Sự phát triển của phương pháp tính giá trên cơ sở hoạt động

Bài viết nghiên cứu sự phát triển của phương pháp tính giá trên cơ sở hoạt động (activitybased costing, viết tắt là ABC). Áp dụng mô hình tính giá hai bước, giá thành sản phẩm và dịch vụ sẽ được tính trên cơ sở phân bổ chi phí của các hoạt động liên quan đến quá trình sản xuất sản phẩm và cung cấp dịch vụ, phương pháp ABC truyền thống bộc lộ nhiều tồn tại đã được thay thế bằng phương pháp ABC hiện đại (time-driven activity-based costing, viết tắt là IDABC). Khắc phục được các hạn chế của phương pháp ABC truyền thống, phương pháp IDABC đã giúp cho doanh nghiệp thực hiện thành công chiến lược kinh doanh trong môi trường ngày càng trở nên cạnh tranh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự phát triển của phương pháp tính giá trên cơ sở hoạt động Nghiên cứu trao đổi Sự phát triển của phương pháp tính giá trên cơ sở hoạt động TS. Nguyễn Thị Kim Oanh* Nhận: 18/7/2019 Biên tập: 22/7/2019 Duyệt đăng: 25/7/2019 Nghiên cứu này tập trung vào sự phát triển của phương pháp tính giá trên cơ sở hoạt động (activity- based costing, viết tắt là ABC). Áp dụng mô hình tính giá hai bước, giá thành sản phẩm và dịch vụ sẽ được tính trên cơ sở phân bổ chi phí của các hoạt động liên quan đến quá trình sản xuất sản phẩm và cung cấp dịch vụ, phương pháp ABC truyền thống bộc lộ nhiều tồn tại đã được thay thế bằng phương pháp ABC hiện đại (time-driven activity-based costing, viết tắt là IDABC). Khắc phục được các hạn chế của phương pháp ABC truyền thống, phương pháp IDABC đã giúp cho doanh nghiệp thực hiện thành công chiến lược kinh doanh trong môi trường ngày càng trở nên cạnh tranh. Từ khóa: Tính giá trên cơ sở hoạt động Abstract This study focuses on the development of the activity-based costing (ABC) since its first introduction in 1980’s. The traditional ABC helps companies to calculate the cost of good manufactured more accurate via a two-step approach in allocating indirect costs to the product or services. This tradition- al ABC has some limitations causing barriers for companies to successfully implement the ABC. The time-driven ABC has introduced to overcome limitations of the traditional ABC in order to maintain the power of the ABC in helping the company to execute the business strategy. Key words: activity-based costing, time-driven activity-based costing 1. Giới thiệu truyền thống. Vì thế, giá thành sản sở lý luận để giúp các DN tham Tính giá trên cơ sở hoạt động phẩm xác định phù hợp với nguồn khảo và áp dụng phương pháp (ABC) là một trong những cải tiến lực mà DN đã sử dụng để sản xuất TDABC một cách có hiệu quả. quan trọng được biết đến nhiều và tiêu thụ sản phẩm cũng như 2. Phương pháp ABC nhất của kế toán quản trị trong cung cấp dịch vụ. Phương pháp truyền thống vòng 30 năm qua. Phương pháp này đặc biệt có ý nghĩa đối với 2.1 Nội dung của phương ABC được giới thiệu tại Mỹ vào DN trong môi trường sản xuất pháp ABC truyền thống những năm 1980. Nhờ áp dụng hiện đại khi chi phí gián tiếp ngày Hình 1, trang 30 miêu tả phương phương pháp này, các công ty đã càng gia tăng do tự động hóa pháp ABC truyền thống được thực xác định được giá bán sản phẩm (Cooper and Kaplan, 1988). Kể từ hiện theo mô hình hai bước: một cách cạnh tranh, xác định được khi được giới thiệu đến nay, Bước 1: Xác định số lượng các cơ cấu sản phẩm một cách hợp lý phương pháp ABC truyền thống hoạt động chính liên quan đến sản để gia tăng lợi nhuận và thực hiện đã dần được thay thế bằng phương xuất sản phẩm và chi phí gián tiếp có hiệu quả chiến lược kinh doanh. pháp ABC dựa trên thời gian cho từng hoạt động. Các chi phí gián Về cơ bản, phương pháp ABC (TDABC), vì TDABC khắc phục tiếp cho một hoạt động sẽ có cùng giúp các doanh nghiệp (DN) phân được những hạn chế của phương một tiêu chuẩn phân bổ chi phí. pháp ABC truyền thống. Vì thế, Bước 2: Phân bổ chi phí gián bổ chi phí gián tiếp (chi phí sản nghiên cứu này giới thiệu sự khác tiếp theo từng hoạt động ở bước xuất chung, chi phí bán hàng và biệt của hai phương pháp trên cơ cho đến từng sản phẩm. chi phí quản lý DN) chính xác hơn so với phương pháp tính giá thành * Khoa Quốc tế, Đại học Quốc gia Hà Nội T¹p chÝ KÕ to¸n & KiÓm to¸n sè th¸ng 7/2019 29 Nghiên cứu trao đổi 2.2 Hạn chế của phương pháp Hình 1: Phương pháp ABC theo mô hình 2 bước ABC truyền thống Giả sử, bộ phận dịch vụ khách hàng của DN thực hiện 3 hoạt động: xử lý đơn hàng, xử lý phàn nàn của khách hàng và thực hiện kiểm tra khoản phải thu cho khách hàng. Tổng chi phí là 560.000 USD, số lượng công việc thực hiện (hoặc ước tính) hàng quý của 3 hoạt động gồm 49.000 đơn đặt hàng, 1.400 phàn nàn của khách hàng và 2.500 thực hiện kiểm tra tín dụng. Nhân viên và nhà quản lý đã báo cáo về thời gian mà họ sử dụng cho 3 hoạt động: 70% thời gian để xử lý đơn hàng, 10% để xử lý phàn nàn và 20% để thực hiện kiểm tra các khoản phải thu của khách hàng. Trên cơ sở này, DN sẽ tính được Bảng 1: Xác định chi phí trên một đơn vị tiêu chuẩn phân bổ chi phí trên một đơn vị tiêu chuẩn phân bổ như sau (Bảng 1): Tại bước 1, phương pháp ABC truyền thống đã sử dụng phương pháp phỏng vấn các nhân viên và nhà quản lý để xác định số lượng hoạt động và thời gian nhân viên và nhà quản lý dành cho từng hoạt vậy, chi phí trên một đơn vị tiêu đơn hàng nửa xe tải”, “vận chuyển động. Việc thực hiện dễ dàng đối chuẩn phân bổ dần dần trở nên đơn hàng ban đêm”, “vận chuyển với DN có quy mô nhỏ lại trở nên không chính xác. đơn hàng sử dụng dịch vụ bên thứ rất phức tạp đã trở thành rào cản Thứ hai, phương pháp ABC ba”. Điều này rất mất thời gian và cho các DN trong việc vận dụng truyền thống dựa trên thời gian mà nhân lực vì DN cần phải thu thập phương pháp ABC truyền thốn ...