Sưu tầm Truyện cổ Thái: Phần 2

Nối tiếp nội dung của phần 1 Tài liệu Truyện cổ Thái, phần 2 trình bày các câu truyện cổ: Lúa chàng nai, Chàng hoa chất, Chuyện ái thoi, Nàng cá măng, Đôi chim tử quy, Thái sắc thía, Con chim tăng lo, Chàng thuồng luồng ở mường phe, Chuyện con cây bay,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sưu tầm Truyện cổ Thái: Phần 2 # ĐÔI YỀNG VÀNG Hồi ấy sảng tròi cũng không bẳng sảng lửa, nảngnào đẹp và khéo dệt mặt chăn cũng khòng bằng nàngcon út ở Chiềng Ván, niLròng Luộc. Nghe nỏi nàng cỉãmười tám tuồi. Hiền Mương, con một tù trưởng ở QuìChâu có đền chín gian, đã hai mươi lăm tuôi, muối*được nàng về hông xôi đê chiều chiều bày cúng tồ tiên.Hiền Mương đã nglie người ta ca ngợi rằng gái xử dưới (1) T r u y ệ n này r ẫ t pho bién ở v ù n g Quẽ Phong, Quì ChÃB.Quỉ Hợp, (Nghệ An). T r u y ệ n còn được bà con ghi chép trẻn giăv.Chúng tôi chưa dịch ra thơ được, xin ghi lược ý. Dỏi chim yềng vàng l à m ột t r u y ệ n thơ. T r u y ệ n kồ : đớichim y ẽ n g đ ư ợ c ông Hiền có đền chín gian ở Qui Châu saisang Chiềng Ván, m ư ờ n g Luộc ( T h a n h Hỏa) hỏi n ă n g Òn Lat h a y cho mình, chỉ là cái cớ. T h â m ý của tác giả là inuỗu can g ạ i xứ sỏr Quỳ Clìảu với bao núi sòng h ù n g vĩ, s ả n vât phongphú. cả n h trí nên t h ơ, t r on g sáng. Kh ừng tèn Qúi, tèn sông,tên bàn mường*... trong truyện nàv đều cỏ thật — hiện nayvẫn n h ư vậv — n h ư n g q u a lời diễn tâ, n h ữ n g đị a đa«Ịj ấỵvang lên trong lòng chúng ta lòng trìu mến và niồỉtt gẳn bát h i ẽ t tha dổi với miền t h ư ợ n g du đ ấ t Nghệ, c ả t r u y ệ n t h »đẹp n h ư một buổi chièu vàng tr ong đó lung l inh n h ữ n g eân-bsẳc và quyẽn quyện một đôi yềng ân tình. T r u y ệ n n à y n g u y ên văn b ằ n g chừ T h á i , c h ú n g tôi sưu tàaiờ bản Kẳng, xã mường Nọc, huyện Quế Phong. Bạn Lo KlváulỉXuyên, trư ở n g phòng giáo dục huyện Quẽ Phong cùng T(Wmột số bọ. mế ở bản Dổn, bản cỏ Moong (mường Nọc) đẵ giíkệ*ểỡ chúng tôi nhiều trong vấn đề tim hiêu cũng n h ư dịch ý.ơ đ ây có nhiều địa danh mới n h ư Đòng Minh, kẻ Bọn. khéo dệt tơ, gái Ghè L è (l> khéo Ihêu chân váy, nhưngcũrư° thua f à n I xaẳ Tên nànj4 là Òằn La. * Hiền Mương muốn sai ngưừi đi xem mặt và đua thư,sai chim chích sợ nó bị mắc lirới thưa, sai con cò sợnó bi• mắc lirởi chài. Hiền Mươngo liền og o• i : — Đồi chim bò câu của tì ơi, ra đáv đễ ta nhắn, radây đe ta khiến. Ta sẽ viết thư buòc vào đàu cánh,găm vào kẽ đuôi» ntiet vào giữa irc, đẽ các con baysang