Tham khảo tài liệu suy thận và lọc thận nhân tạo, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Suy thận và lọc thận nhân tạo Suy thận và lọc thận nhân tạo 1. Nhiệm vụ của thận: Thận có hình dẹp của một hạt đậu, chiều dàikhoảng 10cm, bề ngang khoảng 5cm và dày khoảng 2,5 cm. Khi sinh ra mỗi ngườithường có hai quả thận. Thành phần hoạt động chính của thận là cả triệu những đơn-vị-thận(nephron) ở trong vỏ và tủy thận. Ðây là một hệ thống những ống lọc nhỏ li ti, cókhả năng lọc rất tinh vi, công hiệu. Mỗi ngày, máu được hai trái thận liên tục thanhlọc. Với cả triệu những đơn vị thận để thanh lọc máu như thế, thận có nhữngnhiệm vụ quan trọng như sau: - Thải ra khỏi cơ thể những chất độc do sự chuyển hóa thức ăn, những chấtđộc hại, muối khoáng dư thừa... - Duy trì số lượng nước trong cơ thể ở mức hằng định dù là lượng nướcnhập vào cơ thể lúc nhiều lúc ít. Nếu nhiệm vụ này bị rối loạn, nước sẽ được giữlại, đưa tới phù toàn thân hoặc ứ nước tại các xoang tự nhiên của cơ thể như xoangmàng bụng, xoang màng phổi v.v… - Giữ lại các chất dinh dưỡng trong huyết tương như chất đạm, glucose,khoáng chất. - Ðiều hòa sự cân bằng giữa acid và kiềm trong các dung dịch cơ thể.Duy trì sự cân bằng các chất khoáng như potassium, sodium... - Sản xuất các chất kích thích tủy tạo hồng huyết cầu, như chấterythropoietin. - Giữ huyết áp bình thường. Rất nhiều trường hợp cao huyết áp làhậu quả của thận suy. 2. Nguyên nhân gây suy thận Suy thận khi khả năng lọc máu của tiểu cầuthận bị rối loạn hoặc ngưng hoạt động. Suy thận có thể là cấp tính hoặc mãn tính. -Suy thận cấp tính: xảy ra rất nhanh do choáng, huyết áp đột nhiên xuống rất thấpkhi cơ thể bị chấn thương nặng, do biến chứng của phẫu thuật, nhiễm khuẩnhuyếtv.v…. Ðây là một tình trạng rất nghiêm trọng cần được điều trị liên tục tạibệnh viện. - Suy thận mãn: khả năng lọc máu của thận giảm từ từ và thường là do hậuquả của một số bệnh như viêm thận tiểu cầu, tiểu đường, cao huyết áp, thận đanang... Khi khả năng lọc của thận chỉ còn từ 5 tới 10% thì thận đi vào giai đoạncuối và cần phải lọc thận nhân tạo hoặc ghép thận. Một số nguyên nhân - Nguyên nhân ở phía trước thận như bụng bángnước, giảm dung lượng máu vì bệnh tim hoặc do nhiễm độc máu, suy chức nănggan, tác hại của một số hóa chất, dược phẩm … - Nguyên nhân tại thận trong cácbệnh của bệnh thận, do nhiễm trùng thận, chấn thương thận, do tác dụng có hạicủa hóa chất dược phẩm lên thận, trong bệnh tiểu đường, cao huyết áp ..Sử dụngquá nhiều và quá lâu các loại thuốc chống đau như aspirin, phenacetin...là mộttrong những nguyên nhân thường thấy. - Nguyên nhân sau thận như sạn thận, tắcnghẽn ống dẫn tiểu, rối loạn các khả năng của bàng quang, viêm tuyến tiền liệt… 3. Triệu chứng của suy thận - Buồn nôn, ngủ lịm, suy nhược cơ thể ...vàcó thể tử vong nếu không được điều trị. - Thiếu máu, do đó người bệnh dễ bị mệtmỏi, da xanh nhợt. - Loạn dưỡng xương thường thấy ở 90% bệnh nhân suy thận đặc biệt làngười cao tuổi và phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh. - Rối loạn giấc ngủ. Bệnh nhân luôn luôn ở trong tình trạng mệt mỏi, nhứcđầu, ngây ngất, buồn rầu, rối loạn giờ giấc ngủ, đau nhức cơ thể, bồn chồn... - Ðaunhức xương khớp vì chứng thoái hóa dạng tinh bột amyloidosis, chất đạm trongmáu lên cao, đóng vào khớp xương và gân gây đau nhức, cứng khớp.. 4. Lọc thận nhân tạo Lọc thận nhân tạo là phương thức trị liệu rất hữu hiệu để mang lại sức khỏecho người bị suy thận. Lọc thận nhân tạo được áp dụng khi khả năng hoạt độngcủa thận chỉ còn khoảng từ 5 tới 10% so với mức độ bình thường. Suy thận cấpkhông đáp ứng với điều trị thì lọc thận nhân tạo có thể được áp dụng trong mộtthời gian ngắn cho tới khi thận hoạt động trở lại. Suy thận mạn thì phải lọc thậnnhân tạo suốt đời, nếu không được ghép thận. Hệ thống máy lọc thận nhân tạo Mục đích của lọc thận nhân tạo là để: - Thải trừ chất thải, muối khoángvà nước dư thừa trong máu, tránh ứ đọng trong cơ thể - Duy trì huyết áp ở mứcbình thường - Giữ thăng bằng chất điện giải trong máu. Nguyên tắc của sự lọcthận nhân tạo - Máu từ cơ thể được dẫn vào một hệ thống lọc đặc biệt gọi làdialyser hoặc “thận nhân tạo”. Dung dịch rửa máu (dialysate) được cho lưu hànhxung quanh thận nhân tạo để lấy ra các chất phế thải ure, creatinine ... Máu sạchchứa tế bào máu, chất dinh dưỡng được đưa trở lại cơ thể. Việc đưa máu ra vào cơthể hơi phức tạp hơn. Thường có hai kim, một kim để lấy máu ra khỏi cơ thể vàmột kim dẫn máu trở lại cơ thể. Mỗi lần lọc máu, kim có thể được cắm vào cùngchỗ với lần trước hoặc theo kiểu nấc thang từ dưới lên tên rồi ngược lại. Bệnh nhân nên lưu ý chăm sóc nơi cắm kim- Bảo đảm là chuyên viênkiểm soát nơi cắm kim trước khi điều hành máy lọc. - Giữ gìn nơi cắm kim luônluôn sạch sẽ - Chỉ sử dụng chỗ cắm kim đó cho việc lọc máu chứ không phải choviệc tiêm thuốc trị bệnh khác ...