Sự tương đồng và khác biệt giữa cấu trúc nguồn luật trong dòng họ Civil Law

Sự tương đồng và khác biệt giữa cấu trúc nguồn luật trong dòng họ Civil Law và dòng họ Common LawDòng họ Civil Law và Common Law có cấu trúc nguồn luật tương tự nhau (đều gồm các thành tố: luật thành văn, án lệ, tiền lệ pháp, các học thuyết pháp luật, lẽ phải tự nhiên…). Tuy vậy ta có thể nhận diện chúng qua một điểm khác biệt rõ nét, đó là sự coi trọng Luật thành văn với tư cách là nguồn luật chính của Civil Law trong khi Common Law lại thừa nhận và ưu tiên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự tương đồng và khác biệt giữa cấu trúc nguồn luật trong dòng họ Civil Law Sự tương đồng và khác biệt giữa cấu trúc nguồn luật trong dòng họ Civil Law và dòng họ Common LawDòng họ Civil Law và Common Law có cấu trúc nguồn luật t ương tự nhau (đềugồm các thành tố: luật thành văn, án lệ, tiền lệ pháp, các học thuyết pháp luật, lẽphải tự nhiên…). Tuy vậy ta có thể nhận diện chúng qua một điểm khác biệt rõnét, đó là sự coi trọng Luật thành văn với tư cách là nguồn luật chính của CivilLaw trong khi Common Law lại thừa nhận và ưu tiên Án lệ là nguồn luật chínhcủa mình.1. Điểm tương đồng.Điểm tương đồng dễ nhận thấy nhất giữa hai dòng Civil Law và Common Lawchính là sự thừa nhận cả bồn thành tố : luật thành văn, án lệ (tiền lệ pháp), tậpquán pháp, lẽ phải tự nhiên, các học thuyết trong quá trình ngiên cứu pháp luật.Điều này có thể thấy rất rõ khi nhìn vào cấu trúc nguồn luật của cả hai dòng họ:Civil Law- Luật thành văn- Án lệ (tiền lệ pháp)- Tập quán pháp- Các nguyên tắc chung của pháp luật- Các học thuyết pháp luật- Lẽ phải tự nhiên.Common Law- Án lệ (tiền lệ pháp)- Luật công bình (ở Anh)- Luật thành văn.- Tập quán pháp- Các tác phẩm nghiên cứu pháp luật.- Lẽ phải tự nhiênSự tương đồng này xuất phát từ quá trình hình thành và phát triển pháp luật củahai dòng họ đều dựa trên cơ sở lý luận pháp luật, pháp luật được xây dựng cùngquá trình hình thành và phát triển các học thuyết nghiên cứu pháp luật ( với dònghọ Civil Law), hay qua thực tiễn xét xử với các vụ việc cụ thể ( Common Law).Với cả hai dòng họ pháp luật ra đời do sự nhu cầu thực tiễn. Cả hai dòng họ đềuchịu sự ảnh hưởng từ Luật La Mã, nên ở cả hai đều hình thành tư duy pháp lý từrất sớm, điều đó giải thích tại sao lại có án lệ, luật hành văn và các học thuyết pháplý trong cấu trúc nguồn luật của hai dòng họ này. Luật tục hay còn gọi là tập quánpháp và lẽ phải tự nhiên là thành tố mà hầu hết dòng họ pháp luật nào cũng thừanhận, vì vậy nguyên nhân chính để xuất hiện sự tương đồng này vẫn là cả hai dònghọ Civil Law và Common Law đều xây dựng pháp luật theo tư duy pháp luạt,pháp luật thực sự là công cụ, ý chí của nhà nước chứ không phải thần thánh haythượng đế giống các dòng Luật Hồi giáo hoặc các dòng họ luật tục khác.Ngoài điểm tương đồng nổi bất kể trên, còn có một sự tương đồng khác trong cấutrúc nguồn luật của cả hai dòng họ này, đó chính là sự ảnh hưởng của Luật La mãtới cấu trức nguồn luật tuy nhiên với mức độ khác nhau.2. Những điểm khác biệt- Điểm khác biệt đầu tiên và cũng là cơ bản giữa cấu trúc nguồn luật của hai dònghọ là: Civil Law coi luật thành văn là nguồn luật chính trong khi đó Common Lawlại thừa nhận án lệ là nguồn luật chính thức.- Pháp luật thành văn: hệ thống các quy phạm pháp luật được tập hợp hóa và phápđiển hóa do nhà nước ban hành.- Án lệ: là bản án đã tuyên hoặc sự giải thích, áp dụng pháp luật được coi như tiềnlệ làm cơ sở để các thẩm phán sau đó có thể áp dụng trong các tr ường hợp tươngtự.Sự khác biệt này xuất phát từ sự khác nhau trong t ư duy pháp lý trong quá trìnhphát triển của hai dòng họ này.Luật thành văn được coi là nguồn chính của Civil law trong đó quan trọng nhất làcác qui phạm pháp luật. Với tư duy pháp lí là chủ nghĩa duy lí (rationalism) hay tưduy theo lối diễn dịch, đi từ cái phổ quát đến trường hợp cá biệt. Phương pháp tưduy này bắt nguồn từ viêc coi trọng pháp điển hóa, khái quát các tr ường hợp củacuộc sống. Luật thành văn xuất hiện do sự kiện diễn ra vào năm 528, Hoàng đếJustinian I ra lệnh tập hợp, hệ thống hoá và củng cố - điển chế hoá Luật La Mã vàTập hợp các chế định luật dân sự - Corpus Juris Civilis ra đời, đặt viên gạch đầutiên cho luật thành văn. Sự phát triển của luật thành văn gắn liền với sự phát triểncủa hoạt động nghiên cứu luật La Mã của trường phái pháp điểm hóa - trường pháicác nhà pháp điển hiện đại (Usus Modernus Pandectarium hay Pandectists) xuấthiện ở Đức thế kỷ 16. Trường phái này không phát triển lý luận về pháp luật, cũngkhông tìm hiểu nội dung mang tính lịch sử của Corpus Juris mà quan tâm đến việclàm thế nào để áp dụng các quy phạm pháp luật trong thực tiễn, làm cho nó khôngmâu thuẫn với tập quán pháp ở Đức. Sự thừa nhận luật thành văn với tư cách mộtnguồn luật chính trong dòng họ Civil Law xuất phát từ cuối thế kỷ XIX, với việcphục hồi pháp điển hoá. Việc pháp điển hoá ở Pháp đ ã trở thành mẫu mực cho hệthống pháp luật châu Âu lục địa (Tiêu biểu là Bộ luật Napoleon 1804). Pháp điểnhoá là kỹ thuật trình bày một cách có phương pháp một pháp luật phù hợp với xãhội hiện đại, một pháp luật được toà án áp dụng.Pháp điển hoá cũng bộc lộ những hậu quả tiêu cực, làm xuất hiện trường phái luậthọc thực chứng. Chủ nghĩa luật học thực chứng phủ nhận vai trò của luật tự nhiênvà đánh giá quá cao vai trò của pháp điển hoá, cho rằng trong hệ thống pháp luậtchỉ có các văn bản pháp ...