Sức sống của Bộ luật Dân sự Việt Nam từ góc nhìn so sánh với Bộ luật Dân sự Pháp, Đức, Hà Lan

Bài viết đề cập dưới góc nhìn so sánh với BLDS Pháp, Đức, Hà Lan nhằm góp phần hoàn thiện Bộ luật Dân sự với tính cách là một văn bản thống nhất, làm nền tảng cho cả hệ thống luật tư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sức sống của Bộ luật Dân sự Việt Nam từ góc nhìn so sánh với Bộ luật Dân sự Pháp, Đức, Hà LanBÀN VỀ DỰ ÁN LUẬT Sức sống của Bộ luật Dân sự Việt Nam từ góc nhìn so sánh với Bộ luật Dân sự Pháp, Đức, Hà Lan Bùi Thị Thanh Hằng* Đỗ Giang Nam** Ở Việt Nam, tính từ năm 1995 đến nay đã có hai Bộ luật Dân sự - BLDS (BLDS năm 1995 và BLDS năm 2005)và hiện chúng ta cũng có kế hoạch xem xét xây dựng BLDS thứ ba trong vài năm tới. Như vậy, tuổi thọ trungbình của BLDS nước ta là 10 năm. Một trong những lý do khách quan dẫn đến tuổi thọ khiêm tốn của BLDSViệt Nam là sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế cũng như quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng. Bêncạnh đó, một lý do khiến BLDS Việt Nam chưa có sức sống cao và phải liên tục sửa đổi là nó chưa đạt đượcchuẩn mực cần có. Nghĩa là BLDS chưa có một cấu trúc hợp lý, logic cho hệ thống quy phạm dân sự; còn lúngtúng trong việc lựa chọn ngôn từ diễn đạt và chưa nhìn nhận đúng vai trò của Tòa án trong việc giải thíchpháp luật. Bài viết đề cập dưới góc nhìn so sánh với BLDS Pháp, Đức, Hà Lan nhằm góp phần hoàn thiện BLDSvới tính cách là một văn bản thống nhất, làm nền tảng cho cả hệ thống luật tư.1. Cấu trúc cần có của Bộ luật Dân sự ảnh hưởng vô cùng to lớn của BLDS Pháp đốiViệt Nam với pháp luật dân sự thế giới3. Bàn về BLDS Pháp, nhiều học giả coi đó Việc ví von BLDS như một đài kỷ niệmlà “bản Hiến pháp” của dân luật hay ví nó như làm chúng ta không khỏi liên tưởng đến mốimột đài kỷ niệm1. Sự so sánh này một mặt cho liên hệ giữa BLDS với quy phạm tạo nên nóthấy vị trí vô cùng quan trọng nhưng rất gần như là mối liên hệ giữa một công trình kiếngũi, quen thuộc của BLDS Pháp đối với mỗi trúc kỳ vĩ được tạo nên bởi những viên gạchngười dân trong cuộc sống hàng ngày. Mặt bình dị nhờ sức sáng tạo của những kiến trúckhác, nó cũng khẳng định tính ổn định, khả sư tài ba được thể hiện thông qua việc xâynăng vượt thời gian của BLDS Pháp2 và tầm dựng kết cấu, sự sắp đặt tinh tế, khéo léo và*Bộ môn Luật dân sự, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội.* * Bộ môn Luật dân sự, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội.(1) Alain Levasseur. On the structure of a civil code. Tul. L. Rev. 44. (1969-1970), tr. 703.(2) Jean-Marie Burguburu, BLDS Pháp: Còn lại những gì? Kỷ yếu Hội thảo kỷ niệm 200 năm BLDS Pháp, Nhà Pháp luật Việt Pháp, tháng 11/2004, tr. 54.(3) Michel Grimaldi, Ảnh hưởng của BLDS Pháp trên phạm vi thế giới, Kỷ yếu Hội thảo kỷ niệm 200 năm BLDS Pháp, Nhà Pháp luật Việt Pháp, tháng 11/2004, tr. 81.38 INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI Số 16(201) 8 2011 BÀN VỀ DỰ ÁN LUẬTsự lựa chọn những viên gạch cho công trình 2. Ngôn từ của Bộ luật Dân sự và vai tròđó. Nói cách khác, điều trước hết cần phải làm của Tòa án với Bộ luật Dân sựkhi xây dựng một văn bản pháp luật - trong Trong những thập kỷ gần đây, tầm quanđó có BLDS - là phải lựa chọn được cấu trúc trọng của xu hướng xây dựng một văn bảnthích hợp, đảm bảo an toàn về mặt pháp lý. pháp luật có ngôn từ rõ ràng ngày càng tăng.Với tầm quan trọng như thế, cấu trúc của một Điều này trên thực tế đối ngược với ngôn từ lậpbộ luật nhất thiết phải được xây dựng đầu tiên pháp thường phức tạp, chi tiết là lý do chínhđể giới hạn phạm vi những vấn đề được đưa gây cản trở cho việc tiếp cận và hiểu được cácvào BLDS và những vấn đề được đặt trong quy phạm pháp luật dẫn đến khả năng làmnhững đạo luật riêng (luật chuyên ngành), giảm độ chính xác pháp lý của quy phạm cũngđồng thời xác định tương quan giữa BLDS và như làm gia tăng các chi phí cho việc giải thíchcác luật chuyên ngành, tránh việc đưa vào Bộ và thực hiện pháp luật.luật những nội dung pháp lý không thuộc bản Ngôn ngữ rõ ràng là ngôn ngữ trực tiếp vàchất của dân sự4. đơn giản được thiết kế để truyền đạt thông điệp Là một văn bản nền tảng cho cả hệ thống của quy phạm được dự định đến người đọcluật tư, việc xây dựng BLDS phải đảm bảo ...