'Sống lại' nhờ xác định lại giới tính

Mới đây, Bộ Y tế đã công nhận BV Nhi Trung ương là cơ sở y tế thứ hai tại Việt Nam (sau BV Nhi Đồng 2, TP.HCM) đủ điều kiện can thiệp y tế để xác định lại giới tính. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là hành lang pháp lý vô cùng quan trọng cho các nhà chuyên môn trong việc can thiệp xác định lại giới tính giúp trẻ rối loạn phát triển giới tính (disorder of sex development - DSD) có cơ hội hoàn thiện cơ thể, hòa nhập cuộc sống. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
“Sống lại” nhờ xác định lại giới tính “Sống lại” nhờ xác định lại giới tínhMới đây, Bộ Y tế đã công nhận BV Nhi Trung ương là cơ sở y tế thứ hai tại Việt Nam(sau BV Nhi Đồng 2, TP.HCM) đủ điều kiện can thiệp y tế để xác định lại giới tính.Nhiều ý kiến cho rằng, đây là hành lang pháp lý vô cùng quan trọng cho các nhà chuyênmôn trong việc can thiệp xác định lại giới tính giúp trẻ rối loạn phát triển giới tính(disorder of sex development - DSD) có cơ hội hoàn thiện cơ thể, hòa nhập cuộc sống.Nhóm bệnh “nhạy cảm”Theo bác sĩ Vũ Chí Dũng, Trưởng khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền (BV NhiTrung ương), liên quan đến nhóm bệnh có những bất thường về giới tính, thế giới vẫnđang những tranh cãi xung quanh việc sử dụng những thuật ngữ như thế nào cho đúng.Người ta vẫn thường nhắc đến cụm từ như: mơ hồ giới tính, giả lưỡng giới, lưỡng giới,chuyển giới, ái nam ái nữ… Song, những thuật ngữ này dễ gây nên những hiểu lầm và ítnhiều mang tính miệt thị. Trong lúc đó, thuật ngữ rối loạn phát triển giới tính – disorderof sex development (DSD) được đề xuất và được định nghĩa là tình trạng bất thường bẩmsinh ở tuyến sinh dục (như buồng trứng, tinh hoàn); hình thái bộ phận sinh dục ngoài vàtrong (chẳng hạn dương vật, bìu) và những bất thường về nhiễm sắc thể (NST) giới(46XX, 46XY). Ảnh minh họa.Ước tính, tỉ lệ trẻ DSD vào khoảng 1/4.500 trẻ đẻ sống. Tuy nhiên, nếu bao gồm cảnhững trẻ bị dị tật lỗ tiểu thấp thì tỉ lệ này khá cao, khoảng 1/125 trẻ. Theo đánh giá củagiới chuyên môn, việc quản lý và điều trị cho trẻ DSD là vô cùng phức tạp. Đây là nhómbệnh lý không chỉ ảnh hưởng về thể chất mà còn về mặt phương diện xã hội, việc chữa trịđòi hỏi đội ngũ chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, kết hợp rất nhiều chuyên ngành khácnhau trong việc điều trị mới mong đạt hiệu quả cao và không phải cơ sở nào cũng có thểtùy tiện xác định lại được giới tính cho trẻ. BS Dũng dẫn chứng, để can thiệp xác định lạigiới tính, bắt buộc phải cần đến sự kết hợp của hàng loạt các chuyên ngành như: nội tiếtnhi khoa; di truyền lâm sàng; di truyền labo; chuyên ngành hóa sinh (định lượnghoocmon); chẩn đoán hình ảnh (siêu âm xác định tuyến sinh dục); phẫu thuật nhi khoachuyên về phẫu thuật tiết niệu; phẫu thuật tạo hình; sản phụ khoa; sau đó là các chuyênngành về tâm lý học, xã hội học… Hiện tại, BV Nhi Trung ương đã đáp ứng đầy đủ điềukiện để can thiệp y tế xác định lại giới tính theo chỉ đạo của Bộ Y tế.DSD về mặt lý thuyết là vậy, song các bác sĩ cho rằng, với từng ca bệnh cụ thể, để đi đếnquyết định lựa chọn giới tính nào là cả một quá trình vô cùng công phu, tỉ mỉ. Trên thếgiới đã từng có trường hợp xác định lại giới tính cho trẻ là nam, nhưng khi trưởng thànhngười ta kiện lại nhà chuyên môn vì đó không phải giới tính mà họ mong muốn. Vì vậy,câu hỏi, liệu có nên chờ đợi đứa trẻ đến tuổi trưởng thành để chúng có quyền tham gialựa chọn giới tính cho bản thân hay không vẫn còn nhiều bàn cãi. Theo các nhà chuyênmôn, việc xác định lại giới tính cho trẻ DSD cũng tùy từng nhóm nhưng tựu chung lại làphải kết hợp điều trị nội khoa, ngoại khoa và tâm lý xã hội trong suốt cuộc đời.Phát hiện sớm trẻ DSD, cách nào?Theo BS Dũng, hầu hết trẻ DSD được phát hiện ở giai đoạn sơ sinh. Phát hiện DSDmuộn trong trường hợp BPSD mơ hồ giới tính mà không phát hiện được; chậm hoặckhông dậy thì; nam hóa ở trẻ gái; vô kinh; vú phát triển ở nam; thỉnh thoảng đi tiểu cómáu hoặc đi tiểu ra máu theo chu kỳ ở nam.BS Dũng đặc biệt lưu ý cách phát hiện trẻ DSD ở giai đoạn sơ sinh. Theo đó, các bác sĩ,nữ hộ sinh, kể cả cha mẹ nhất thiết phải quan sát bằng mắt thường BPSD của trẻ lúc mớisinh. Bên cạnh đó, cần tiến hành thăm khám cơ quan sinh dục của trẻ như với các cơquan khác trong cơ thế (chẳng hạn tim, phổi…).Về việc nên xác định lại giới tính nào cho trẻ, BS Dũng cho rằng, hơn 90% bệnh nhântăng sản thượng thận bẩm sinh 46XX và tất cả các bệnh nhân không nhạy cảm vớiandrogen thể hoàn toàn (tinh hoàn nữa hóa) được chọn giới tính nữ khi được chẩn đoánlúc nhỏ tuổi. Khoảng 25% bệnh nhân không nhạy cảm với androgen thể không hoàn toànkhông hài lòng với giới tính của mình dù được coi là nam hay nữ. Đối với bệnh nhân lànam có dương vật nhỏ nên chọn giới tính là nam do không phải phẫu thuật và có khảnăng có con cái. Việc chọn giới tính cho bệnh nhân DSD có tinh hoàn và buồng trứngphụ thuộc vào sự phân hóa của tuyến sinh dục và sự phát triền của BPSD. Ở bệnh nhânloạn sản thế phối hợp, việc chọn giới cần quan tâm tới sự tiếp xúc với androgen trướcsinh, chức năng tinh hoàn trong khi và sau khi dậy thì, sự phát triển của dương vật và vịtrí của BPSD.Tạo hình cho BPSD giống như người bình thường về mặt giải phẫu bằng các bước điềutrị ngoại khoa nhưng vẫn đảm bảo giữ được chức năng, tạo điều kiện khả năng có con cáisau này. Đồng thời loại bỏ nguy cơ ung thư ở DSD như cắt bỏ tinh hoàn ở bệnh nhânkhông nhạy cảm androgen mà được chọn giới nữ. Các bác sĩ cũng sẽ tiến hành điều trịhor ...