô sản –tranh luận với Hà Trực (Tần Triệu Dương) Chu Bột nói dứt khoát là trong lý luận vănhọc của Trung Quốc đã xuất hiện tư trào xét lại. Ông ta viết: “Trọng tâm của tư trào xétlại chủ nghĩa là “viết chân thực” và nhấn mạnh CNHTXHCN và chủ nghĩa hiện thựctrước đây không khác nhau về phương pháp, do đấy CNHTXHCN không thể trở thànhtrường phái độc lập được” (Tạp chí Nhân dân văn học, số 9-1957). Những người khôngtán thành ý kiến của Trần Triệu Dương, v.v... nhưng cho định nghĩa CNHTXHCN chưahoàn thiện cũng bị phê phán là xét lại như Trần Dũng, Vương Nhược Vọng, v.v... Đến1958 Nxb. Văn nghệ mới cho ra hai tập Bàn về CNHTXHCN gồm 58 bài phê phán. Để bảo vệ CNHTXHCN, Trung Quốc còn cho dịch một số tài liệu của các học giảLiên Xô ủng hộ CNHTXHCN. Ví dụ bài CNHTXHCN – phương pháp sáng tác củanghệ thuật Liên Xô của Trôfimov, v.v.. Nxb. Văn học nhân dân cho in cuốnCác nhà vănLiên Xô bàn về CNHTXHCN (1960). Tạp chí Dịch thuật cho in cuốn Bảo vệCNHTXHCN (1958) chia làm hai tập, tập một gồm những bài viết của giới văn học LiênXô bảo vệ “CNHTXHCN”, tập hai gồm những bài viết của giới nghiên cứu Đông Âu vềCNHTXHCN. Ngoài một số ấn phẩm dịch và một số bài phê phán ra, còn có một số bài của MaoThuẫn, Quách Mạt Nhược, Qua Bảo Quyền… cũng chính thức ủng hộ và bảo vệCNHTXHCN. Quách Mạt Nhược không nh ...