Tắc động mạch trung tâm võng mạc: Càng cấp cứu sớm càng tốt

Tắc động mạch trung tâm võng mạc là một cấp cứu tối khẩn cấp trong nhãn khoa, cần phải xử trí ngay trong những phút đầu tiên, vì sẽ dẫn tới mù khó hồi phục.Vì sao lại bị tắc động mạch trung tâm võng mạc? Có một số nguyên nhân gây tắc động mạch trung tâm võng mạc: huyết khối trong bệnh Horton, gây tắc động mạch trung tâm võng mạc và thiếu máu thị thần kinh cấp. Huyết khối do các viêm nhiễm trong một số bệnh khác như: luput ban đỏrải rác, viêm quanh động mạch dạng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tắc động mạch trung tâm võng mạc: Càng cấp cứu sớm càng tốt Tắc động mạch trung tâm võng mạc: Càng cấp cứu sớm càng tốt Tắc động mạch trung tâm võng mạc là một cấp cứu tối khẩn cấp trongnhãn khoa, cần phải xử trí ngay trong những phút đầu tiên, vì sẽ dẫn tới mùkhó hồi phục. Vì sao lại bị tắc động mạch trung tâm võng mạc? Có một số nguyên nhân gây tắc động mạch trung tâm võng mạc: huyết khốitrong bệnh Horton, gây tắc động mạch trung tâm võng mạc và thiếu máu thị thầnkinh cấp. Huyết khối do các viêm nhiễm trong một số bệnh khác như: luput ban đỏrải rác, viêm quanh động mạch dạng nút, bệnh xơ cứng bì, bệnh Kawasaki, giangmai thời kỳ ba... Trong đó vữa xơ động mạch là bệnh căn hay gặp nhất. Bệnh còndo nghẽn mạch bởi cục máu đông từ tim, động mạch cảnh tới; do cholesterol lànhững mảng vữa động mạch bị bong ra, tạo nên những vật nghẽn mạch; do canxi,chất canxi có thể từ van hai lá, van động mạch chủ bong ra; do tiểu cầu, thườnggây mù một mắt thoảng qua và tắc nhánh động mạch. Những căn nguyên khác gâyco thắt mạch, giảm lưu lượng máu võng mạc, khối phát triển chèn ép động mạchmắt... Dấu hiệu nhận biết bệnh Bệnh thường xảy ra bất ngờ mà không có triệu chứng báo hiệu. Bệnh nhânbị mất thị lực một mắt đột ngột, trầm trọng nhưng không đau nhức mắt. Khám mắtthấy đồng tử mắt bệnh giãn, mất phản xạ ánh sáng trực tiếp, còn phản xạ liên ứngtức là đồng tử còn phản xạ khi chiếu sáng vào mắt kia. Soi đáy mắt ở giai đoạnđầu thấy những động mạch bị co hẹp nhiều, nhỏ như sợi chỉ, không chứa máu. Tạithân mạch lớn có hình ảnh dòng máu bị đứt đoạn thành nhiều quãng. Tiếp đó,trong những giờ đầu, kèm theo sự co hẹp mạch máu là hiện tượng phù võng mạcdo thiếu máu cục bộ, võng mạc không được tưới máu nên có màu trắng đục, soiánh đồng tử có màu xám. Do thiếu máu, thiếu ôxy nên áp lực thẩm thấu thay đổi,thoát dịch. Các sợi trục tế bào hạch và tổ chức thần kinh đệm ngấm nước phù nềlàm cho võng mạc có màu trắng sữa. Trái lại, hoàng điểm có màu đỏ tươi vìhoàng điểm được cấp máu bởi mao mạch hắc mạc, tạo nên hình ảnh quả đào đặttrên đĩa sữa. Bệnh có thể có các hình thái lâm sàng như sau: - Mù một mắt thoáng qua co thắt động mạch. Bệnh nhân đột ngột mù hoàntoàn một mắt, kéo dài trongvài phút, đáy mắt hoàn toànbình thường. - Tắc nhánh động mạchtrung tâm võng mạc. Bệnhnhân bị giảm thị lực đột ngột,khuyết thị trường tương ứngvới khu vực động mạch bị tổn thương. Soi đáy mắt thấy phù võng mạc khu vựctắc do thiếu tưới máu. - Tắc động mạch trung tâm ở người có động mạch mi - võng mạc. Khoảng20% số người có thêm động mạch mi - võng mạc có nguồn gốc từ hắc mạc, nuôidưỡng cho vùng giữa gai thị và hoàng điểm. Trường hợp này, thị lực có thể giảm íthoặc nhiều, nhưng thị trường hẹp còn hình ống. Soi đáy mắt còn thấy một vùngvõng mạc hồng hình tam giác ở giữa gai thị và hoàng điểm lọt giữa võng mạc cựcsau bị phù tràn ngập. - Tắc động mạch mi - võng mạc đơn độc. Bệnh nhân bị giảm thị lực, đáymắt có phù trắng một vùng giữa gai thị và hoàng điểm. Võng mạc xung quanhkhông tổn thương. - Tắc tiểu động mạch, không gây triệu chứng trên lâm sàng, nhưng khikhám đáy mắt thấy những đám xuất tiết trắng mềm như bông bờ mờ, ở nông, chelấp các mạch máu, nằm trong lớp sợi thị giác. Nếu bệnh nhân đến sớm trong vòng 2 giờ sau khi bị bệnh, thị lực có thểphục hồi. Đáy mắt, phù võng mạc mất đi sau vài ngày, động mạch lưu thông lạibình thường. Trường hợp tắc nhánh động mạch, các tổn thương ổn định, khuyết thịtrường ở vùng tương ứng. Thường bệnh nhân đến muộn, vì vậy tiến triển khôngtốt. Thị lực mất hoàn toàn, teo gai thị sau một tháng, co hẹp các động mạch võngmạc, mạch máu có thể xơ trắng. Chữa trị như thế nào? Mục đích điều trị là hạ nhãn áp và làm biến đổi áp lực động mạch trungtâm võng mạc để di chuyển vật nghẽn đi xa, thu hẹp phạm vi thiếu máu lại bằngcách chọc tiền phòng. Day nắn nhãn cầu trong vài phút. Nên để bệnh nhân nằmđầu thấp lợi cho tuần hoàn. Thuốc có thể dùng là acetazolamid. Dùng các thuốcgiãn mạch, chống đông (để giảm sự phát triển của huyết khối); Các thuốc tiêufibrin loại urokinase nếu không có chống chỉ định có thể dùng cho người trẻ, đượckhám sớm, sức khỏe tốt. Dùng các thuốc chống kết tụ tiểu cầu để dự phòng. Điềutrị bệnh căn như bệnh Horton: dùng liệu pháp corticoid khẩn cấp, với liều cao.Nếu bệnh nhân bị tăng huyết áp phải dùng thuốc hạ huyết áp. Phương pháp phẫuthuật dùng để điều trị khi có bệnh mạch máu hoặc tim. Dùng kháng sinh điều trịcác ổ viêm nhiễm toàn thân và tại mắt. ...