Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 9

Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lạ. Chương 9. Các hệ thống sản xuất nông nghiệp sử dụng phụ phẩm làm thức ăn gia súc Việt Nam là một nước nông nghiệp nên sản xuất nông nghiệp có ý nghĩa sống còn đối với quá trình phát triển kinh tế xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phụ phẩm nuôi gia súc nhai lại - Chương 9 Ch-¬ng 9 C¸c hÖ thèng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sö dông phô phÈm lµm thøc ¨n gia sóc ViÖt Nam lµ mét n-íc n«ng nghiÖp nªn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã ý nghÜasèng cßn ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nhê nh÷ng hÖ thèng n«ngnghiÖp trong ®ã ch¨n nu«i vµ trång trät phèi hîp vµ tËn dông phô phÈm cñanhau nªn chóng ta ®· cã ®-îc mét nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng. Preston (1995) ®·nhËn xÐt “. . . nÕu ®¸nh gi¸ vÒ mÆt n«ng nghiÖp bÒn v÷ng th× ViÖt Nam thuécvµo nh÷ng n-íc ®i ®Çu”. GÇn ®©y Orskov (2001), mét nhµ dinh d-ìng næi tiÕngthÕ giíi, còng c«ng nhËn r»ng “ ViÖt Nam ®ang dÉn ®Çu víi môc tiªu t¨ngc-êng khai th¸c dinh d-ìng tõ c¸c nguån cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o nh»m t¨ng c¬ héic«ng ¨n viÖc lµm ë n«ng th«n”. C¸c phô phÈm n«ng c«ng nghiÖp chÝnh lµ c¸cnguån vËt chÊt cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o ®ã. N©ng cao kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c nguånphô phÈm nµy sÏ gióp cho viÖc ph¸t triÓn h¬n n÷a mét nÒn n«ng nghiÖp bÒnv÷ng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®¶m b¶o an ninh l-¬ng thùc vµ b¶o vÖ m«itr-êng.§¸nh gi¸ c¸c m« h×nh ch¨n nu«i ”hiÖn ®¹i” Kh¸c víi trång trät, ngµnh ch¨n nu«i ë nuíc ta còng nh- nhiÒu n-íc ®angph¸t triÓn ë vïng nhiÖt ®íi chÞu ¶nh h-ëng nhiÒu bëi c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ doc¸c n-íc c«ng nghiÖp ë vïng «n ®íi x©y dùng nªn. Ch¼ng h¹n, hÇu hÕt c¸cph-¬ng ph¸p “hiÖn ®¹i” trong ch¨n nu«i lîn, gia cÇm vµ bß s÷a ë c¸c n-íc nhiÖt®íi lµ nh÷ng b¶n sao gÇn nh- chÝnh x¸c c¸c m« h×nh cña c¸c n-íc c«ng nghiÖp.Nh÷ng m« h×nh nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nguyªn liÖu ngo¹i nhËp vµ sö dôngÝt lao ®éng sèng. Ch¨n nu«i c«ng nghiÖp nh- vËy ®-îc ¸p dông nh»m ®¸p l¹i mong muèn“n©ng cao chÊt l-îng cuéc sèng” th«ng qua viÖc t¨ng møc tiªu thô thùc phÈm cãnguån gèc ®éng vËt. Thùc ra, viÖc ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc c¸c m« h×nh ch¨nnu«i c«ng nghiÖp ®· lµm trÇm träng thªm nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vèn ®· nan gi¶ibëi v× viÖc ®ã sÏ dÉn ®Õn: - Gi¶m c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng nguy c¬ nghÌo ®ãi cho nh÷ng ng-êi n«ng d©n s¶n xuÊt nhá v× hä kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong viÖc mua vËt t- vµ b¸n s¶n phÈm; h¬n