Tác động của tỷ giá đến cán cân thương mại Việt Nam - Mỹ giai đoạn 2008-2017

Sử dụng kết hợp mô hình ARDL và NARDL dựa trên số liệu ngành, nghiên cứu này xem xét ảnh hưởng của tỷ giá thực đến cán cân thương mại giữa Việt Nam và Mỹ. Kết quả các mô hình chỉ ra kết quả có sự thiên lệch khi sử dụng dữ liệu tổng và tiếp cận ARDL.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của tỷ giá đến cán cân thương mại Việt Nam - Mỹ giai đoạn 2008-2017 TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ ĐẾN CÁN CÂN THƢƠNG MẠI VIỆT NAM-MỸ GIAI ĐOẠN 2008 - 2017 Trần Thị Hà Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới Nguyễn Duy Đạt Trường Đại học Thương mại Phạm Anh Tuấn Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới Tóm lược: Sử dụng kết hợp mô hình ARDL và NARDL dựa trên số liệu ngành, nghiêncứu này xem xét ảnh hưởng của tỷ giá thực đến cán cân thương mại giữa Việt Nam và Mỹ.Kết quả các mô hình chỉ ra kết quả có sự thiên lệch khi sử dụng dữ liệu tổng và tiếp cậnARDL. Mô hình NARDL cho thấy có 11 ngành phản ứng với tỷ giá và là những ngành chiếmtỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất nhập khẩu nên có đến 81% xuất khẩu và hơn 71% nhậpkhẩu của Mỹ phản ứng với sự thay đổi tỷ giá, mô hình số liệu tổng chỉ ra phá giá làm cháncân thương mại giữa Việt Nam và Mỹ không được cải thiện mà thậm chí xấu đi. Từ khóa: Tác động, tỷ giá, cán cân thương mại, Việt Nam, Mỹ1. Giới thiệu M là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, đặc biệt là thịtrường xuất khẩu vô cùng quan trọng và Việt Nam được hưởng lợi rất lớn t thị trường này.Hai nước đặt vấn đề về bình thường hóa quan hệ ngoại giao ngay sau sự kiện giải phóng miềnnam 30/4/1975. Nhưng bình thường hóa quan hệ ngoại giao ch được thiết lập sau 20 năm vào11/7/1995 sau tuyên bố của tổng thống M Bill Cliton và thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ngay sauđó, các quan hệ về đầu tư và thương mại của hai quốc gia được đẩy mạnh. Trong khoảng t1995-2001, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đã tăng hơn 6 lần t 169,7 triệu USDlên 1065,3 triệu USD. Nhập khẩu tăng nhưng chậm hơn t 130 triệu USD lên 410 triệu USD-tăng hơn 3 lần (Hình 1). Năm 2001, hiệp định thương mại song phương giữa hai nước được ký kết (BTA).Việc nhận được quy chế quan hệ thương mại bình thường NTR, đã giúp xuất khẩu của ViệtNam sang thị trường này đã có những bước phát triển ngoạn mục khi các hàng rào thuế quanvà phi thuế quan giảm xuống. T năm 2003 trở đi, M là thị trường xuất khẩu lớn nhất củaViệt Nam, và trong năm 2016 xuất khẩu sang thị trường M chiếm đến 26% tổng kim ngạchxuất khẩu của Việt Nam (Hình 1). Trong năm 2017, xuất khẩu của Việt Nam vào M đạt 41,6 tỷ USD tăng 39 lần so vớinăm 2001, nhập khẩu tăng chậm hơn đạt 9,2 tỷ USD và tăng 22 lần. Do vậy, thặng dư thươngmại mà Việt Nam đạt được ngày càng gia tăng ở thị trường này, tăng 49 lần t 654 triệu USDlên 32,4 tỷ USD t năm 2001-2017 (Hình 1). Việc Việt Nam đạt được xuất siêu lớn ở thịtrường M c ng là một vấn đề gây ra các tác động về mặt ch nh sách. Đặc biệt, khi M đang 170phát động cuộc chiến tranh thương mại nhằm mang lại thế cân bằng trong quan hệ thương mạivới các đối tác. 45000 40000 35000 30000 25000 Nhập khẩu 20000 Xuất khẩu 15000 Cán cân thương mại 10000 5000 0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 -5000 Nguồn: Tổng cục Thống Kê, truy cập ngày 6/8/2018 Hình 1: Kim ngạch thương mại song phương Việt-Mỹ giai đoạn 2001-2017 Về mặt thị phần, tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường M trên tổng nhậpkhẩu của M cho thấy Việt Nam ngày càng gia tăng thị phần ở M . Xuất khẩu của Việt Namchiếm ch khoảng 0.09% tổng nhập khẩu của M , thì đến năm 2017 con số này tăng lên 2%.Tuy nhiên, so với vai trò của thị trường M với Việt nam (xuất khẩu sang M chiếm 26%xuất khẩu của Việt Nam năm 2016, 19 % năm 2017) thì rõ ràng con số 2% thị phần là khákhiêm tốn, và c ng thấp hơn so với tỷ trọng nhập khẩu của M trên tổng nhập khẩu của ViệtNam khoảng 5,7% năm 2016 và 3,4% năm 2017 (Hình 2). 30.00 25.00 Tỷ trọng xuất khẩu Việt Nam 20.00 vào Mỹ/Tổng nhập khẩu của Mỹ 15.00 Tỷ trọng xuất khẩu Việt Nam vào Mỹ/Tổng xuất khẩu Việt Nam 10.00 Tỷ trọng nhập khẩu của Mỹ 5.00 ...