SỎI MẬT LÀ GÌ - sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ

SỎI MẬT LÀ GÌ?Sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ…tuy nhiên trong nhiều trường hợp người ta không để ý đến , vì chỉ 20% trường hợp là có triệu chứng bệnh. Triệu chứng bệnh của sỏi mật thường yên lặng và lu mờ , đôi khi có đau quặn bụng , có rối lọan chức năng túi mật , gan , tụy …đòi hỏi phải chẩn đóan chính xác , có khi cần phải điều trị.Vị trí và chức năng của túi mật Túi mật nằm ở góc trên , bên phải bụng , phía dưới gan.Chức năng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SỎI MẬT LÀ GÌ - sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ SỎI MẬT LÀ GÌ?Sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ…tuy nhiên trong nhiều trường hợp ngườita không để ý đến , vì chỉ 20% trường hợp là có triệu chứng bệnh. Triệu chứngbệnh của sỏi mật thường yên lặng và lu mờ , đôi khi có đau quặn bụng , có rốilọan chức năng túi mật , gan , tụy …đòi hỏi phải chẩn đóan chính xác , có khicần phải điều trị.Vị trí và chức năng của túi mậtTúi mật nằm ở góc trên , bên phải bụng , phía dưới gan.Chức năng của túi mật làchứa mật tạo ra từ tế bào gan , từ đó đưa mật đến tá tràng , ruột non để tiêu hóathức ăn.Tại sao chức năng dự trữ của túi mật lại quan trọng?Gan của chúng ta mỗi ngày tạo ra 1 lít mật , mật này cô đặc và dự trữ trong túi mật.Để tiêu hóa thức ăn , chúng ta không chỉ nhai , dịch vị …mà còn cần acid mật đặcbiệt. Thức ăn mỡ để tiêu hóa còn cần có lượng mật thích hợp , vì vậy ,mật co bópđể đẩy mật vào ống mật , xuống tá tràng …tiêu hóa. Mật gồm có acid mật ,cholesterol , sắc tố , protein , lecithin , muối và nước.Sỏi mật phát triển như thế nào?Câu trả lời rất đơn giản: do sự mất cân bằng các thành phần của mật , điều này cóthể do nhiều nguyên do:_Mất cân bằng trong việc sản xuất hoặc vận chuyển mật trong gan , nơi mà mậtđược tạo thành._Ăn quá nhiều thức ăn béo_Mất cân bằng về khả năng cô đặc hay pha trộn của túi mật_Mất acid mật do nhiều nguyên nhân_do bẩm sinhMột hậu quả có thể có của rối lọan này là sự tích tụ của crystal trong túi mật,những tinh thể crystal cholesterol này sẽ lớn dần qua tháng năm , mà điều nàychúng ta không nhận thấy được. Khi nào túi mật không thể co bóp , khi sỏi làmnghẽn túi mật hay đường mật , lúc đó mới có cảm giác đau.Người nào có nguy cơ phát triển sỏi mật?Những người ăn chế độ ăn nhiều calories , đặc biệt nhiều mỡ .Sỏi mật được thành lập khi nồng độ cholesterol cao trong mật không cân bằng vớisự tiết acid mật. Acid mật có thể bị mất đi do bệnh đường ruột mãn tính.Những nhóm người sau đây có nguy cơ phát triển sỏi mật:_Béo phì_ Rối lọan chuyển hóa_Tiểu đường_Bệnh gan mãn tính_Bệnh đường ruộtCũng có thể tăng nguy cơ sỏi mật trong thời gian thai kỳ do các nguyên nhân sauđây:_Thay đổi về hormon_Giảm khả năng co bóp của túi mật do kích thước của thaiVì vậy thấy rằng phụ nữ có sỏi mật nhiều hơn namCó nhiều lọai sỏi mật ?Tùy thuộc vào bản chất của sự rối lọan sản xuất dịch mật mà sỏi của bệnh nhân cóthành phần khác nhau. Trong nhiều trường hợp , thành phần chính của sỏi làcholesterol .Tuy nhiên ở một số bệnh nhân có thể thay đổi thành phần chẳng hạnnhư sắc tố , muối , dịch tiết , protein …..Có nhiều lọai sỏi mật : sỏi cholesterol ,sỏi hổn hợp , sỏi sắc tố…Tùy lọai sỏi , cách điều trị có thể khác nhau.Điều trị sỏi mật như thế nào?Điều trị tùy thuộc thành phần sỏi và mức độ trầm trọng của bệnh . Có nhiều cáchđiều trị sỏi mật : dùng thuốc , dùng sóng rung động , phẫu thuật, chế độ ăn. Chúngta phải xem xét , nếu sỏi yên lặng không triệu chứng thì không điều trị , chỉ điều trịkhi sỏi có triệu chứng . Tuy nhiên sỏi ống mật phải điều trị không cần có triệuchứng.Thuốc uống điều trị sỏi mậtChủ yếu để đẩy lùi quá trình thành lập sỏi. Acid mật , thành phần quan trọng củamật , được sản xuất bởi gan để nhủ tương hóa cholesterol , làm cho nó dễ hòa tanhơn . Một lọai acid mật ursodeoxycholic acid (UDCA) có thể lọc được tinh thểcholesterol crystal làm hòa tan sỏi , vì vậy nó được dùng điều trị sỏi mật.Những sỏi thành phần chủ yếu là cholesterol thì thích hợp cho việc điều trị bằngthuốc , những sỏi này có rất ít hoặc không có calcium , vì vậy không thấy đượctrên phim X quang mà thấy được trên siêu âm.Điều kiện để dùng thuốc uống trị sỏi mật:_Sỏi không lớn hơn 10mm_Thể tích của tất cả sỏi trong túi mật không lớn hơn 1/3 thể tích túi mật_Chức năng túi mật còn tốt_Ống dẫn mật không bị nghẹt_Bệnh nhân không đang dùng thuốc giảm mỡ, thuốc dạ dàyNên uống thuốc vào buổi chiều , vì buổi tối gan thường sản xuất ra dịch mật làmthúc đẩy quá trình tạo sỏi. Bệnh nhân khi có đau bụng , sốt , ớn lạnh , nước tiểusậm màu nên lập tức tìm gặp bác sĩ.Điều trị sỏi mật bằng thuốc có thể kéo dài từ 3 tháng ---- 2 năm , khả năng thànhcông 40---70%. Phụ nữ phải tránh có thai trong khi dùng thuốc.Điều trị sỏi mật bằng cách bắn sỏiBắn sỏi mật ngòai cơ thể (ESWL) được sử dụng từ năm 1985. Phương pháp nàyđược giới thiệu đầu tiên năm 1980 để điều trị sỏi thận. Mục đích của phương phápnày là làm giảm kích thước của sỏi mà không cấn can thiệp phẫu thuật. Kỹ thuậtnày thích hợp cho sỏi mật đơn độc hay sỏi kẹt trong ống mật mà không thể lấy rabằng phương pháp nội soi.Tuy nhiên phương pháp bắn sỏi còn có hạn chế , vì chỉ sử dụng cho một số bệnhnhân sau:_Sỏi đơn độc , không phải là sỏi canxi , nhỏ hơn 2 cm đường kính_Chức năng đông máu bình thường_Không có hiện tượng viêm túi mật hoặc tụy_Không dùng c ...