n÷a, hä còng cã thÓ kh«ng cã ®ñ tr×nh ®é kü thuËt vµ n¨ng lùc qu¶n lý phøc t¹p. - T¨ng nhËp siªu do ph¶i nhËp khÈu nhiÒu nguyªn liÖu. - Kh«ng khai th¸c th¸c ®-îc c¸c tiÒm n¨ng s½n cã nh- c¸c nguån phô phÈm dåi dµo, lao ®éng s½n cã, gia sóc, gia cÇm cã kh¶ n¨ng chèng bÖnh cao vµ thÝch nghi tèt víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña ®Þa ph-¬ng. - T¨ng « nhiÔm do t¹i c¸c c¬ së ch¨n nu«i nh- vËy sè l-îng gia sóc gia cÇm th-êng nhiÒu trong khi kh«ng cã c¸c c©y trång cÇn thiÕt ®Ó t¸i sö dông chÊt th¶i. - Nguy c¬ m¾c bÖnh cña gia sóc cao do nu«i gièng nhËp néi kh«ng thÝch nghi vµ do mËt ®é nu«i cao. - Kh«ng bÒn v÷ng vÒ mÆt kinh tÕ. Theo Orskov (2001) mét sè n-íc nh-Nigeria vµ Venezuela ®· x©y dùng ngµnh ch¨n nu«i th©m canh kü thuËt cao nhêcã ®Çu t- tõ thu nhËp dÇu khÝ, nh-ng nh÷ng hÖ thèng ch¨n nu«i nh- vËy ®·kh«ng ®øng v÷ng khi gi¸ dÇu h¹ vµ trî gi¸ n«ng nghiÖp bÞ c¾t gi¶m. Nh÷ngnguy hiÓm cña viÖc ¸p dông nh÷ng kÜ thuËt ch¨n nu«i th©m canh dùa trªn nh÷ngkÜ thuËt nhËp tõ ph-¬ng T©y nh- gia sóc, thøc ¨n còng ®· ®-îc minh chøng quacuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh x¶y ra gÇn ®©y ë mét sè n-íc §«ng Nam ch©u ¸nh- Indonesia, Malaysia, Thailand v.v. T¹i Indonesia, 80% ngµnh ch¨n nu«i giacÇm ®· bÞ ph¸ s¶n. T¹i Malaysia cã thÓ mua bß Holstein víi gi¸ rÊt rÎ bëi v×nu«i chóng kh«ng kinh tÕ khi ph¶i nhËp c¸c lo¹i thøc ¨n tinh tõ n-íc ngoµi. §ãlµ nh÷ng kinh nghiÖm rÊt ®¸ng ®Ó chóng ta quan t©m nh»m tr¸nh ®-îc nh÷ngsai lÇm t-¬ng tù.C¸c hÖ thèng canh t¸c truyÒn thèng kÕt hîp sö dông phô phÈm trång trätphôc vô ch¨n nu«i ë ViÖt Nam C¸c hÖ thèng canh t¸c kÕt hîp ë ViÖt Nam, còng gièng nh- ë nh÷ng n¬ikh¸c, phèi hîp ch¨n nu«i víi trång trät sao cho mÆc dï mçi hîp phÇn cã thÓho¹t ®éng ®éc lËp nh-ng chóng l¹i bæ sung ®-îc cho nhau vµ s¶n phÈm cñachóng mang tÝnh céng gép. S¶n phÈm cña mét hîp phÇn (vÝ dô nh- ph©nchuång) l¹i lµ ®Çu vµo cho c¸c hîp phÇn kh¸c (lµm ph©n bãn ruéng ch¼ng h¹n).Sù phèi kÕt hîp nµy cña c¸c hîp phÇn cña hÖ thèng cho ra ®-îc mét khèi l-îngs¶n phÈm lín h¬n tæng céng nh÷ng s¶n phÈm ®¬n lÎ cña chóng. Nh÷ng hÖ thèngnµy cho phÐp gi¶m thiÓu chÊt th¶i nhê t¸i sö dông vµ còng nhê vËy mµ lµm gi¶mbít nhu cÇu ®èi víi nguyªn liÖu th« tõ bªn ngoµi vµ gi¶m rñi ro cho n«ng d©n.Cïng víi viÖc t¸i sö dông c¸c chÊt th¶i c¸c hÖ thèng s¶n xuÊt kÕt hîp nh- vËycßn gióp cho viÖc b¶o vÖ m«i tr-êng vµ duy tr× tÝnh ®a d¹ng sinh häc nhê viÖcsö dông c¸c nguyªn liÖu b¶n ®Þa, ®ã còng lµ lý do ®ßi hái Ýt ho¸ chÊt n«ngnghiÖp h¬n. Trong sè c¸c hÖ thèng kÕt hîp c©y trång-vËt nu«i ë ViÖt Nam, métsè hÖ thèng tiªu biÓu sau ®©y cÇn ®-îc nh©n réng vµ c¶i tiÕn h¬n n÷a. HÖ thèng trång lóa-ch¨n nu«i tr©u bß HÖ thèng nµy (S¬ ®å 9-1) rÊt phæ biÕn vµ quan träng ë nh÷ng vïng trång lóa.Mét mÆt tr©u bß cung cÊp søc kÐo phôc vô cho viÖc lµm ®Ê ...