Tái cấu trúc ngành công nghiệp trong quá trình chuyển đổi mô hình kinh tế tỉnh Đồng Nai theo hướng hội nhập toàn cầu

Trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa, Đồng Nai là địa phương đóng góp nhiều nguồn lực cho nền kinh tế quốc dân. Do vậy, trong tiến trình chuyển đổi mô hình kinh tế, Đồng Nai cùng các tỉnh của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam: TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Long An.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tái cấu trúc ngành công nghiệp trong quá trình chuyển đổi mô hình kinh tế tỉnh Đồng Nai theo hướng hội nhập toàn cầuPhát Triển Kinh Tế Địa PhươngTái cấu trúc ngành công nghiệptrong quá trình chuyển đổi mô hìnhkinh tế tỉnh Đồng Naitheo hướng hội nhập toàn cầuPGS.TS. Đào Duy HuânMBA. Nguyễn Lê AnhTrường Đại học Kinh tế - Tài chính TP. HCMTrong quá trình thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNHHĐH); Đồng Nai là địa phương đóng góp nhiều nguồn lực cho nểnkinh tế quốc dân. Do vậy, trong tiến trình chuyển đổi mô hình kinhtế; Đồng Nai cùng các tỉnh của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam: TP.HCM,Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Long An… cũng phải giữ vị thế tiên phongnhằm thúc đẩy nhanh hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trong đó tái cấu trúcngành công nghiệp giữ vai trò chủ đạo và là động lực của quá trình này.Từ khoá: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công nghệ cao, mô hình kinhtế, tái cấu trúc, hội nhập toàn cầu, đột phá, thâm dụng lao động.1. Dẫn nhậpCuộc khủng hoảng tài chínhtiền tệ quốc tế kéo dài đã làm ảnhhưởng không nhỏ đến phát triển củanền kinh tế thông qua sự tác độngtiêu cực tới tốc độ tăng trưởng kinhtế. Trong bối cảnh đó, đòi hỏi bứcxúc hiện nay là sớm chuyển đổi môhình kinh tế; mà nội dung chínhyếu của nó là tái cấu trúc kinh tếtheo hướng hội nhập toàn cầu.Đồng Nai là địa bàn quan trọngcủa Vùng kinh tế trọng điểm phíaNam, không thể không đi đầutrong chuyển đổi mô hình kinh tế,đặc biệt là tái cấu trúc ngành côngnghiệp theo hướng hiện đại hóanhằm đảm bảo cho quá trình tăngtrưởng, phát triển kinh tế bền vữngvà nâng cao năng lực cạnh tranhtrong khu vực và quốc tế trong quátrình hội nhập kinh tế toàn cầu.762. Khái lược về vị thế kinh tế củatỉnh Đồng NaiTỉnh Đồng Nai thuộc miềnĐông Nam bộ, giáp danh vớiTPHCM – Bình Dương – Bà Rịa– Vũng Tàu tạo thành Vùng kinh tếtrọng điểm phía Nam và giữ vị thếquan trọng của cả nước.Ngoài TPHCM, Đồng Nai lànơi sớm nhận được vốn đầu tư nướcngoài và chỉ đứng sau TP.HCM.Vị thế đó được giữ vững từ saunăm 1975 đến nay với thế mạnhcủa ngành CN, đặc biệt là côngnghiệp chế biến, giữ ưu thế với60% vốn đầu tư XH (vốn đầu tưcủa nhà nước, FDI và đầu tư tưnhân) và chiếm tỷ trọng lớn trongcấu thành GDP.Điều đó thể hiện được cơ cấuGDP theo ngành của tỉnh đượcchuyển dịch theo hướng tăng dầnPHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 20 (30) - Tháng 01-02/2015tỷ trọng CN – XD với động thái từ57,2% năm 2010 lên 57,3% năm2011 và dù bị ảnh hưởng bất lợikhông nhỏ của cuộc khủng hoảngtài chính – tiền tệ quốc tế kéo dàitừ năm 2008, tỷ trọng này đến năm2013 vẫn giữ trên 57%.Sản lượng CN gia tăng hàngnăm so với các tỉnh thành trongvùng luôn vượt trội (Bảng 1).Hiện Đồng Nai có 43 cụmcông nghiệp và tổng diện tích2143 ha. Cơ cấu mặt hàng xuấtkhẩu, tập trung chủ yếu vào cácsản phẩm công nghiệp và tỷ trọngtrên 87%. Con số này trong năm2013 của tỉnh Đồng Nai là hơn10 tỷ USD, chiếm trên 10% tổngkinh ngạch XK quốc gia và kinhngạch XK của tỉnh tăng bìnhquân 12.2%/năm. Trong nhữngnăm gần đây, Đồng Nai vẫn đượcnhiều nguồn đăng kí đầu tư từPhát Triển Kinh Tế Địa PhươngBảng 1: Giá trị sản lượng CN Đồng Nai so với các tỉnh trong vùng(Giá so sánh năm 1994. Đvt: tỷ đồng)TỉnhNăm201020112012Đồng Nai325690365184391136Bình Dương248583293793339229Bà Rịa – Vũng Tàu217195238234255792Bình Phước1427417242,920143Long An543006491675512Tiền Giang313303728444371Nguồn: Cục thống kê Đồng Nai 2013, Niên giám thống kê 2012vốn FDI…Mặc dù có những ưu thế pháttriển sản phẩm công nghiệpnhưng công nghiệp ở Đồng Naivẫn còn nhiều hạn chế, nếu nhìntrên xu hướng hội nhập toàncầu:Thứ nhất, cơ cấu công nghiệptỉnh Đồng Nai chưa hợp lý, côngnghệ lạc hậu, thấp kém vẫn cònchiếm ưu thế; công nghệ cao cònkhiêm tốn (chỉ chiếm khoảng5%). Do đó, tạo ra năng suất laođộng thấp. So với các nước ĐôngNam Á, NSLĐ trong ngành CNở VN nói chung và tỉnh ĐồngNai nói riêng, chỉ bằng 60 – 70%(Malaysia, Thái Lan, Indonesiavà Philippines).Thứ hai, CN tỉnh Đồng Nainặng phát triển theo chiều rộng,qui mô, số lượng; hiệu quả KT –XH chưa cao, chưa đảm bảo chosự phát triển bền vững.Thứ ba, do công nghệ thấp,ngành CN Đồng Nai còn thâmdụng nhiều lao động (chủ yếu làlao động phổ thông), thâm dụngđất đai; chưa thể hình thànhnhững nhân tố đột phá để đấynhanh quá trình CNH – HĐH.Thứ tư, công nghiệp phụ trợchưa đáp ứng cho SXCN trênđịa bàn; còn phải nhập khẩu hầunhư toàn bộ, vừa không tận dụngkhai thác các thế mạnh vốn có,tạo thêm việc làm, gây lãng phícác nguồn lực xã hội.Thứ năm, PCI của Đồng Nainhững năm gần đây giảm dần.Nếu năm 2007, chỉ số xếp hạngcủa tỉnh là 62,33 thì đến năm2013 là 59,93. Trong đó chỉ số“hỗ trợ doanh nghiệp”, nếu năm2007 là 6,05 thì đến năm 2013là 4,74 (chỉ số PCI được dựatrên 10 tiêu chí có liên quan đếnhoạt động hiệu quả của doanhnghiệp).Từ những phân tích trên cóthể dễ nhận diện, ngành CN tỉnhĐồng Nai đã góp phần không nhỏtron ...