Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 8

Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lạ. Chương 8. Một số quy trình chế biến phụ phẩm làm thức ăn cho trâu bò. trong chuơng này một số quy trình chế biến phụ phẩm được trình bày để các cán bộ khuyến nông có thể dùng làm tài liệu hướng dẫn và phổ biến trực tiếp cho nông dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 8 Ch-¬ng 8 Mét sè quy tr×nh chÕ biÕn phô phÈm lµm thøc ¨n cho tr©u bß Trong chu¬ng nµy mét sè quy tr×nh chÕ biÕn phô phÈm ®-îc tr×nh bµy ®Óc¸c c¸n bé khuyÕn n«ng cã thÓ dïng lµm tµi liÖu h-íng dÉn vµ phæ biÕn trùctiÕp cho n«ng d©n. Tuy nhiªn ®©y chØ lµ nh÷ng vÝ dô cô thÓ, tuú theo hoµn c¶nhcña tõng ®Þa ph-¬ng vµ n«ng hé mµ c¸c c¸n bé kü thuËt cã thÓ thiÕt kÕ nh÷ngquy tr×nh chi tiÕt vµ ®Æc thï h¬n trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®· ®-îc cungcÊp trong c¸c ch-¬ng tr-íc.Xö lý r¬m kh« víi urª vµ v«i Nguyªn liÖu: Cã thÓ xö lý theo mét trong c¸c c«ng thøc sau ®©y: 1) R¬m kh« 100 kg, urª 4 kg, n-íc s¹ch 70-100 lÝt. 2) R¬m kh« 100kg, urª 4 kg, v«i t«i 0,5kg, n-íc s¹ch 70- 100 lÝt (nÕu gi¸urª rÎ). 3) R¬m kh« 100kg, urª 2,5kg, v«i t«i 2-3 kg; n-íc s¹ch 70- 100 lÝt (nÕugi¸ urª ®¾t). Hè ñ vµ dông cô: Cã 3 lo¹i hè ñ: cã 3 v¸ch, cã 2 v¸ch c¹nh nhau hoÆc cã hai v¸ch ®èi diÖn.Nãi chung lµ cÇn tèi thiÓu 2 v¸ch ®Ó nÐn r¬m cho chÆt. NÒn cã thÓ lµ xi m¨ng,g¹ch hay lãt nhiÒu l¸ chuèi hoÆc nilon. Dung tÝch hè ñ phô thuéc vµo sè l-îngr¬m cÇn ñ ®Ó ®¸p øng ®-îc nhu cÇu cña gia sóc. NÕu kh«ng lµm hè ñ cã thÓ ñ r¬m trong tói nylon (bao ®ùng ph©n ®¹m) långtrong bao t¶i døa (100kg r¬m cÇn 10 - 12 bao t¶i døa). C¸c dông cô kh¸c gåm c©n 1 chiÕc, chËu to hay v¹i sµnh 1 c¸i ®Ó hßa tanurª, v«i, x« t«n 2 - 3 chiÕc; « doa 1 chiÕc (®Ó tíi cho ®Òu). NÕu kh«ng cã « doath× dïng g¸o nhùa déi qua ræ th-a; d©y ni l«ng ®Ó buéc miÖng bao t¶i; 1 m¶nh nil«ng réng chõng 2-3m2. C¸ch ñ: - Urª vµ v«i ®-îc hßa vµo n-íc cho tan ®Òu. - NÕu ñ trong hè th× r¶i tõng mét líp r¬m máng (20cm) råi t-íi n-íc urª/v«isao cho ®Òu r¬m, ®¶o qua ®¶o l¹i sao cho ngÊm n-íc urª, dïng ch©n nÐn chÆt,råi l¹i tiÕp tôc tr¶i mét líp r¬m vµ n-íc, l¹i nÐn cho chÆt. Sau ®ã phñ bao nilonlªn trªn sao cho thËt kÝn, kh«ng ®Ó kh«ng khÝ, n-íc m-a ë ngoµi lät vµo vµ khÝamoniac ë trong bay ra. - NÕu ñ trong tói th× trªn s©n s¹ch, hay trªn mét tÊm nil«ng hoÆc v¶i x¸c r¾nréng chõng 2-3m2 tr¶i tõng líp r¬m dµy kho¶ng 20cm. Sau ®ã t-íi n-íc ®· hßatan urª vµ v«i cho thÊm -ít ®Òu tÊt c¶ líp r¬m, kh«ng déi qu¸ nhiÒu lµm thõa n--íc urª ch¶y ®i g©y l·ng phÝ. TiÕp theo cho líp kh¸c vµ l¹i t-íi ®Òu. LÇn l-îtlµm nh- vËy tíi cho Èm hÕt l-îng r¬m cÇn xö lý. C¸c líp d-íi nªn t-íi Ýt h¬nc¸c líp trªn v× phÇn n-íc d- thõa sÏ thÊm xuèng c¸c líp d-íi. Sau khi r¬m ®-îct-íi ®Òu cho chóng vµo c¸c bao t¶i døa, nÐn thËt chÆt råi buéc chÆt. §Æt c¸c baot¶i nµy vµo n¬i s¹ch sÏ, tr¸nh n¾ng, m-a, Èm -ít. Cho ¨n: Sau khi ñ 2 tuÇn (mïa hÌ) hoÆc 3 tuÇn (mïa ®«ng) b¾t ®Çu cã thÓ lÊy r¬m racho ¨n. LÊy võa ®ñ l-îng r¬m cÇn thiÕt cho tõng b÷a. LÊy xong ®Ëy kÝn hè ñhoÆc buéc kÝn bao nilon l¹i. R¬m ñ cã chÊt l-îng tèt cã mÇu vµng ®Ëm, mïi urª, kh«ng cã mïi mèc, r¬mÈm, mÒm. R¬m ñ th-êng ®-îc tr©u bß thÝch ¨n vµ ¨n ®-îc nhiÒu h¬n so víi khi ch-a ñ.Tuy nhiªn mét sè tr©u bß lÇn ®Çu tiªn kh«ng chÞu ¨n r¬m ñ urª, ph¶i kiªn tr× tËpcho chóng quen dÇn. Lóc ®Çu cho ¨n Ýt, trén chung víi thøc ¨n kh¸c, sau ®ã cho¨n t¨ng dÇn lªn. Cã thÓ nªn lÊy r¬m ñ ra, ph¬i trong m¸t chõng 1 tiÕng ®ång hå®Ó mïi urª bay bít. Cho r¬m ñ vµo ræ, thóng, hay m¸ng ¨n s¹ch sÏ vµ nªn trénthªm 1-2kg cá xanh lªn líp trªn ®Ó hÊp dÉn tr©u bß, lµm nh- vËy chõng 2-3ngµy. Khi tr©u bß ®· quen ¨n thøc ¨n nµy, ta kh«ng cÇn ph¶i ph¬i vµ trén lÉn víicá n÷a; nh-ng nhí cho ¨n trong m¸ng hay thóng, ræ cho s¹ch sÏ tr©u bß sÏ ¨n ®--îc nhiÒu vµ Ýt bá thõa. Cho tr©u bß ¨n r¬m ®· chÕ biÕn cµng nhiÒu cµng tèt, nh-ng hµng ngµy vÉncÇn ch¨n th¶ ®Ó tr©u bß cã ®ñ mét l-îng thøc ¨n xanh cÇn thiÕt. Nªn cho ¨n th--êng xuyªn trong mïa ®«ng th× hiÖu qu¶ míi cao.ñ r¬m t-¬i víi urª Tõ tr-íc ®Õn nay ng-êi ta chñ yÕu ñ r¬m kh«, nh-ng nh÷ng nghiªn cøu gÇn®©y cho thÊy cã thÓ dù tr÷ r¬m t-¬i quanh n¨m b»ng c¸ch ñ víi urª. ViÖc ñ r¬mt-¬i cã nhiÒu -u ®iÓm so víi ñ r¬m kh«:  R¬m t-¬i cã gi¸ trÞ dinh d-ìng cao h¬n r¬m kh« v× nhiÒu chÊt dinh d-ìngbÞ mÊt trong qu¸ tr×nh ph¬i kh«. Tû lÖ tiªu ho¸ r¬m t-¬i cao h¬n r¬m kh« vµ cßncao h¬n c¶ r¬m kh« ñ urª.  Sau mçi vô gÆt chØ cÇn ñ mét lÇn, dù tr÷ ®Ó cho ¨n tíi hÕt.  Khi ñ kh«ng cÇn hßa urª vµo n-íc mµ cã thÓ r¶i urª trùc tiÕp lªn r¬m theotõng líp (v× r¬m t-¬i cã chøa tû lÖ n-íc cao).  ñ r¬m t-¬i víi urª b¶o ®¶m gi¸ trÞ dinh d-ìng cña r¬m, gi÷ nguyªn gÇnnh- ban ®Çu. Nguyªn liÖu: L-îng urª dïng b»ng kho¶ng 4% VCK cña r¬m. Do ®ã c¨n cø vµo hµml-îng n-íc cña r¬m khi ®em ñ, tÝnh to¸n l-îng urª cho phï hîp. Chó ý ®é Èm cña r¬m, nÕu r¬m míi lÊy vÒ sau khi thu ho¹ch th× ®é Èm thÝchhîp (>50%), nÕu r¬m ®· ®Ó kh« h¬n th× ph¶i cho thªm n-íc. Hè ñ: Hè ñ lµm gièng nh- ñ r¬m kh« víi urª. V× r¬m t-¬i th-êng ®-îc ñ víi l-înglín sau khi thi ho¹ch nªn cã thÓ cÇn nhiÒu hè ñ cã kÝch thøc lín h¬n. C¸ch ñ Cho r¬m vµo hè ñ: mét líp r¬m th× r¶i mét líp urª, lµm nh- t ...