Sự sinh sản của chuột cống trong điều kiện nuôi tại huyện Phù Mỹ tỉnh Bình Định

Việc phòng trừ chuột hiệu quả có liên quan mật thiết đến việc nắm vững đặc điểm sinh học của từng loài chuột. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một số kết quả nghiên cứu về đặc điểm sinh sản của chuột cống (Rattus norvegicus) trong điều kiện nuôi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự sinh sản của chuột cống trong điều kiện nuôi tại huyện Phù Mỹ tỉnh Bình ĐịnhTạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 1 (14) – 2014SÖÏ SINH SAÛN CUÛA CHUOÄT COÁNG TRONG ÑIEÀU KIEÄNNUOÂI TAÏI HUYEÄN PHUØ MYÕ TÆNH BÌNH ÑÒNHNguyeãn Thò Thu HieànTrường Đại học Thủ Dầu MộtTÓM TẮTViệc phòng trừ chuột hiệu quả có liên quan mật thiết đến việc nắm vững đặc điểm sinh họccủa từng loài chuột. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một số kết quả nghiên cứu về đặcđiểm sinh sản của chuột cống (Rattus norvegicus) trong điều kiện nuôi. Trong điều kiện nuôi,chuột cống có tuổi thành thục trung bình là 91,67 ngày đối với chuột đực và 102,86 ngày ởchuột cái. Thời gian mang thai trung bình là 20,67 ngày. Số con trên lứa trung bình là 6,4 con.Chuột sơ sinh có kích thước trung bình 42,13mm, khối lượng 5,46g. Thời gian cho con búkhoảng 32 ngày. Tuổi thọ trung bình của chuột cống trong điều kiện nuôi là 14,2 tháng.Từ khóa: Chuột cống, đặc điểm sinh sản, điều kiện nuôi.*1. Mở đầuthân và đuôi mập, đuôi ngắn hơn thân, mõmngắn và tù, bộ lông thô [8], [9]. Loài này xâmChuột (Muridae) là nhóm gặm nhấm cónhập vào Việt Nam theo đường biển vào thếnhiều tác hại: phá hoại mùa màng, cắn phá đồkỉ XIX [3]. Chúng ưa thích sống ở nơi ẩmdùng, vật dụng, làm thất thoát nông sản trongthấp, bẩn, chui rúc trong cống rãnh. Chuộtkho và cũng là vật trung gian truyền bệnhcống là loài ăn tạp điển hình, là một trongcho người và gia súc. Việt Nam có khoảngnhững loài gặm nhấm truyền bệnh cho người33 loài chuột, thuộc 8 giống [3], [4], [5], [8],và gia súc [8], [10], [11].[9]; tất cả đều gây hại.2. Đặc điểm khí hậu của khu vựcViệt Nam nằm trong vùng nhiệt đớinghiên cứuẩm, với điều kiện tự nhiên thuận lợi, sinhHuyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định nằmcảnh đa dạng, thức ăn phong phú, chỗ ẩntrong vùng có chế độ khí hậu nhiệt đới giónấp nhiều nên chuột phân bố rộng rãi vàmùa, hằng năm có 2 mùa rõ rệt: mùa mưaphát triển khá mạnh. Trong thời gian gầnbắt đầu từ tháng 9 và kết thúc vào tháng 2đây, thiên địch của chuột đã bị giảm sốnăm sau; mùa khô bắt đầu từ tháng 3 đếnlượng đáng kể và sự hiểu biết về đặc điểmtháng 8.sinh học của chuột chưa nhiều nên hiệu quả2.1. Nhiệt độdiệt chuột chưa cao, chuột phục hồi rấtnhanh, gây hại khá nghiêm trọng. NhiềuNhìn chung, chế độ nhiệt ở huyện Phùnơi, chuột làm thất thu từ 50-90% lươngMỹ có những biến đổi khá lớn giữa cácthực [3], [5], [8].tháng trong năm. Số giờ nắng dồi dào 2400- 2600 giờ/năm. Nhiệt độ trung bình năm làChuột cống (Rattus norvegicus Berk,26,70C; các tháng nóng nhất là tháng 6, 7, 81769) là loài chuột có thân hình khá lớn,17Journal of Thu Dau Mot University, No 1 (14) – 2014– Chuồng nhỏ: 40cm x 25cm x 25 cmđể nuôi chuột con.với nhiệt độ trung bình là 30 - 310C; cáctháng lạnh nhất là tháng 12 và tháng giêng,nhiệt độ trung bình là 24 - 250C. Nhiệt độcao nhất có lúc tới 390C, nhiệt độ thấp nhấtlà 160C. Biên độ nhiệt ngày đêm từ 5 - 80C.2.2. Độ ẩmĐộ ẩm trung bình hàng năm khoảng 80- 85%, nhưng biến động về độ ẩm giữa cáctháng trong năm rất lớn, độ ẩm cao nhất từtháng 10 đến tháng giêng năm sau, có khilên đến 92%; những tháng thấp nhất thườnglà tháng 6 đến tháng 8, có lúc chỉ đạt 70%.Trong chuồng có máng ăn, máng uống,ống tre và ống nhựa cho chuột ẩn nấp.Chuồng có vách ngăn để tách chuột đực khichuột cái sắp đẻ và tách chuột con khi thôibú, có cửa mở ở mặt trên để cho thức ăn,nước uống vào và lấy thức ăn thừa ra.Chuồng nuôi, phòng nuôi được vệ sinhhằng ngày và xịt thuốc chống muỗi, kiếntheo định kỳ.– Thức ăn: Hằng ngày, cho thức ăn vànước uống vào chuồng lúc 6 giờ sáng, thudọn thức ăn thừa và thay thức ăn mới vào 6giờ sáng hôm sau. Thức ăn chính là các loạihạt (lúa, đậu, bắp), quả (đu đủ, mít,chuối...), củ (khoai lang, sắn), thức ăn độngvật (cá, tôm, cua, thịt).2.3. Chế độ mưaTổng lượng mưa trung bình của nhiềunăm trở lại đây ở huyện Phù Mỹ đạtkhoảng 1700mm/năm, phân bố theo mùa rõrệt: mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12,cường độ mưa lớn và tập trung chiếm 80%lượng mưa cả năm nên thường gây ra lũ lụt;mùa khô kéo dài 8 tháng kết hợp với lượngbốc hơi mạnh nên ảnh hưởng lớn đếnnguồn thức ăn và vùng phân bố cũng nhưsự sinh sản của chuột.– Bố trí chuột trong chuồng nuôi:Sau khi thu mẫu chuột cống chúng tôilựa chọn những cá thể khỏe mạnh có cùngkích cỡ và bố trí từng cặp đực cái trong mỗilồng nuôi. Mỗi cặp được gắn kí hiệu riêngvào từng lồng nuôi. Những cá thể sắp sinhđược tách sang ô nuôi riêng, tránh chuộtđực ăn con non sơ sinh. Những cá thể thôibú được tách nuôi trong chuồng riêng, đếnlúc thành thục sinh dục thì tiếp tục chọnghép đôi giữa các cá thể là con của các cặpbố mẹ khác nhau tránh giao phối cận huyết.3. Nguyên liệu, thời gian và phươngpháp nghiên cứu3.1. Chuồng nuôi, thức ăn và chế độchăm sóc nuôi dưỡng– Phòng nuôi: Phòng rộng 3m x 4m,trong phòng có bóng đèn, góc đựng thức ăncho chuột. Phòng đảm bảo sự thôngthoáng, mát mẻ trong mùa hè và ấm áp vàomùa đông.– Chuồng nuôi: ...