Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 6

Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lạ. Chương 6.ủ chua phụ phẩm làm thức ăn cho gia súc nhai lại. Việc ủ chua thức ăn cho phép người chăn nuôi có nguồn thức ăn thô ổn định quanh năm, khắc phục được tình trạng thiếu thức ăn thô trong thời kỳ khô hạn kéo dài, trong mùa đông và khi bị úng ngập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 6 Ch-¬ng 6 ñ chua phô phÈm lµm thøc ¨n cho gia sóc nhai l¹i ViÖc ñ chua thøc ¨n cho phÐp ng-êi ch¨n nu«i cã nguån thøc ¨n th« æn®Þnh quanh n¨m, kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng thiÕu thøc ¨n th« trong thêi kú kh«h¹n kÐo dµi, trong mïa ®«ng vµ khi bÞ óng ngËp. Khi ñ chua thøc ¨n ®-îc b¶oqu¶n l©u dµi nh-ng tæn thÊt rÊt Ýt chÊt dinh d-ìng. ViÖc ñ chua cho phÐp tËn thunhiÒu nguån phô phÈm kh¸c nhau sau khi thu ho¹ch chÝnh phÈm ®Ó lµm thøc ¨ndù tr÷ cho gia sóc. §iÒu nµy cho phÐp gãp phÇn khai th¸c bÒn v÷ng c¸c nguåntµi nguyªn t¹i chç ®Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i vµ b¶o vÖ m«i tr-êng.Nguyªn lý ñ chua thøc ¨n Thùc chÊt cña viÖc ñ chua thøc ¨n (cßn gäi lµ ñ xanh hay ñ -íp) lµ xÕp chÆtthøc ¨n th« xanh vµo hè kÝn kh«ng cã kh«ng khÝ. Trong qu¸ tr×nh ñ ®ã c¸c vikhuÈn biÕn ®æi c¸c ®-êng dÔ hoµ tan nh- fructan, sacaroza, glucoza, fructoza,pentoza thµnh axit lactic, axit axetic, vµ c¸c axit h÷u c¬ kh¸c. ChÝnh c¸c axitnµy lµm h¹ thÊp ®é pH cña m«i tr-êng thøc ¨n ñ chua xuèng ë møc 3,8-4,5. ë®é pH nµy hÇu hÕt c¸c lo¹i vi khuÈn vµ c¸c enzim cña thùc vËt ®Òu bÞ øc chÕ. DovËy thøc ¨n ñ cã thÓ b¶o qu¶n ®-îc trong mét thêi gian dµi. Khi ñ chua thøc ¨n c¸c qu¸ tr×nh sau ®©y sÏ x¶y ra: - H« hÊp hiÕu khÝ: DÊu hiÖu ®Çu tiªn cña sù h« hÊp nµy lµ nhiÖt ®é t¨ng cao. Nguyªn nh©n chñyÕu lµ do nh÷ng tÕ bµo thùc vËt cßn sèng nhê oxy cña kh«ng khÝ vÉn tiÕp tôc h«hÊp vµ s¶n sinh ra n¨ng l-îng. H« hÊp tÕ bµo§-êng + O2 CO2 + H2O + nhiÖt NÊm men vµ nÊm mèc Giai ®o¹n nµy kÐo dµi hay ng¾n tuú thuéc vµo sù cã mÆt cña oxy trong hè ñ.Thøc ¨n bÞ tæn thÊt vÒ chÊt dinh d-ìng, chñ yÕu lµ hydratcacbon, do qu¸ tr×nhh« hÊp nµy. V× vËy khi ñ chua cµng nÐn chÆt (®Ó lo¹i bá kh«ng khÝ trong hè ñ)th× cµng tèt bÊy nhiªu. S¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh nµy lµ CO 2, H2O vµnhiÖt. NÕu ñ ®óng kÜ thuËt giai ®o¹n nµy sÏ ng¾n, nhiÖt ®é d-íi 38oC. NÕu ñchËm, nÐn kh«ng chÆt, ®Ó kh«ng khÝ lät vµo th× giai ®o¹n nµy sÏ kÐo dµi, mÊtnhiÒu chÊt dinh d-ìng, nhiÖt sinh ra nhiÒu lµm nãng vµ háng thøc ¨n. - H« hÊp yÕm khÝ Khi sö dông hÕt oxy trong hè ñ, tÕ bµo thùc vËt kh«ng bÞ chÕt ngay mµ nhêcã qu¸ tr×nh h« hÊp yÕm khÝ nªn tÕ bµo vÉn cã thÓ tiÕp tôc sèng thªm ®-îc métthêi gian nhÊt ®Þnh n÷a. Trong qu¸ tr×nh nµy chÊt ®-êng tÝch luü trong thøc ¨ntiÕp tôc bÞ ph©n gi¶i cho ra r-îu vµ axit h÷u c¬. L-îng ®-êng vµ l-îng n-íctrong thøc ¨n cµng nhiÒu th× qu¸ tr×nh h« hÊp yÕm khÝ cµng l©u. Nh-ng sè l-îngc¸c axit h÷u c¬ s¶n sinh ra trong qu¸ tr×nh nµy vÉn Ýt, kh«ng cã t¸c dông b¶oqu¶n thøc ¨n. - Ph©n gi¶i protein Trong thøc ¨n ®em ñ 75-90% nit¬ tæng sè tån t¹i ë d¹ng protein. Sau khi thuho¹ch, protein nhanh chãng bÞ ph©n gi¶i (thuû ph©n m¹ch nèi peptit) vµ do ®ãmµ hµm l-îng protein cã thÓ mÊt 50% sau mét vµi ngµy ph¬i trªn ruéng. Møc®é ph©n gi¶i nµy phô thuéc vµo lo¹i thøc ¨n, hµm l-îng VCK vµ nhiÖt ®é. Khithøc ¨n ®-îc ñ qu¸ tr×nh ph©n gi¶i protein vÉn tiÕp tôc mÆc dï cã gi¶m xuèngkhi pH gi¶m. S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph©n gi¶i protein nµy lµ c¸c axit amin vµpeptit cã ®é dµi kh¸c nhau. Qu¸ tr×nh biÕn ®æi tiÕp tôc ®èi víi axit amin sinh raam«niac mét mÆt do c¸c enzym thùc vËt, nh-ng chñ yÕu lµ do ho¹t ®éng cña visinh vËt. - Lªn men vi sinh vËt NÊm vµ vi khuÈn hiÕu khÝ lµ nh÷ng vi sinh vËt chñ yÕu cã trong c©y cá xanh,nh-ng trong ®iÒu kiÖn yÕm khÝ chóng bÞ thay thÕ bëi vi khuÈn cã kh¶ n¨ng sinhtr-ëng trong ®iÒu kiÖn thiÕu oxy. C¸c vi khuÈn nµy bao gåm vi khuÈn lactic, vikhuÈn clostridia vµ enterobacteria. + Vi khuÈn lactic Vi khuÈn lactic th-êng cã trong c©y cá ®ang sinh tr-ëng víi sè l-îng nhá,nh-ng chóng t¨ng nhanh sau khi thu ho¹ch, ®Æc biÖt lµ c©y cá bÞ chÆt nhá haylµm n¸t. Khi ñ chua, vi khuÈn lactic tiÕp tôc t¨ng, chóng lªn men ph©n gi¶ihydratcacbon dÔ hoµ tan trong c©y cá ®Ó t¹o thµnh c¸c axit h÷u c¬ vµ chñ yÕu lµaxit lactic, dÉn ®Õn lµm gi¶m ®é pH cña m«i tr-êng. Trong qu¸ tr×nh ñ chua,qu¸ tr×nh thuû ph©n hemixenluloza còng x¶y ra, gi¶i phãng ®-êng pentoza vµ®-êng nµy còng cã thÓ ®-îc lªn men ®Ó t¹o ra axit lactic vµ axetic. C¸c loµi vi khuÈn thuéc lo¹i lªn men ®ång chÊt (homofermentative) nh-Lactobacillus plantarium, Pediococcus pentosaceus, Enterococcus faecalis biÕn®æi: Glucoza  2 axit lactic Fructoza  2 axit lactic Pentoza  axit lactic + axit axetic C¸c loµi vi khuÈn thuéc lo¹i lªn men dÞ chÊt (heterofermentative) nh-Lactobacillus brevis, Leuconostoc mesenteroides biÕn ®æi: Glucoza  axit lactic + etanol + CO2 3 Fructoza  a. lactic + 2 manitol + a. axetic + CO2 Pentoza  axit lactic + axit axetic + Vi khuÈn Clostridia Clostridia cã mÆt trong c©y cá d-íi d¹ng bµo tö vµ chØ ph¸t triÓn d-íi ®iÒukiÖn yÕm khÝ. Clostridia ph©n gi¶i axit lactic t¹o thµnh axit butyric lµm t¨ng gi¸trÞ pH. Clostridia cßn cã kh¶ n¨ng ph©n gi¶i protein thµnh axit l ...