Sự cố trượt mái mỏ đá ĐIII của công trình thuỷ điện Bản Vẽ, phân tích nguyên nhân và bài học kinh nghiệm - PGS.TS. Phạm Hữu Sy

Công trình thuỷ điện Bản Vẽ nằm trên sông Cả, thuộc địa phận xã Yên Na huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An. Mỏ đá ĐIII là mỏ đá chính trong dự án thủy điện Bản Vẽ. Trong quá trình khai thác đã xảy ra sự cố nghiêm trọng làm chết 18 người và chôn vùi các máy móc thiết bị. Nhằm giúp các bạn nắm bắt những thông tin về sự cố này, mời các bạn cùng tham khảo bài viết "Sự cố trượt mái mỏ đá ĐIII của công trình thuỷ điện Bản Vẽ, phân tích nguyên nhân và bài học kinh nghiệm" dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự cố trượt mái mỏ đá ĐIII của công trình thuỷ điện Bản Vẽ, phân tích nguyên nhân và bài học kinh nghiệm - PGS.TS. Phạm Hữu Sy SỰ CỐ TRƯỢT MÁI MỎ ĐÁ ĐIII CỦA CÔNG TRÌNH THUỶ ĐIỆN BẢN VẼ, PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM The event of slide of rock quarry ĐIII of Ban Ve Hydropower Project, causes analyze and experience lessons PGS.TS. Phạm Hữu Sy Đại học Thuỷ lợi Tóm tắt: Công trình thuỷ điện Bản Vẽ nằm trên sông Cả, thuộc địa phận xã Yên Na huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An. Mỏ đá ĐIII là mỏ đá chính trong dự án thủy điện Bản Vẽ. Trong quá trình khai thác đã xảy ra sự cố nghiêm trọng làm chết 18 người và chôn vùi các máy móc thiết bị. Với tư cách là chuyên gia của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng tham gia trong tổ điều tra nguyên nhân sự cố, tác giả bài báo đã thu thập tài liệu, điều tra thực địa, phân tích tỷ mỷ các nguyên nhân dẫn đến sự cố để từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm trong khảo sát, thiết kế khai thác các mỏ đá nói chung. Abstract: The Ban Ve Hydropower project lies on Ca River, belonging to Yen Na Commune, Tuong Duong District, Nghe An Province. DIII rock quarry is main quarry supplying rock for Ban Ve Project. While exploiting it was happened serious catastrophe killed 18 persons and buried equipments. As a specialist of Government check and acceptance construction Committee participating in a group studying causes of event, the author of the paper had collected documents, field investigated, carefully analyzed causes leading to the catastrophe and drawn out experiences lessons in geology investigation, design for exploiting rock quarry in general I. Giới thiệu công trình thủy điện Bản Vẽ và mỏ đá DIII Công trình thủy điện Bản Vẽ nằm trên sông Cả, thuộc địa phận xã Yên Na huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An. Đập chính là đập bê tông đầm lăn (RCC). Công trình có công suất lắp máy N lm  320 MW , điện lượng bình quân năm E=1.084 triệu KWh. Công trình chính thức khởi công ngày 07/8/2004, đã chặn dòng đợt 1 ngày 26/12/2005, thi công đập chính RCC từ ngày 11/02/2007. Để đắp đập thủy điện Bản vẽ đã sử dụng mỏ đá DIII. Mỏ đá này được cấu tạo từ đá trầm tích keo kết bao gồm cát kết hạt nhỏ đến hạt mịn (65-80%) phân lớp mỏng đến vừa xen kẹp các phân lớp bột kết, sét kết. Đá có mức độ keo kết không cao nên dễ bị phong hoá và hoá mềm. Các lớp đá xen kẹp nhau và có thế nằm đổ ra ngoài bờ dốc với góc dốc 45  500. Với thế nằm này thuận lợi cho việc khai thác (nổ mìn cho hiệu quả cao) nhưng tiềm ẩn nguy cơ trượt lớn. Ngoài Hình 1. Thành phần và thế nằm của đá ở các loại đá được nêu ở trên, quan sát tại hiện mỏ đá ĐIII. trường cho thấy trong các lớp đá còn xen kẹp các lớp sét kết chứa vôi với hàm lượng khá cao, nước dưới đất vận động theo mặt đứt gãy hoà tan vôi mở rộng kẽ nứt tạo hốc lớn có thạch nhũ. Trong phạm vi mỏ đá có 2 hệ đứt gãy kiến tạo. Hệ đứt gãy phát triển theo phương ĐB-TN và hệ đứt gãy theo phương gần B-N. Hệ đứt gãy ĐB-TN bao gồm 3 đứt gãy gần song song nhau. Các đứt gãy thuộc hệ này có hướng đổ trùng với hướng đổ của đá (đổ về hướng Nam, ra phía mái dốc khai thác) với góc nghiêng 70-800. Hệ thống đứt gãy theo phương B-N chỉ phát hiện một đứt gãy ở phía Đông của mỏ đá. Nó chính là biên phía Đông của khối trượt. Ngoài các hệ thống đứt gãy, trong đá phát hiện thấy ít nhất 3 hệ thống kẽ nứt. Hệ thống 1 phát triển theo phương ĐB-TN, cắm về phía ĐN với gốc dốc 50-600. Đây là hệ kẽ nứt kéo theo của các đứt gãy theo phương ĐB-TN nói trên. Hệ kẽ nứt thứ hai có đường phương B-N. Đây là hệ kẽ nứt kéo theo của đứt gãy B-N. Hệ kẽ nứt thứ ba phát triển theo phương Đ-T, cắm về hướng Bắc với góc dốc 15-200. Nước dưới đất trong phạm vi mỏ đá nằm rất sâu. Dấu hiệu hoạt động của nước dưới đất là thạch nhũ trong đứt gãy kiến tạo B-N. Hình 2. Mặt cắt thiết kế bờ mỏ và phạm vi khai thác đá Mỏ đá ĐIII được thiết kế khai thác gịât cấp tạo thành 11 tầng khai thác, từ cao trình 205 đến trên cao trình 328. Mỗi tầng có chiều cao 12m, chiều rộng 3 m, độ ...