sự trở lại của kinh tế học suy thoái và cuộc khủng hoảng 2008 phần 5

Tham khảo tài liệu sự trở lại của kinh tế học suy thoái và cuộc khủng hoảng 2008 phần 5, kinh doanh - tiếp thị, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
sự trở lại của kinh tế học suy thoái và cuộc khủng hoảng 2008 phần 5 43 “VAÁN ÑEÀ TROÏNG TAÂM ÑAÕ ÑÖÔÏC GIAÛI QUYEÁT”saün loøng ñi chôi nhieàu hôn, taïo nhieàu “cô hoäi vieäc laøm” hôn,töø ñoù laïi khieán ngöôøi ta ñi chôi nhieàu hôn nöõa v.v…Toång saûnphaåm (5)cuûa hôïp taùc xaõ – ño löôøng baèng soá giôø giöõ treû – taêngvoït. Moät laàn nöõa, ñieàu naøy xaûy ra khoâng do chaát löôïng giöõtreû toát hôn hay do moät quaù trình caûi caùch caên baûn naøo, maøchæ laø do söï caêng thaúng veà coupon ñöôïc giaûi toûa. Noùi caùchkhaùc, suy thoaùi coù theå ñöôïc xöû lyù deã daøng ñeán möùc ñaùngngaïc nhieân qua vieäc… in theâm tieàn. Baây giôø chuùng ta quay laïi vôùi chu kyø kinh teá vaø theá giôùi thöïc! Neàn kinh teá cuûa moät quoác gia, duø laø moät quoác gia nhoûbeù, cuõng phöùc taïp hôn nhieàu so vôùi hôïp taùc xaõ trong ví duïôû phaàn treân. Ngöôøi ta coù theå xaøi tieàn khoâng chæ cho nhöõngnhu caàu hieän taïi maø coøn ñeå ñaàu tö cho töông lai (haõy töôûngtöôïng tình huoáng baïn thueâ caùc thaønh vieân hôïp taùc xaõ ñeåñoùng caùc xe ñaåy cho con mình, thay vì thueâ hoï giöõ treû).Trong neàn kinh teá thöïc coøn toàn taïi thò tröôøng voán, nôi ngöôøidö tieàn cho ngöôøi caàn tieàn vay vôùi moät khoaûn tieàn laõi nhaátñònh. Nhöng caùc vaán ñeà cô baûn thì vaãn töông töï: suy thoaùixaûy ra khi toaøn theå coâng chuùng coá gaéng tích tröõ tieàn maëthoaëc nhöõng thöù töông ñöông, tieát kieäm nhieàu hôn ñaàu tö; vaøvaán ñeà suy thoaùi thoâng thöôøng coù theå ñöôïc giaûi quyeát ñôngiaûn baèng vieäc in theâm tieàn/phaùt haønh theâm coupon! Ngöôøi phaùt haønh coupon trong theá giôùi hieän ñaïi laø caùcngaân haøng trung öông: Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ (Fed),Ngaân haøng trung öông chaâu AÂu (ECB), Ngaân haøng trungöông Nhaät (BOJ) v.v… Nhieäm vuï cuûa hoï laø giöõ cho neàn kinhteá trong traïng thaùi caân baèng thoâng qua vieäc bôm vaøo hay ruùtra löôïng tieàn maët caàn thieát.5 Nguyeân vaên laø GBP (Gross Baby-sitting Product), noùi nhaïi theo cuïm töø GDP –Toång saûn phaåm quoác noäi. Söï trôû laïi cuûa Kinh teá hoïc Suy thoaùi44 Nhöng neáu moïi chuyeän deã daøng nhö vaäy, taïi sao chuùng tavaãn traûi qua nhöõng ñôït suy giaûm kinh teá? Taïi sao caùc ngaânhaøng trung öông