xứ lạ, đến tận Chiềng Ván, mường Luộc, ngắmnàng ò n La thay ta và trao thư cho ta. Đôi bồ câu se sẽ cất tiếng thưa với chủ : — Ngài giẫm đục, đục sể cắm vào bàn chân. Ngàigiẫm dùi, dùi cũng đâm vào cẳng. Ngài sai chúng tòi,chúng tôi khòng dám chối lời. Nhưng mà hai chúngtôi đi, lấy ai bẻ lả trải cho con nằm, lấy ai giúp đỡ khivợ đẻ trừng, xin ngài tha cho. Hiền Mirơng bỏ qua, không sai đôi bồ câu nữa lại g ọ i : — Đòi phượng hoàng cỏ đuòi mượt của ta, đôi kè kècỏ đuôi xám vàng của ta, ra đâv đỗ ta nhắn, ra đây đẽta sai. Ta sẽ viết thư buộc vào đầu cánh, găm vào phaocâu, nhét vào ke irc, đễ các ngươi bay sang xứ lạ,ngắm nàng ò n La thay ta và trao thư cho ta. Bổn con chim chậm rãi tlura r ằ n g : — Ghim phirợng hoàng, ngài thirờncỊ cho là của quỷ;chim kè kè 11 lài thường cho là của hiếm. Ngài saichúng tòi, chủng tòi .không dám chối lời. Nhưng màsảng sáng chúng tòi dậy sởm còn muốn bay Iirọm trêndâì (lất Quỳ Châu, còn muốn đưa mắt nhìn những quảchia vàng ử chung quanềi khu nhà chín gian này. Vậyxin ngài bỏ qua, cho chúng tôi ở lại. _____________________ ^ (1) Ghè Lè: bây giờ lù xã T r i Lỗ. kẻo dài từ bẳn Bò lênbản Kìim cho mãi tới bân Hòi Ho giáp biên giới Việt — Làoế 87 — Hiền Mương gọi đến đôi chim gảv cô hoa, chânngắn. Đôi chim gáy thưa: « Đóng dùi vào gỗ> gỗ phảithủng; nện đục vào gỗ, gỗ sẽ bị dục cắm sâu, ngài saichúng tối, chúng tôi phải đi, đâu dám cưỡng lời. Nhưng m à sáng mai ngủ dậy, chúng tòi muốn gáymấy liếng « cu cu » ở chàn bản cho vui. Vạy xin ngàitha cho ». Cứ thế, Iliền Muong gọi đến đòi sảo hayquấn quýt bên chân trâu, đồi sảo cũng thua như đôigảy, rồi viện c ớ : ((Trưa trưa chúng tôi còn muốn demcon ra nương rẫy dễ chúng vui đùa, nhảy nhót, tắmnắng. Chiều chiều chúng tồi muốn đem con vào rừngkiếm quả « mây». Gọi đến đồi bói cá thường đứng ởbò’ suối chờ cả mương, rồi đòi « ôn ộc » hay bưo,ếi đẩtmà nằm, gọi cả đôi chim vẹt biết « chào khách)) đàngxa, đồi ngỗng cồ xanh liay kều ((quéo quéo » thườngkhê• nệ dắt • đàn COI1 đi lại chrói • sân, đòi vịt bàu • bcotròn lông vànjf ónG,... Nhưng chúng đeu nói còn bậnsăn mồi hái quả đê nuôi con. Riêng đôi vit bàu thưa:c Chúng tôi đi đường nước thì sợ Uệởt mất thuễ, đi dườngđất thì chán ngắn biết khi nào mới tới n ơ ẽi. Ilon nữagiọng nói của chủ no tòi dỏ’ lắm, nàng Òn La nghesao được # ». Bực quả, Hiền Mương to liếng nói : c Đi m ở cửa hangcho c o n đạĩ b àn g ra , di lật khối đá cho con đại b àn gđến, di rút cái chèn, cho con dại bàng vào nhà. Đ ...