Tai biến mạch máo não

Tai biến mạch máu não là bệnh thường gặp ở người có tuổi. Bệnh thường để lại những di chứng nặng nề cho người bệnh, biến họ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tai biến mạch máo não TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃOTai biến mạch máu não là bệnh thường gặp ở người có tuổi. Bệnh thường để lạinhững di chứng nặng nề cho người bệnh, biến họ trở thành gánh nặng cho gia đình vàxã hội.Trong các thống kê về bệnh tật của OMS, tai biến mạch máu não được coi là mộttrong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của 54/57 nước có thống kê. Trên 40nước, tai biến mạch máu não được coi là một trong ba nguyên nhân gây tử vong caonhất.Theo Tổ chức y tế thế giới tai biến mạch máu não được định nghĩa như sau:+ Biểu hiện các rối loạn về chức năng thần kinh như hôn mê, liệt nửa người, nói đớ,nuốt bị sặc. xuất hiện nhanh, đột ngột.+ Các rối loạn chức năng này thường tồn tại quá 24 giờ.+ Các khám xét và thăm dò đã loại trừ nguyên nhân sang chấn thương sọ não.+ Dựa vào tiến triển của bệnh theo thời gian trong 2 đến 3 tuần đầu người ta phân taibiến mạch máu não ra 5 loại như sau:1. Khỏi hoàn toàn trước 24 giờ: Gọi là thiếu máu não cục bộ thoáng qua. Hiện nay coilà yếu tố nguy hiểm, không phải là tai biến mạch máu não thực sự. Những người nàycó thể bị tai biến mạch máu não thực sự sau đó nếu không quan tâm đến việc điều trịvà phòng ngừa.2. Khỏi hoàn toàn sau 24 giờ bị liệt gọi là thiếu máu não có hồi phục.3. Khỏi một phần và di chứng kéo dài.4. Không hồi phục hoặc nặng lên liên tục.5. Tử vong.Tai biến mạch máu não có biểu hiện gì ?Trên thực tế người bị tai biến mạch máu não có 2 dạng thường gặp là nhũn não vàxuất huyết não, cả 2 dạng này đều có những biểu hiện chung sau đây:* Rối loạn về tri giác: Có nhiều trường hợp người bệnh vẫn còn tỉnh táo, nhưng đa sốlà có tri giác giảm sút như: lơ mơ, ngủ gà đôi khi là hôn mê.* Rối loạn về vận động như: Liệt nửa người, nếu nặng người không tự đi lại được,trường hợp nhẹ người bệnh đi khó khăn khi đi hay bị rớt dép, liệt mặt cùng bên vớibên bị liệt, liệt các cơ hầu họng làm cho người bệnh nuốt khó khăn khi ăn uống dễ bịsặc, thức ăn rớt vào đường hô hấp gây nghẹt thở có thể gây tử vong cho bệnh nhân.Ngoài ra người bệnh có thể bị tình trạng nói khó, hay không nói được, tiêu tiểu cũngkhông điều khiển được.Nguyên nhân của tai biến mạch máu nãoTrên thực tế rất khó xác định nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não, với phươngtiện chẩn đoán hiện đại là CT-Scan chúng cũng chỉ có thể xác định được dạng tai biếnmạch máu não là nhũn não hay xuất huyết não chứ không xác định được nguyên nhângây ra tai biến mạch máu não. Về mặt lý thuyết người ta nhận thấy xuất huyết não haychảy máu trong là do vỡ động mạch ở não (có thể do huyết áp cao làm vỡ động mạchnão hoặc do vỡ mạch máu não bị dị dạng bẩm sinh). Nhũn não thường mạch máu nãobị tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn này do nhiều lý do trong đó có liên quan đến xơ vữa độngmạch, một số bệnh tim mạch tạo ra cục máu đông trong tim theo dòng máu lên nãolàm tắc động mạch não.Một số vấn đề cần lưu ý trong chăm sóc người bị tai biến mạch máu não:* Tình trạng liệt cơ hầu họng làm cho nuốt khó khăn, dễ bị sặc khi ăn uống, gây taibiến hít vào phổi. Trường hợp nhẹ thì viêm phổi, nặng hơn là nghẹt đường hô hấp gâyngừng thở và tử vong. Khi cho ăn thức ăn nên xay nhuyễn, lỏng dễ nuốt nhưng cầnnhớ là phải chứa đầy đủ chất dinh dưỡng. Nếu tình trạng ăn quá dễ sặc, bác sĩ sẽ chođặt ống ăn từ mũi xuống dạ dày.* Loét xương cụt dễ xảy ra vì bệnh nhân bị liệt nằm một chỗ, không tự xoay xở đượcvà tình trạng tai biến làm rối loạn thần kinh mạch máu dinh dưỡng da. Vì vậy ngườichăm sóc nên xoay trở bệnh nhân thường xuyên.* Nhiễm trùng phổi hay gặp vì tình trạng liệt làm người bệnh nằm nhiều không thể hítthở sâu được, cộng với sự tiết nhiều đàm nhớt làm cho phổi thường xuyên bị ứ đọngcác chất tiết này dễ dẫn đến nhiễm trùng. Để tránh những biến chứng này, người chămsóc nên đỡ người bệnh ngồi dậy, nhắc người bệnh hít thở sâu và vỗ lưng. Vỗ lưng làviệc làm rất đơn giản mà có hiệu quả. Cách vỗ lưng đúng như sau: Đỡ người bệnhngồi dậy, xếp kín các ngón tay, lòng bàn tay hơi khum, vỗ đều hai bên lưng từ giữalưng lên hai vai. Tránh động tác sai là xòe bàn tay đánh vào lưng người bệnh.* Đau khớp vai bên bị liệt vì khi ngồi trọng lượng cánh tay kéo khớp vai sệ xuống vàkhi đỡ ngồi người nhà hay nắm tay bên liệt kéo bệnh nhận ngồi dậy dẫn đến giãn khớpvai. Để tránh biến chứng này, các bệnh nên treo tay bên liệt bằng miếng vải hình tamgiác hay dùng một khăn lông lớn. Khi đỡ ngồi thì nâng phía sau cổ không nên kéo taybên liệt.Phục hồi chức năng cho người bệnh tai biến mạch máu nãoVấn đề phục hồi chức năng có ý nghĩa rất lớn với người bệnh tai biến mạch máu não,có ý nghĩa kéo dài sự sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Mụctiêu của phục hồi chức năng là chống teo cơ và cứng khớp giúp tăng phần nào sức cơ.Phục hồi chức năng gồm các vấn đề chính sau đây:Trong trường hợp liệt nặng hoàn toàn nên tập thụ động tại giường. Tập tất cả các khớptừ khớp ở ngón tay, ngón chân đến các khớp lớn như khớp vai khớp háng. Tập mỗi lần15 - 3 ...