khoâng luoân in ñuû tieàn ñeå taïo ñuû vieäc laømcho taát caû moïi ngöôøi? Tröôùc Theá chieán II, noùi moät caùch ñôn giaûn thì nhöõngnhaø laøm chính saùch chaúng coù khaùi nieäm gì veà nhöõng vieächoï phaûi laøm. Coøn ngaøy nay toaøn boä caùc nhaø kinh teá töøMilton Friedman cho ñeán nhöõng ngöôøi caùnh taû, ñeàu ñoàngyù raèng Ñaïi suy thoaùi laø do söï suït giaûm cuûa löôïng caàu thöïcsöï, do ñoù Cuïc Döï tröõ Lieân bang leõ ra phaûi choáng suy thoaùibaèng vieäc bôm tieàn vaøo neàn kinh teá. Nhöng vaøo thôøi giankhuûng hoaûng 1929–1933 quan nieäm naøy coøn chöa heà ñöôïcchaáp nhaän nhö moät “leõ thöôøng”. Nhieàu nhaø kinh teá saùnggiaù luùc ñoù theo thuyeát ñònh meänh, coi suy thoaùi nhö laø haäuquaû taát yeáu cuûa söï phaùt trieån kinh teá quaù möùc tröôùc ñoù, vaøxem ñaây laø moät quaù trình toát. Theo Joseph Schumpeter,vieäc phuïc hoài cuûa neàn kinh teá “… chæ thöïc söï laønh maïnh neáuphaùt sinh töø noäi taïi cuûa noù. Baát kyø phuïc hoài naøo do nhöõngkích thích nhaân taïo seõ laøm cho giai ñoaïn suy thoaùi khoânghoaøn taát, vaø do ñoù seõ mang laïi theâm nhöõng vaán ñeà môùi do(neàn kinh teá) khoâng ñieàu chænh kòp, töø ñoù ñaët neàn kinh teátröôùc nguy cô khuûng hoaûng tieáp theo”. Thuyeát ñònh meänh naøy bieán maát sau chieán tranh, vaøsuoát moät theá heä sau ñoù caùc nöôùc ñaõ noã löïc thaønh coângtrong vieäc kieåm soaùt chu kyø kinh teá: suy thoaùi hieám khixaûy ra, vieäc laøm trôû neân doài daøo trong neàn kinh teá. Ñeáncuoái thaäp nieân 1960 nhieàu ngöôøi baét ñaàu tin raèng chu kyøkinh teá khoâng coøn laø moät vaán ñeà nghieâm troïng; ngay caûToång thoáng Richard Nixon cuõng höùa heïn seõ “ñieàu chænh”(fine-tune) neàn kinh teá. 45 “VAÁN ÑEÀ TROÏNG TAÂM ÑAÕ ÑÖÔÏC GIAÛI QUYEÁT” Thaät laø moät söï ngaïo maïn, vaø khieám khuyeát cheát ngöôøicuûa chính saùch toaøn duïng nhaân coâng trôû neân roõ raøng vaøothaäp nieân 1970. Neáu Ngaân haøng trung öông quaù laïc quanveà soá vieäc laøm ñöôïc taïo ra, neáu hoï bôm quaù nhieàu tieàn vaøolöu thoâng, thì haäu quaû seõ laø laïm phaùt. Vaø khi laïm phaùt aênsaâu vaøo kyø voïng cuûa coâng chuùng, noù seõ chæ coù theå ñöôïc giaûiquyeát thoâng qua moät thôøi kyø vôùi tyû leä thaát nghieäp cao keùodaøi. Theâm vaøo moät soá cuù soác baát chôït veà giaù – chaúng haïnvieäc giaù daàu taêng gaáp ñoâi – theá laø baïn ñaõ coù suy thoaùi kinhteá quy moâ nhoû. Nhöng ñeán giöõa thaäp nieân 80, laïm phaùt dòu bôùt xuoángnhöõng tyû leä chaáp nhaän ñöôïc, cung veà daàu khaù doài daøo, ...