Sự tương đồng và những biệt sắc trong nghi lễ hầu đồng của một số tộc người ở Việt Nam

Nghiên cứu các hình thức của nghi lễ hầu đồng tại Việt Nam có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý và khai thác giá trị tích cực của tín ngưỡng. Trong nghiên cứu này, tác giả dựa trên một hệ thống tiêu chí chặt chẽ để tổng hợp thông tin, phân tích, so sánh, giải thích các khía cạnh khác nhau trong nghi lễ hầu đồng của các tộc người ở Việt Nam, từ đó giúp nhận diện các dạng thức phong phú của các nghi lễ này ở nước ta.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự tương đồng và những biệt sắc trong nghi lễ hầu đồng của một số tộc người ở Việt Nam Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học SỰ TƯƠNG ĐỒNG VÀ NHỮNG BIỆT SẮC TRONG NGHI LỄ HẦU ĐỒNG CỦA MỘT SỐ TỘC NGƯỜI Ở VIỆT NAM Đoàn Ngọc Chung* Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn – Đại học Quốc gia Hà Nội *Tác giả liên hệ: doanngocchung.literature@gmail.com TÓM TẮT Nghiên cứu các hình thức của nghi lễ hầu đồng tại Việt Nam có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý và khai thác giá trị tích cực của tín ngưỡng. Trong nghiên cứu này, tác giả dựa trên một hệ thống tiêu chí chặt chẽ để tổng hợp thông tin, phân tích, so sánh, giải thích các khía cạnh khác nhau trong nghi lễ hầu đồng của các tộc người ở Việt Nam, từ đó giúp nhận diện các dạng thức phong phú của các nghi lễ này ở nước ta. Đồng thời, nghiên cứu cung cấp thêm tư liệu cho cơ quan chức năng của các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước để có sự hiểu biết sâu sắc về nghi lễ hầu đồng của các tộc người, từ đó định hướng một cách đúng đắn việc quản lý các hoạt động hầu đồng sao cho lành mạnh, phù hợp với bản sắc, truyền thống văn hóa của các tộc người. Từ khóa: Nghi lễ hầu đồng, Shaman giáo, dạng thức hầu đồng, so sánh nghi lễ hầu đồng. THE COMPARISON OF THE DEMAND AND DIFFERENCES OF THE SOME PEOPLE IN VIETNAM Doan Ngoc Chung* University of Social Science and Humanties – VNU Ha Noi *Corresponding author: doanngocchung.literature@gmail.com ABTRACT Studying forms of “hầu đồng” ritual in Vietnam is of great importance in the management and exploitation of positive values of belief. In this study, the author bases on a system of close criteria to synthesize information, analyze, compare, explain the different aspects of “hầu đồng” ritual of the ethnic groups in Vietnam, which helps to identify the abundant forms of these rituals in our country. Besides, the study provides many materials for authorized agencies of provinces and cities all over the country to have a deep understanding of “hầu đồng” ritual of the ethnic groups. Hence, it helps to orient properly about managing the activities of “hầu đồng” in order that it is healthy and suitable for the identities and cultures of the ethnic groups. Keywords: “Hầu đồng” ritual, Shamanism, forms of “hầu đồng”, comparison of “hầu đồng” forms. TỔNG QUAN tồn tại, thậm chí còn phát triển trong xã hội Nghi lễ hầu đồng (Mediumship) là một nghi ngày nay. lễ phổ biến trên thế giới và ở nhiều tộc người Trên thực tế, hầu đồng không chỉ tồn tại khác nhau của Việt Nam. William John riêng biệt mà còn có tác động rất lớn đến đời Kaspari cho rằng: Mediumship is defined as sống xã hội của con người. Hơn nữa, thông the practice of certain people – known as qua nghi lễ hầu đồng mà những giá trị văn mediums - to mediate communication hóa, bản sắc của các tộc người được thể hiện between spirits and other human being. một cách rõ nét và phong phú. Điều này có (Mediumship được định nghĩa là thực hành thể thấy rõ qua các dạng thức hầu đồng đặc của một số người cụ thể – được gọi là ông trưng của mỗi tộc người như trong nghi lễ đồng (bà đồng) – để làm trung gian giao tiếp thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ của người Kinh, giữa các linh hồn và con người). Hầu đồng nghi lễ Mo của người Mường hay nghi lễ của các dân tộc ở Việt Nam là một trong Then của người Tày. Bên cạnh những nét những nghi lễ gắn liền với tín ngưỡng, mặc chung, thì mỗi tộc người lại có những nét dù đã hình thành từ xa xưa nhưng vẫn còn khác biệt riêng trong việc thực hành nghi lễ 611 Giải thưởng Sinh viên Nghiên cứu khoa học Euréka lần XIX năm 2017 Kỷ yếu khoa học hầu đồng. Có thể nói, hầu đồng là một thành nâng cao nội dung nghiên cứu theo mục tiêu tố văn hóa của mỗi một tộc người. đã đề ra của đề tài. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu sự đa dạng Nghiên cứu điền dã văn học dân gian: Cùng của các hình thức hầu đồng khác nhau ở một với việc nghiên cứu qua các tài liệu thứ cấp, số tộc người tại Việt Nam, để từ đó có thể trong điều kiện cá nhân cho phép, tác giả giúp thêm tư liệu cho cơ quan chức năng của cũng thực hiện nghiên cứu thực địa tại một các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước trong số địa điểm để tăng cường sự hiểu biết, trải việc định hướng các hoạt động này sao cho nghiệm của cá nhân, về tín ngưỡng hầu đồng. lành mạnh, phù hợp với bản sắc, truyền thống Tác giả đã thực hiện các kỹ thuật: văn hóa của các tộc người, chống các hành vi Quan sát tham dự: Tác giả sử dụng thao ...