STRESS VÀ CÁC RỐI LOẠN LIÊN QUAN ĐẾN STRESS (Kỳ 2)

Người đầu tiên đưa ra thuật ngữ tâm căn (neurosis, nevrose) là William Cullen (1769). Neurosis của Cullen bao gồm nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau, có chung một chẩn đoán âm tính là: không có sốt, không có tổn thương khu trú. Nó là biểu hiện của rối loạn hệ thần kinh gây trở ngại chủ yếu đến cảm giác và vận động.Thuật ngữ neurosis được nhiều nhà tâm thần học sử dụng, nhưng mỗi tác giả lại đưa ra những quan niệm riêng của mình.1. Quan niệm và phân loại neurosis của học thuyết phân tâm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
STRESS VÀ CÁC RỐI LOẠN LIÊN QUAN ĐẾN STRESS (Kỳ 2) STRESS VÀ CÁC RỐI LOẠN LIÊN QUAN ĐẾN STRESS (Kỳ 2) III. QUAN NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CÁC RỐI LOẠN LIÊN QUANĐẾN STRESS Người đầu tiên đưa ra thuật ngữ tâm căn (neurosis, nevrose) là WilliamCullen (1769). Neurosis của Cullen bao gồm nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau,có chung một chẩn đoán âm tính là: không có sốt, không có tổn thương khu trú.Nó là biểu hiện của rối loạn hệ thần kinh gây trở ngại chủ yếu đến cảm giác và vậnđộng. Thuật ngữ neurosis được nhiều nhà tâm thần học sử dụng, nhưng mỗi tácgiả lại đưa ra những quan niệm riêng của mình. 1. Quan niệm và phân loại neurosis của học thuyết phân tâm (Freud): Xuất phát từ lý thuyết về ưu thế của vô thức trong hoạt động tâm thầnvới thành phần chủ yếu là bản năng tình dục. Freud chia ra 2 loại neurosis chính:Neurosis hiện thời và neurosis chuyển di (tức là chuyển từ những xung đột vô thứcthành những triệu chứng neurosis). Freud còn đưa ra loại neurosis tự yêu, khác vớineurosis chuyển di ở chỗ xung đột vô thức không chuyển di được, cố định vào bảnngã. Học thuyết phân tâm về neurosis ảnh hưởng rất lớn đến quan niệm củacác nhà tâm thần học trên thế giới, đặc biệt ở các nước phương Tây trong gần nửađầu của thế kỷ 20. 2. Quan niệm và phân loại neurosis của học thuyết Paplov: Paplov cho rằng neurosis xuất hiện do sự mất thăng bằng của 2 quá trìnhhưng phấn và ức chế trong hoạt động của vỏ não, trên những loại hình thần kinhđặc biệt: tâm căn Hysteria trên loại hình thần kinh nghệ sĩ yếu, tâm căn suy nhượctâm thần (Psychasthenia) trên loại hình thần kinh lý trí yếu, tâm căn suy nhượctrên loại hình thần kinh trung gian yếu. Học thuyết Paplov về neurosis có ảnh hưởng lớn đến các nhà tâm thầnhọc ở các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa cũ trong gần nửa thế kỷ trước đây. Ở nước ta, trước khi có ICD.10, chủ yếu áp dụng cách phân loại của LiênXô cũ và các rối loạn có liên quan stress được áp dụng trong lâm sàng tâm thầnhọc gồm có: - Tâm căn suy nhược - Tâm căn Hysteria - Tâm căn ám ảnh - Tâm căn suy nhược tâm thần - Các bệnh cơ thể tâm sinh - Các trạng thái loạn thần phản ứng. 3. Quan niệm và phân loại neurosis của học thuyết tập tính hay hànhvi: - Dựa vào những thành công trong thực nghiệm về neurosis, học thuyết tậptính cho rằng các triệu chứng neurosis là những tập tính đã bị thâm nhiễm trongquá trình đáp ứng lại những kích thích của môi trường trong cơ chế khái quát hoákích thích ban đầu, các tập tính này có thể làm mất đi bằng những phương phápkhử tập nhiễm. - Học thuyết tập tính không đưa ra cách phân loại riêng về neurosis, khôngquan tâm đến cơ chế bệnh nguyên, bệnh sinh, chỉ quan tâm đến cơ chế tập nhiễmvà các phương pháp khử tập nhiễm. Học thuyết tập tính đã chiếm ưu thế ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt ởMỹ trong cuối thế kỷ 20. 4. Quan niệm và phân loại neurosis của ICD.8: ICD.8 vốn dùng thuật ngữ neurosis và quan niệm truyên thống vềneurosis. Trong bảng phân loại, chủ yếu có 7 loại neurosis (xem bảng 1: so sánhICD.8 với ICD.9). 5. Quan niệm và phân loại neurosis của ICD.9: - ICD.9 bắt đầu thay thuật ngữ neurosis bằng từ rối loạn tâm căn hoặc bằngtrạng thái (trạng thái lo âu, trạng thái ám ảnh). - ICD.9 đã bắt đầu theo hướng mô tả triệu chứng thuần tuý không đề cậpđến các quan niệm khác nhau nằm sau từ neurosis. - ICD.9 vẫn giữ 7 loại neurosis truyền thống theo mã 300. - ICD.9 chưa có các tiêu chuẩn chẩn đoán kèm theo các rối loạn hay trạngthái của neurosis và tập hợp các rối loạn tâm căn vào một chương riêng, mã 300.(xem bảng 1: so sánh ICD.8 với ICD.9).