Tác động của thuế tối thiểu toàn cầu đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam

Nghiên cứu này đánh giá tác động của Thuế tối thiểu toàn cầu (GMT) tới thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam. Nhóm tác giả dựa trên khung phân tích của UNCTAD (2022) và các phương pháp thống kê mô tả, so sánh để phân tích và đánh giá về mức độ tác động của GMT đến thu hút FDI.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của thuế tối thiểu toàn cầu đến thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam TÁC ĐỘNG CỦA THUẾ TỐI THIỂU TOÀN CẦU ĐẾN THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM Lê Quốc Hội Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: hoilq@neu.edu.vn Nguyễn Xuân Hưng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: hungnx@neu.edu.vn Phùng Tú Uyên Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: phunguyen7323@gmail.com Trần Thu Hương Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: thuhuongsl2003@gmail.com Trịnh Thị Huyền Minh Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: tthminh2106@gmail.com Hoàng Thị Phương Anh Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Email: hoangthiphuonganh02112003@gmail.comMã bài: JED-1634Ngày nhận: 05/03/2024Ngày nhận bản sửa: 13/04/2024Ngày duyệt đăng: 15/04/2024DOI: 10.33301/JED.VI.1634 Tóm tắt: Nghiên cứu này đánh giá tác động của Thuế tối thiểu toàn cầu (GMT) tới thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam. Nhóm tác giả dựa trên khung phân tích của UNCTAD (2022) và các phương pháp thống kê mô tả, so sánh để phân tích và đánh giá về mức độ tác động của GMT đến thu hút FDI. Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc áp dụng GMT sẽ ảnh hưởng đến chiến lược thuế, chuyển dịch lợi nhuận, địa điểm đầu tư FDI và quy mô đầu tư FDI theo các mức độ và chiều hướng khác nhau. Từ những phân tích này, nhóm tác giả đề xuất một số khuyến nghị cho chính phủ Việt Nam nhằm hoàn thiện những chính sách liên quan đến GMT. Từ khóa: FDI, thuế tối thiểu toàn cầu, Việt Nam Mã JEL: F38; F21 The impact of global minimum tax on foreign direct investment in Vietnam Abstract: This study assesses the impact of the Global Minimum Tax (GMT) on the attraction of foreign direct investment (FDI) in Vietnam. The authors rely on the analytical framework of UNCTAD (2022) and descriptive statistical methods to analyze and evaluate the impact of GMT on FDI attraction. The research findings indicate that the implementation of GMT will affect tax competitiveness, profit shifting, investment location, and investment scale in various degrees and directions. Based on these analyses, the authors propose several recommendations for the Vietnamese government to refine policies related to GMT. Keywords: FDI, global minimum tax, Vietnam JEL Codes: F38, F21Số 322 tháng 4/2024 2 1. Giới thiệu Trong bối cảnh toàn cầu hóa và tự do hóa thương mại mạnh mẽ, hội nhập kinh tế quốc tế trở thành một xuhướng tất yếu, đặt nền móng cho sự phát triển của các tập đoàn đa quốc gia (MNE) về cả số lượng và quymô hoạt động thông qua các hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Điều này góp phần thúc đẩy hoạt động thươngmại toàn cầu và tăng trưởng kinh tế. Do đó, chính phủ các nước, chủ yếu là các nước đang phát triển, thườngcó những chính sách ưu đãi nhằm thu hút FDI, đặc biệt là ưu đãi về mức thuế thu nhập doanh nghiệp. Khôngthể phủ nhận rằng các ưu đãi thuế là một biện pháp hiệu quả và được nhiều quốc gia áp dụng. Tuy nhiên,chính điều này cũng đặt ra vấn đề về “cuộc đua xuống đáy” về thuế, dẫn đến hiện tượng xói mòn cơ sở thuếdo các hành vi tránh thuế và dịch chuyển lợi nhuận của các MNE. Nhận thức được thực trạng này, Tổ chứcHợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã khởi xướng và được nguyên thủ các quốc gia G20 thông qua sángkiến chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận (BEPS). Ngày 05/06/2021, Bộ trưởng Tài chínhcủa Nhóm các nền kinh tế phát triển (G7) đã đạt thỏa thuận về thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu, đượcấn định là 15%; nhận được sự đồng thuận của 142 quốc gia và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01/1/2024.Việc thực thi GMT sẽ có ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Sau hơn 35 năm thu hút FDI, khu vực vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ngày càng đóng vai trò quan trọngđối với kinh tế và xã hội Việt Nam. Cùng tiến trình hội nhập quốc tế, Việt Nam đã và đang đẩy nhanh việcnội luật h ...