Tác động của Hiệp định thương mại tự do EVFTA đến vấn đề việc làm và năng suất lao động ở Việt Nam

Bài viết phân tích tác động của Hiệp định thương mại tự do EVFTA đối với các vấn đề về lao động, năng suất lao động của Việt Nam và kiến nghị giải pháp nhằm tận dụng những cơ hội mà các hiệp định này mang lại cũng như hạn chế tác động tiêu cực trong quá trình hội nhập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của Hiệp định thương mại tự do EVFTA đến vấn đề việc làm và năng suất lao động ở Việt Nam 6. Kỷ yếu hội thảo khoa học “Tư duy mới về phát triển kinh tế - xã hội Việt nam trong bối cảnh mới”. NXB Đại học Kinh tế quốc dân. Tháng 12/2013 7. Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc gia “Khơi thông nguồn vốn cho phát triển kinh tế Việt nam trong giai đoạn hiện nay”. Bài: Các quan điểm và định hướng phát triển quan hệ Việt nam- Trung quốc – Võ Đại Lược. NXB Đại học Kinh tế quốc dân, 2014 8. Lê Du Phong (2018), Rào cản về thể chế kinh tế đối với sự phát triển kinh tế -xã hội Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và giải pháp kh c phục. NXB CTQG –sự thật. 9. Lương Xuân Quỳ (2015), Tư duy mới về phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam trong bối cảnh mới. NXB CTQG –sự thật. TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH THƢƠNG MẠI TỰ DO EVFTA ĐẾN VẤN ĐỀ VIỆC LÀM VÀ NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM TS. Nguyễn Ngọc Quỳnh Trƣờng Đại học Thƣơng mại Tóm lược: Xu thế hội nhập kinh tế quốc tế thúc đẩy Việt Nam tham gia vào mạng lưới các hiệp định thương mại tự do đa nấc, tích cực mở cửa và nhờ đó đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Cho đến nay, Việt Nam đã tham gia và đang đàm phán 17 hiệp định thương mại tự do, trong đó có Hiệp định thương mại tự do EVFTA. Bài viết phân tích tác động của Hiệp định thương mại tự do EVFTA đối với các vấn đề về lao động, năng suất lao động của Việt Nam và kiến nghị giải pháp nhằm tận dụng những cơ hội mà các hiệp định này mang lại cũng như hạn chế tác động tiêu cực trong quá trình hội nhập. Từ khóa: Hiệp định thương mại EVFTA, nguồn nhân lực, năng suất lao động,… Đặt vấn đề: Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới nói chung và hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) nói riêng đóng vai trò rất quan trọng trong chiến lược về hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Một trong những tác động tích cực mà EVFTA đem lại cho Việt Nam đó là thị trường lao động với các tiêu chuẩn cao sẽ tạo ra thêm nhiều việc làm do thúc đẩy hoạt động xuất khẩu ở những ngành nghề có lợi thế. Bên cạnh đó, năng suất lao động của Việt Nam sẽ tăng do phải đáp ứng được các tiêu chuẩn k thuật trong sản xuất mà đối tác quốc tế yêu cầu và t đó tiền lương của người lao động c ng được cải thiện. Tuy nhiên, ngoài những cơ hội mà EVFTA đem lại thì c ng có rất nhiều thách thức đặt ra đối với nguồn lao động của Việt Nam hiện nay như chất lượng nguồn nhân lực, năng suất lao động, s a đổi lại hệ thống pháp luật và chính sách về lao động theo các cam kết trong EVFTA sao cho tương th ch với các tiêu chuẩn của các Công ước cơ bản của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) còn nhiều vấn đề đặt ra. 372 1. Hiệp định thƣơng mại tự do EVFTA và những vấn đề đặt ra đối với lao động, năng suất lao động 1.1. Tổng quan về Hiệp định thương mại tự do EVFTA EU là một trong những thị trường lớn nhất trên thế giới và là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực đặc biệt là thương mại, đầu tư và hỗ trợ tích cực cho quá trình hội nhập và phát triển của Việt Nam. Năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam - EU đạt 55,68 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt 41,79 tỷ USD, tăng 9,5% so năm 2017, nhập khẩu t thị trường EU vào Việt Nam đạt 13,89 tỷ USD, tăng 13,9%. Việt Nam tiếp tục là nước xuất siêu sang thị trường EU với thặng dư thương mại khoảng 28 tỷ USD. (Xem Bảng 1.1) Bảng 1.1: Thống kê kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - EU (Đvt: triệu USD) Xuất khẩu Nhập khẩu Thƣơng mại hai chiều Năm Trị giá Tăng/giảm Trị giá Tăng/giảm Trị giá Tăng/giảm (%) (%) (%) 2016 34,00 9,9 11,14 6,9 45,14 9,11 2017 38,18 12,8 12,19 9,4 50,37 11,58 2018 41,79 9,5 13,89 13,9 55,68 10,54 (Nguồn: Tổng cục Hải quan năm 2019) Nhận thấy vai trò của quan hệ thương mại đối với sự phát triển kinh tế của mỗi bên, Việt Nam và EU đã ch nh thức khởi động phiên đàm phán đầu tiên về EVFFA vào tháng 10/2012. Hiệp định này được kỳ vọng sẽ giúp hiện thực hóa các tiềm năng thương mại và đưa thương mại giữa Việt Nam - EU vươn tới những tầm cao mới. Trải qua hơn ba năm với 14 vòng đàm phán ch nh thức, vào ngày 02/12/2015, hai bên công bố đã hoàn tất đàm phán EVFTA. Cho đến nay, EVFTA là Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) đầu tiên tham vọng và toàn diện nhất giữa EU với một quốc gia có mức thu nhập trung bình như Việt Nam. Những nội dung chính của EVFTA bao gồm: thương mại hàng hóa, dịch vụ, quy t c xuất xứ, hải quan và thuận lợi hóa thương mại, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS), hàng rào k thuật trong thương mại (TBT), đầu tư, phòng vệ thương mại, cạnh tranh, sở hữu trí tuệ (gồm cả ch dẫn địa lý), phát triển bền vững, các vấn đề pháp lý, hợp tác và xây dựng năng lực. Trong khuôn khổ EVFTA, giữa EU và Việt Nam cam kết sẽ xóa b thuế quan đối với 99% số dòng thuế. Trong dó, EU cam kết xóa b thuế quan ngay khi EVFTA có hiệu lực đối với 85,6% số dòng thuế trong biểu thuế và trong vòng 7 năm kể t khi EVFTA có hiệu lực; xóa b 99,2% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU. Việt Nam cam kết xóa b thuế quan ngay sau khi EVFTA có hiệu lực cho 65% số dòng thuế trong biểu thuế của EU và trong vòng 10 năm kể t khi EVFTA có hiệu lực, sẽ xóa b 98,3% số dòng thuế, tương đương 98% kim ngạch xuất khẩu của EU sang Việt ...