Tài chính hành vi, tiến bộ công nghệ, truyền thông mạng xã hội và cuộc cách mạng đang diễn ra trên thị trường tài chính Quốc tế: Bài học cho Việt Nam

Bài viết thảo luận về một xu thế đang nổi lên gần đây trên thị trường tài chính quốc tế, theo đó các quỹ hedge funds lớn ở Mỹ đã “phỏng tay” khi đầu cơ giá xuống cổ phiếu Tesla và GameStop. Và sau đó là câu chuyện của đồng tiền mật mã - Cryptocurrency. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài chính hành vi, tiến bộ công nghệ, truyền thông mạng xã hội và cuộc cách mạng đang diễn ra trên thị trường tài chính Quốc tế: Bài học cho Việt Nam HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM 54. 1Vũ Việt Quảng* Tóm tắt Bài viết thảo luận về một xu thế đang nổi lên gần đây trên thị trường tài chính quốc tế, theo đó các quỹ hedge funds lớn ở Mỹ đã “phỏng tay” khi đầu cơ giá xuống cổ phiếu Tesla và GameStop. Và sau đó là câu chuyện của đồng tiền mật mã - Cryptocurrency. Cả ba câu chuyện này tựu chung cho thấy tiến bộ công nghệ và mạng xã hội ngày nay đã giúp hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ kết nối và hợp tác lại với nhau dễ dàng hơn rất nhiều so với trước đây. Và do vậy, giả định của thị trường hiệu quả đã bị thách thức nghiêm trọng bởi vì kết quả định giá sai bây giờ hoàn toàn có thể mang tính hệ thống. Chúng sẽ không triệt tiêu bù trừ lẫn nhau mà lại hỗ trợ lẫn nhau, thách thức sự can thiệp bởi các quỹ Hedge Funds trong việc hiệu chỉnh đưa giá thị trường trở về mức giá trị nội tại đúng của nó. Chính phủ các quốc gia như Hoa Kỳ, Cộng đồng chung Châu Âu … giờ đây đã phải dần thay đổi thái độ đối với Bitcoin khi mà mong muốn độc quyền kiểm soát cung tiền tệ có vẻ như ngày càng khó thành hiện thực trước sức ép của tiến bộ công nghệ và trước thái độ bất chấp từ đám đông hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ. Bài học rút ra cho chúng ta là các nhà làm luật và các nhà điều tiết thị trường cần phải làm gì đó để đảm bảo luôn theo kịp tiến bộ của công nghệ và luôn được chuẩn bị tốt để có thể đi trước được thị trường một bước, trước khi quá muộn. Từ khóa: Tài chính hành vi, truyền thông mạng xã hội. Nền tảng cho hoạt động của hệ thống tài chính trên thế giới trong bao năm qua luôn dựa vào niềm tin về “thị trường hiệu quả”. Theo đó, giá cả của các tài sản tài chính luôn cập nhật rất nhanh tất cả thông tin có liên quan, và cập nhật luôn sự kỳ vọng trong tương lai của nhà đầu tư về tài sản đó. Do vậy, giá cả của các loại tài sản trên thị trường tài chính luôn phản ánh giá trị nội tại đúng của nó. Và chỉ có một thứ có thể làm giá cả của tài sản vào ngày hôm sau thay đổi so với ngày hôm trước, đó phải là thứ gì đó vừa mới xảy ra * Trường Đại học Kinh tế TP. HCM | Email liên hệ: qvu@ueh.edu.vn 802 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM nhưng lại nằm ngoài kỳ vọng trước đó của nhà đầu tư, hay còn gọi là “sự ngạc nhiên”. Mà như cái tên của nó, không ai có thể dự đoán được sự ngạc nhiên. Do vậy không ai có thể dự báo được chuyển động của giá cả trong tương lai của các tài sản trên thị trường tài chính, và thay đổi trong giá thị trường của chúng hoàn toàn tuân theo “bước đi ngẫu nhiên”. Đây là giả thuyết nổi tiếng mà người đề xuất ra nó, giáo sư Eugene Fama, cùng với người đại diện cho trường phái tài chính hành vi luôn thách thức giả thiết này, giáo sư Robert Schiller, đồng nhận giải Nobel Kinh tế vào năm 2013. Niềm tin về sự vận hành hiệu quả của thị trường tài chính dựa trên 3 giả định quan trọng sau đây, và chỉ cần bất kỳ giả định nào trong 3 giả định này đúng, lập tức thị trường sẽ hiệu quả: 1. Tất cả nhà đầu tư trên thị trường đều là nhà đầu tư lý trí, họ luôn điều chỉnh lại giá chứng khoán theo cách hợp lý khi thông tin mới được cập nhật. Tuy nhiên, ngay cả khi không phải tất cả nhà đầu tư trên thị trường đều là nhà đầu tư lý trí, thị trường vẫn hiệu quả nếu như: 2. Việc định giá sai giữa các nhà đầu tư không mang tính hệ thống, tức giữa chúng không có mối liên quan đến nhau. Hay nói cách khác, định giá sai của người này sẽ bù trừ hay triệt tiêu định giá sai của người khác, và như vậy kỳ vọng chung của tổng mức định giá sai trên thị trường bằng không. Và một lần nữa, ngay cả khi giả định này không tồn tại trên thực tế, thị trường vẫn hiệu quả nếu như: 3. Không có giới hạn cho hoạt động kinh doanh chênh lệch giá. Vì ngay cả khi định giá sai tồn tại, chỉ cần một vài nhà đầu tư hợp lý khai thác sự định giá sai này thông qua các hoạt động đầu cơ giá xuống hoặc giá lên bằng các công cụ bán khống, hợp đồng quyền chọn… định giá sai sẽ được hiệu chỉnh nhanh chóng và thị trường vẫn hiệu quả. Ngày nay, tiến bộ công nghệ như Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) và Máy học (Machine Learning) đã giúp giảm thiểu chi phí phân tích thông tin và thời gian cần thiết để thông tin được cập nhật vào giá thị trường. Thời gian để các quỹ đầu tư cạnh tranh nhau đưa lệnh mua bán lên hệ thống ngày nay chỉ còn tính bằng đơn vị phần trăm ngàn của giây2. Thực tế đã cho thấy rằng hoạt động kinh doanh chênh lệch giá không phải lúc nào cũng có thể thực hiện, đặc biệt khi cảm xúc của số đông nhà đầu tư nhỏ lẻ đang rất lạc quan hay bi quan về triển vọng của một cổ phiếu nào đó, khi đó các nhà đầu tư tổ chức sẽ e ngại rủi ro và không can thiệp. Như vậy định giá sai vẫn có thể tồn tại trong khoảng thời gian nhất định. Thí dụ, các quỹ hedge fund lớn ở Mỹ vào năm 2020 đã lỗ 40 tỷ 2 Sách giáo khoa “gối đầu giường”về đầu tư tài chính với tựa đề “Investments”, của tác giả Bodie, Kane,and Marcus, xuất bản năm 2014. 803 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM USD và lỗ đến 243 tỷ USD trong 2 năm 2019 và 2020 kết hợp, khi các quỹ này dựa vào phân tích của mình tin rằng cổ phiếu Tesla hiện đang được định giá cao nên đã tiến hành đầu cơ giá xuống. Đồ thị bên dưới cho thấy trên thực tế giá cổ phiếu Tesla không những k ...