SỬ DỤNG BÊ TÔNG ĐẦM LĂN (RCC) ĐỂ XÂY DỰNG CÁC ĐẬP BÊ TÔNG MỚI Ở VIỆT NAM

Đập có thể dể dàng thiết kế để có thể tháo nước tràn qua thân đập trong quá trìnhthi công, điều này cho phép rút ngắn thời gian thi công (đập RCC cũng có tínhchất này) và cho phép phục vụ cho lũ có tần khác nhau. Điều này cho phép xâydựng các công trình tháo lũ tạm thời khác kinh tế hơn (xem các ví dụ của đậpYantan ở Trung Quốc, đập Salto Caxias ở Brésil).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SỬ DỤNG BÊ TÔNG ĐẦM LĂN (RCC) ĐỂ XÂY DỰNG CÁC ĐẬP BÊ TÔNG MỚI Ở VIỆT NAM SỬ DỤNG BÊ TÔNG ĐẦM LĂN (RCC) ĐỂ XÂY DỰNG CÁC ĐẬP BÊ TÔNG MỚI Ở VIỆT NAMThi công RCC tại đập Định Bình (Bình Định) Michel Hồ Tá Khanh Ưu và khuyết điểm của đập bê tông so với đập vật liệu địa phương.So với đập vật liệu địa phương đập bê tông có các ưu khuyết điểm sau:Các ưu điểm:- Chúng có khả năng bố trí công trình tháo lũ ngay trong thân đập (trên đỉnh hoặcdưới sâu).- Chúng có thể cho ngập trong các cơn lũ và đập có thể thích nghi với lũ kiểm tracó tần suất lớn.- Chúng có thể phối hợp dể dàng với các công trình khác (tháo cạn, công trình lấynước) và có thể xây dựng nhà máy thủy điện ngay trong thân đập. Điều này sẽkhông thực hiện được nếu đập dâng bằng bê tông đầm lăng (RCC). Phương phápxây dựng đập RCC gần giống với đập bằng vật liệu địa phương hơn là đập bê tôngtruyền thống.- Đập có thể dể dàng thiết kế để có thể tháo nước tràn qua thân đập trong quá trìnhthi công, điều này cho phép rút ngắn thời gian thi công (đập RCC cũng có tínhchất này) và cho phép phục vụ cho lũ có tần khác nhau. Điều này cho phép xâydựng các công trình tháo lũ tạm thời khác kinh tế hơn (xem các ví dụ của đậpYantan ở Trung Quốc, đập Salto Caxias ở Brésil). Chúng ta cũng có thể l ưu ý làmột vài đập quy mô nhỏ RCC có thể chỉ cần thi công trong vòng một mùa khô, dođó nó cho phép giảm tối đa công trình dẫn dòng tạm.- Chúng có thể xây dựng ngay trong mùa mưa, điều này là không có thể đối vớiđập vật liệu địa phương. Đây là một ưu điểm lớn của đập bê tông, nhất là trong cácquốc gia thuộc miền nhiệt đới ở đó thường có độ ẩm cao trong mùa mưa thườngkéo dài. Nhất là trường hợp khi mà vật liệu đắp đập có độ ẩm cao hơn nhiều so vớiđộ ẩm tối ưu cho đầm nén. Sự giảm thời gian thi công là ưu điểm quan trọng nhấttrong việc lựa chọn giữa đập bằng bê tông hay đập vật liệu địa phương trong nhiềudự án gần đây trong các quốc gia vùng nhiệt đới. Các quốc gia này thường là nơicó trử lượng latétrite lớn.- Chúng ít bị tác dụng với hiện tượng ăn mòn bên trong đập và ngay cả trong vùngtiếp xúc của đập và nền.- Chúng có khả năng chống động đất rất tốt. Cho đến nay chưa có ghi nhận đập bêtông nào bị hư hại đáng kể vì động đất.Tuy vây nó cũng có các khuyết điểm:- Đập bê tông (ngoại trừ đập di động và đập RCC) thường có yêu cầu địa chất nềnđá tốt. Yêu cầu nền phải có khả năng tốt về phương diện chịu nén và biến dạngnền bé.- Đập bê tông, nhất là bê tông trọng lực, tính ổn định rất nhạy đối với áp lực ngược.Do đó nó thường có yêu cầu cao về thoát nước nền, đôi khi cần thiết phải bố tríthoát nước ngay cả phía bên trong công trình để giảm áp lực ngược.- Đập bê tông có thể xuất hiện các vết nứt dưới tác dụng của hiện tượng nhiệttrong thời kỳ xây dựng và cả thời kỳ khai thác. Các vết nứt sẽ làm giảm khả năngchịu lực của kết cấu. Ngoài ra hiện tượng này còn dẫn đến sự không kín nước củacông trình. Tuy vậy với sự áp dụng kỹ thuật vải địa kỹ thuật ở mặt trước của đậpcó thể giải quyết khuyết điểm này.- Đập bê tông có thể bị ảnh hưởng xấu của nhiều tác nhân khác như vật lý, hoá họclàm biến chất các đặc tính của nó (sự “ngâm chiết” do loại n ước thường hay acid,hoặc phản ứng “alcali”…).- Xây dựng đập bê tông trọng lực đòi hỏi nhiều công việc phối hợp đồng thời, yêucầu đội ngũ công nhân lành nghề cao: sản xuất bê tông, vận chuyển bê tông, lắpđặt coffrage, đầm nện bê tông, xử lý mối nối, công tác thép, xử lý các mạch ngừng,phương pháp làm nguội bê tông…. Tất cả các yêu cầu trên đã làm gia tăng giáthành đập bê tông và làm cho chúng khó cạnh tranh với đập bằng vật liệu địaphương. Tuy nhiên với sự xuất hiện của đập RCC đã cho phép xây dựng các đậptrọng lực kinh tế và nhanh chóng hơn trong xây dựng đập.Sử dụng đập RCCĐập RCClà một kỹ thuật mới trong ứng dụng của bê tông với việc dùng các thiếtbị đầm nện như đầm nện trong thi công đất. Thi công đập RCC sẽ được thực hiệntheo lớp (giống như đập vật liệu địa phương) và thường sẽ đầm nén bằng các thiếtbị đầm rung trên các lớp có chiều dày từ 30 đến 40cm.Các ưu điểm của nó so với đập bê tông trọng lực chủ yếu là sự nhanh chóng trongxây dựng (hơn 12000 m3/ngày, nếu cần) và giá thành tương đối thấp (khoảng40USD/m3). Giá này sẽ giãm đáng kể nếu khối lượng xây dựng lớn, ví dụ đập ThaDan giá xây dựng khoảng 25USD/m3.Kỷ thuật đập RCC dùng cho các đập trọng lực phát triển mạnh từ khoản đầu năm1980 và đến nay trên thế giới đã có khoản 300 đập RCC được xây dựng. Chiềucao đập có thể đạt đến 130m (dự kiến cao 220m cho đập Longtan ở trung Quốc vàTa Sang ở Myanmar). Đập Tha Dan ở Thái Lan dùng 5tr.m3 RCC.Đập RCC không những thích hợp tốt đối với đập trọng lực mà còn cho đập bảnchống và ngay cả đập vòm đã có xây dựng ban đầu và hy vọng sẽ phát triển nhiềutrong tương lai.Gần đây đã có nhiều cuộc hội nghị tổ ...