Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 3

Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lạ. Chương 3. Cấu trúc cơ bản của thức ăn xơ thô, như rơm rạ cây ngũ cốc, được mô tả qua Sơ đồ 3-1. Các thành phần chính của chúng được phân tích theo sơ đồ ở Phụ lục 1. Có thể chia vật chất khô của thức ăn xơ thô thành hai phần là phần nội bào và vách tế bào
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 3 Ch-¬ng 3 thøc ¨n x¬ th«Thµnh phÇn vµ cÊu tróc cña thøc ¨n x¬ th« CÊu tróc c¬ b¶n cña thøc ¨n x¬ th«, nh- r¬m r¹ c©y ngò cèc, ®-îc m« t¶ quaS¬ ®å 3-1. C¸c thµnh phÇn chÝnh cña chóng ®-îc ph©n tÝch theo s¬ ®å ë Phô lôc1. Cã thÓ chia vËt chÊt kh« cña thøc ¨n x¬ th« thµnh hai phÇn lµ phÇn néi bµo vµv¸ch tÕ bµo. PhÇn néi bµo chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá chøa c¸c chÊt dÔ hoµ tan vµ dÔlªn men nh- ®-êng vµ tinh bét. V¸ch tÕ bµo gåm phÇn x¬ bÞ lignin ho¸ (NDF),mét Ýt keo thùc vËt (pectin) vµ mét Ýt glycoprotein. Thµnh phÇn pectin dÔ ®-îclªn men trong d¹ cá. Protein trong v¸ch tÕ bµo khã bÞ ph©n gi¶i. Møc ®é ph©ngi¶i xenluloza vµ hemixenluloza cña v¸ch tÕ bµo phô thuéc vµo møc ®é ligninho¸. Vi sinh vËt d¹ cá kh«ng ph©n gi¶i ®-îc lignin vµ hµm l-îng cña nã cµngcao (khi thùc vËt giµ ho¸) th× tû lÖ tiªu ho¸ nãi chung sÏ bÞ h¹n chÕ. Thøc ¨n x¬ th« nhiÖt ®íi nãi chung cã chÊt l-îng thÊp h¬n thøc ¨n th« «n®íi. Nh÷ng thøc ¨n th« chÊt l-îng thÊp nh- r¬m r¹ cã hai ®Æc tr-ng c¬ b¶n: cÊutróc v¸ch tÕ bµo bÞ lignin ho¸ phøc t¹p vµ thµnh phÇn dinh d-ìng kh«ng c©n®èi. C¸c tÕ bµo thùc vËt V¸ch tÕ bµo TÕ bµo chÊt V¸ch s¬ cÊp Mµng gi÷a V¸ch thø cÊp Microfibril Sîi xeluloza Macrofibril Microfibril S¬ ®å 3-1: CÊu tróc vi thÓ cña thøc ¨n x¬ th« a) CÊu tróc v¸ch tÕ bµo phøc t¹p bao gåm chñ yÕu lµ xenluloza,hemixenluloza vµ lignin. - Xenluloza lµ cÊu tróc chñ yÕu cña tÕ bµo thùc vËt, chiÕm kho¶ng 32-47% VCK cña thøc ¨n th«. Xenluloza lµ chuçi cacbonhydrat ®¬n gi¶n, ph©n töm¹ch th¼ng, ®-îc t¹o bëi -D-glucoza b»ng liªn kÕt -1,4-glucozit. Mçi ph©n töcã thÓ lªn tíi hµng v¹n ®¬n vÞ. Trong tù nhiªn xenluloza tån t¹i d-íi d¹ng chuçitinh thÓ. Xenluloza bao gåm nhiÒu chuçi th¼ng liªn kÕt víi nhau thµnh bã dµinhê m¹ch nèi hydrogen t¹o thµnh c¸c sîi xenluloza bÒn v÷ng (microfibril) ®-îcbao bäc bëi c¸c thµnh phÇn kh¸c cña v¸ch tÕ bµo. C¸c microfibril tËp hîp l¹i t¹othµnh c¸c macrofibril. - Hemixenluloza lµ nh÷ng heteropolisaccarit ®-îc cÊu t¹o tõ c¸c lo¹i®-êng thuéc nhãm hexoza (glucoza, manoza, galactoza) vµ nhãm pentoza(xyloza, arabinoza). Hemixenluloza bao bäc xung quanh c¸c microfibril cïngvíi mét sè thµnh phÇn kh¸c nh- pectin vµ glycoprotein. Cã thÓ coihemixenluloza cïng víi pectin vµ glycoprotein nh- lµ v÷a ®Ó g¾n kÕt c¸cmicrofibil l¹i trong macrofibrin. Hemixenluloza th-êng liªn kÕt víi c¸c cÊu trócphenolic bao quang c¸c sîi xenluloza. Hemixenluloza kh«ng hoµ tan trong n-ícnh-ng hoµ tan trong dung dÞch kiÒm vµ bÞ thuû ph©n bëi axit dÔ dµng h¬n so víixenluloza. - Lignin lµ hetero-polyme v« ®Þnh h×nh cña c¸c lo¹i r-îu phenolic.Lignin kh«ng hoµ tan trong n-íc, dung m«i h÷u c¬ b×nh th-êng, trong axit ®Ëm®Æc vµ rÊt bÒn víi c¸c enzym VSV d¹ cá. Nh-ng d-íi t¸c dông cña dung dÞchkiÒm, bisulfitnatri hay axit sulfur¬ mét phÇn lignin bÞ ph©n gi¶i vµ chuyÓn vµodung dÞch. Lignin ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña s- ph¸t triÓn ë tÕ bµo thùc vËt.Thùc vËt cµng giµ th× hµm l-îng lignin cµng cao. Møc ®é lignin ho¸ cao lµmcho thµnh tÕ bµo thùc vËt trë nªn cøng vµ bÒn v÷ng, cã ý nghÜa lín ®èi víi c¸cc¬ quan chèng ®ì ë thùc vËt nh-ng l¹i g©y khã kh¨n trong viÖc tiªu ho¸ x¬ ë d¹cá loµi nhai l¹i. Trong v¸ch tÕ bµo lignin liªn kÕt víi hemixenluloza/xenlulozab»ng c¸c m¹ch nèi ester vµ hydrogen (S¬ ®å 4-2). Ngoµi ra, lignin cßn liªn kÕtvíi protein b»ng c¸c m¹ch nèi ho¸ trÞ. Ngoµi c¸c ph©n tö lignin trong v¸ch tÕbµo cßn cã c¸c monome phenolic tån t¹i ë d¹ng tù do. C¸c ph©n tö phenolic tùdo nµy cã ¶nh h-ëng øc chÕ ®èi víi VSV d¹ cá vµ c¸c enzym cña chóng. b) Hµm l-îng N, kho¸ng, vitamin vµ gluxit dÔ tiªu thÊp Trong r¬m ngò cèc hµm l-îng protein th« rÊt thÊp (2-6%). L-îng protein(N) Ýt ái nµy l¹i khã sö dông do bÞ cè kÕt chÆt víi v¸ch tÕ bµo lignin ho¸. C¸cc©y cá l©u n¨m còng vËy, hµm l-îng protein th« cña chóng gi¶m xuèng râ rÖttheo tuæi, trong mïa kh« vµ sau giai ®o¹n ra hoa. TÊt c¶ c¸c lo¹i thøc ¨n th« ®Òu thiÕu kho¸ng, kÓ c¶ kho¸ng ®a l-îng (Ca, P,Na) vµ c¸c nguyªn tè vi l-îng, còng nh- c¸c lo¹i vitamin, ®Æc biÖt lµ vitamin Avµ D3. Trong c¸c lo¹i cá thu ho¹ch muén vµ ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i r¬m ngò cèc hµml-îng bét ®-êng còng nh- x¬ dÔ tiªu rÊt thÊp. HÇu hÕt ®-êng dÔ tiªu bÞ mÊt ®iqua qu¸ tr×nh h« hÊp trong khi ph¬i kh« vµ b¶o qu¶n.Ph©n gi¶i thøc ¨n x¬ th« trong d¹ cá Thøc ¨n x¬ th« ®-îc ph©n gi¶i bëi VSV d¹ cá. C¸c VSV nµy b¸m vµo c¸ctiÓu phÇn thøc ¨n vµ thuû ph©n tõng phÇn xenluloza vµ hemixenluloza nhêenzym xelulaza cña chóng. Qu¸ t ...