Tác động tiềm ẩn của biến đổi khí hậu đến hoạt động thương mại quốc tế tại Việt Nam

Biến đổi khí hậu có tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh của nền kinh tế trong đó có hoạt động thương mại quốc tế. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương với biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu được dự báo có thể tác động đến thương mại Việt Nam, rõ nét nhất sẽ tập trung vào các lĩnh vực hoạt động như xuất khẩu nông sản hàng hóa, thương mại dịch vụ (kho cảng, bến bãi…). Bài viết giới thiệu một số tác động tiêu cực tiềm ẩn của biến đổi khí hậu lên hoạt động thương mại quốc tế ở Việt Nam và đề xuất một số định hướng để giảm thiểu các tác động tiêu cực có thể xảy ra trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động tiềm ẩn của biến đổi khí hậu đến hoạt động thương mại quốc tế tại Việt NamKỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI”TÁC ĐỘNG TIỀM ẨN CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ TẠI VIỆT NAM TS. Nguyễn Thị Thùy Dung. Khoa Ngân hàng- Bảo hiểm, Học viện Tài Chính Tóm tắt Biến đổi khí hậu có tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh của nền kinh tế trong đócó hoạt động thương mại quốc tế. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thươngvới biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu được dự báo có thể tác động đến thương mại ViệtNam, rõ nét nhất sẽ tập trung vào các lĩnh vực hoạt động như xuất khẩu nông sản hàng hóa,thương mại dịch vụ (kho cảng, bến bãi…). Bài viết giới thiệu một số tác động tiêu cực tiềmẩn của biến đổi khí hậu lên hoạt động thương mại quốc tế ở Việt Nam và đề xuất một sốđịnh hướng để giảm thiểu các tác động tiêu cực có thể xảy ra trong tương lai. Từ khóa: Biến đổi khí hậu, thương mại quốc tế, Việt Nam 1. Giới thiệu tổng quan về nghiên cứu Biến đổi khí hậu có tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh của nền kinh tế trong đócó hoạt động thương mại quốc tế. Báo cáo của WTO (2022) đã phân tích tác động của biếnđổi khí hậu lên thương mại quốc tế toàn cầu cũng như một số quốc gia đóng vai trò quantrọng hàng đầu đối với thương mại quốc tế như Mỹ, Trung Quốc, EU…Phân tích này chothấy tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu lên thương mại quốc tế của các quốc gia đượcnghiên cứu. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương với biến đổi khí hậu. Biếnđổi khí hậu được dự báo có thể tác động đến nhiều lĩnh vực kinh tế, an sinh và xã hội củaViệt Nam trong đó có cả lĩnh vực thương mại. Hoạt động xuất nhập khẩu lại đóng vai tròquan trọng đối với tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam. Vì vậy, cần có những nghiên cứu vàphân tích về các tác động tiềm ẩn của biến đổi khí hậu đối với hoạt động thương mại quốctế tại Việt Nam. 2. Biến đổi khí hậu và tác động tiềm ẩn lên thương mại quốc tế Biến đổi khí hậu Trái Đất là sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm khí quyển, thuỷquyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiênvà nhân tạo trong một giai đoạn nhất định tính bằng thập kỷ hay hàng triệu năm. Trongnhững năm gần đây, BĐKH thường đề cập tới sự thay đổi khí hậu và đặc biệt là hiệntượng nóng lên toàn cầu.32Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” BĐKH gây ra rủi ro tới các thành phần kinh tế thông qua hai cơ chế chính: + Rủi ro vật lý -được định nghĩa là rủi ro phát sinh từ các sự kiện liên quan đến thờitiết, như lũ lụt và bão bão, bao gồm các tác động trực tiếp từ các sự kiện đó (chẳng hạn nhưthiệt hại về tài sản) và phát sinh gián tiếp (chẳng hạn như sự gián đoạn của chuỗi cung ứngtoàn cầu hoặc sự khan hiếm tài nguyên). Các thiệt hại và rủi ro vật lý liên quan khí hậu cókhả năng ảnh hưởng đáng kể đến từng doanh nghiệp và các ngành, lĩnh vực, mà còn tácđộng hệ thống đến nền kinh tế và từ đó tới ổn định tài chính. + Rủi ro chuyển đổi: là kết quả của những thay đổi trong chính sách khí hậu, côngnghệ, tâm lý thị trường và người tiêu dùng trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tếcarbon thấp (lower-carbon economy) nhằm đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hộivà giảm phát thải khí nhà kính cũng như nâng cao khả năng tương thích với các tác độngcủa biến đổi khí hậu. Các mục tiêu quốc tế như hạn chế ấm lên toàn cầu sẽ đòi hỏi cácchính sách mạnh mẽ, như đánh thuế carbon hoặc các quy định ngặt nghèo về môi trường,từ đó sẽ tác động đến các ngành kinh doanh nhiều carbon và làm giảm giá trị tài sản củadầu mỏ, khí đốt, than đá,.. Các công nghệ mới được phát triển trong quá trình giảm thiểubiến đổi khí hậu cũng có thể khiến các công nghệ hiện nay trở nên dư thừa và tác động đếngiá trị tài sản, trở thành một nguồn bất ổn tài chính. Còn đối với hoạt động thương mại quốc tế, tác động của biến đổi khí hậu được dẫntruyền thông qua các kênh chủ yếu sau như (WTO, 2022) : - Thứ nhất, BĐKH làm thay đổi cơ cấu hàng hóa, qua đó khuyến khích việc phát triểncác loại hàng hóa thay thế các hàng hóa có ảnh hưởng đến khí thải nhà kính, khuyến khíchchuyển giao công nghệ thân thiện môi trường, thúc đẩy tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ thânmôi trường. - Thứ hai, BĐKH, gây ảnh hưởng lớn đến các hoạt động thương mại có mức độ nhạycảm lớn đối với khí hậu như nông - lâm - thủy sản do các tác động đến diện tích, sản lượngnuôi trồng và đánh bắt. - Thứ ba, BĐKH sẽ gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động thương mại của ngành côngnghiệp toàn cầu - đối tượng chủ yếu gây ra khí nhà kính, thông qua việc thực thi các camkết về giảm nhẹ khí thải nhà kính. - Thứ tư, BĐKH ảnh hưởn ...