TÀI LIỆU BỆNH HỌC THỰC HÀNH - UNG THƯ GAN

Ung thư gan là một loại ung thư đường tiêu hóa thường gặp. Tỷ lệ phát bệnh cao ở vùng Châu Á và Châu Phi, tuổi trung niên và nam giới thường mắc bệnh cao hơn. Đặc điểm lâm sàng là vùng gan đau, gan to, cứng, bề mặt gồ ghề kèm theo sốt vàng da, rối loạn tiêu hóa và xuất huyết. Ung thư gan theo y học cổ truyền thuộc phạm trù chứng ‘Hoàng Đản’, ‘Cổ Trướng’, ‘Trưng Hà’, ‘Tích Tụ’... Ung thư thường phân ra 3 thời kỳ: - Kỳ I: Không có triệu chứng ung...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÀI LIỆU BỆNH HỌC THỰC HÀNH - UNG THƯ GAN BỆNH HỌC THỰC HÀNH UNG THƯ GAN Ung thư gan là một loại ung thư đường tiêu hóa thường gặp. Tỷ lệphát bệnh cao ở vùng Châu Á và Châu Phi, tuổi trung niên và nam giới thườngmắc bệnh cao hơn. Đặc điểm lâm sàng là vùng gan đau, gan to, cứng, bề mặtgồ ghề kèm theo sốt vàng da, rối loạn tiêu hóa và xuất huyết. Ung thư gan theo y học cổ truyền thuộc phạm trù chứng ‘Hoàng Đản’,‘Cổ Trướng’, ‘Trưng Hà’, ‘Tích Tụ’... Ung thư thường phân ra 3 thời kỳ: - Kỳ I: Không có triệu chứng ung thư rõ rệt, biểu hiện sớm nhất là rốiloạn tiêu hóa. - Kỳ II: nặng hơn kỳ I nhưng chưa có triệu chứng đặc trưng. - Kỳ III: cơ thể suy kiệt rõ, vàng da, bụng nước, có di căn. Thực tếlâm sàng, ung thư gan kỳ I và II rất ít được phát hiện và trên 90% là ung thưkỳ III vì thế bệnh kéo dài thường chỉ độ 3-4 tháng. Triệu Chứng 1- Đau vùng gan: đau vùng hạ sườn phải, thường gặp vào thời kỳ giữavà cuối, đau tức hoặc như dao đâm. Thường trên nửa số bệnh nhân có đauvùng gan, đau xuyên lên vai phải và lưng. 2. Bung trên đầy tức, xuất hiện sớm, thường kèm theo những triệuchứng rối loạn tiêu hóa nhưng ít được chú ý, đến lúc muộn thì đã có nướcbụng và cổ trướng. 3. Chán ăn là triệu chứng sớm nhất của bệnh nhưng ít được chú ý vàdần dần xuất hiện buồn nôn, nôn, tiêu chảy nặng lên đã là giai đoạn cuối. 4. Những triệu chứng khác như mệt mỏi, sút cân, sốt và xuất huyết lànhúng triệu chứng của thời kỳ cuối mà tiên lượng đã rất xấu. 5. Gan to (khối u vùng bụng trên) trên 90% số bệnh nhân đến khám làgan to, cứng, mặt gồ ghề hoặc ấn đau. 6. Lách to thường kèm theo và là kết quả của xơ gan. 7. Cổ trướng là triệu chứng của thời kỳ cuối, nước bụng thường màuvàng cỏ úa hoặc màu đỏ (có máu), thuốc lợi tiểu thường không có hiệu quả. 8. Hoàng đản (vàng da) do tắc mật và do tế bào hủy hoại nặng dần lên,mạch sao, thường xuất hiện vào thời kỳ cuối biểu hiện của xơ gan. Chẩn Đoán Và Phân Biệt Chẩn Đoán Các triệu chứng lâm sàng trên đây được quan sát và thăm khám đầyđủ giúp chẩn đoán bệnh được chính xác. - Các phương tiện chẩn đoán hiện đại: 1- Siêu âm ký có giá trị chẩn đoán cao và không hại cho người bệnh. 2. Sinh thiết tế bào gan, soi ổ bụng, mổ bụng thăm dò là các phươngpháp có thể thực hiện để xác định chẩn đoán. 3. Xét nghiệm máu: nồng độ phosphataza kiềm tăng. 4. Bản đồ rà gan bằng đồng vị phóng xạ. 5. CT (computed tomography). Cần phân biệt chẩn đoán với: a. Áp xe gan: đau nhiều, sốt cao, bạch cầu đa nhân trung tính tăngcao... b. Xơ gan: thường gan không to nhiều hoặc nhỏ hơn... c. Ung thư gan thứ phát do di căn: có các triệu chứng của các loại ungthư, cần hỏi kỹ tiền sử bệnh và khám kỹ để phân biệt. Điều Trị Phẫu trị là phương pháp tốt nhất hiện nay đối với ung thư gan nhưngcắt bỏ phần gan bêïnh lý phải là tổn thương còn khu trú, chưa có di căn. Chonên trên thực tế những trường hợp ung thư gan có chỉ định phẫu thuật tốt rấthiếm, tỷ lệ tái phát rất cao. Đối với xạ trị thì các tổn thương bệnh lý của ungthư ít nhạy cảm với tia và độ chịu đựng tia của gan thấp. Hóa trị cũng chỉcho kết quả rất tạm thời, cho nên ở Trung Quốc, trên 90% bệnh nhân dùngĐông y hoặc Đông Tây y kết hợp. Đíều trị ung thư gan bằng Đông y có thể chia làm 2 loại: biện chứngluận trị và dùng bài thuốc kinh nghiệm. Có thể căn cứ theo các thời kỳ ung thư để có phương pháp biện chứngluận trị như sau: 1-Đối với ung thư gan kỳ l: Phẫu trị là chủ yếu, kết hợp dùng thuốcĐông y điều trị triệu chứng và ngăn chận tế bào ung thư phát triển. Có thểdùng bài Lục Vị Địa Hoàng Hoàn gia giảm. 2. Đối với ung thư kỳ II: Bệnh phát triển nhanh, phản ứng của cơ thểmạnh như gan to, cứng, nôn, tiêu chảy, sốt, ra mồ hôi... do can khí trệ, huyếtứ, can vị bất hòa. Điều trị: Sơ can, lý khí, hoạt huyết, hóa ứ kiêm dưỡng âm, thanhnhiệt. Dùng bài Sài Hồ Sơ Can Tán gia giảm: Sài hồ 12g, Đương quy 20g,Bạch thược 20g, Chỉ xác 8g, Sinh địa 16g, Xuyên khung 8g, Hương phụ 8-12g, Mẫu lệ 20g, Si nh Cam thảo 6g. - Gia giảm: Sườn đau tức nhiều: thêm Đan sâm, Tam lăng, Nga truật,Địa miết trùng để hoạt huyết, hóa ứ. Bụng đầy, táo bón, rêu vàng, mạchHoạt thêm: Sinh đại hoàng 6g, Chỉ thực, Hậu phác. Nhiệt độc thịnh, (sốt,miệng đắng, ra mồ hôi, bứt rứt, tiểu đỏ, mạch Huyền Sác thêm Đơn bì, Chitử, Long đởm thảo, Thanh đại. Khí trệ nặng (ngực sườn tức đau, đầy, rêutrắng, mạch Huyền) thêm Uất kim, Diên hồ sách, Thanh bì Trần bì, Mộchương. Âm hư thêm Nữ trinh tử, Câu kỷ tử, Địa cốt bì... 3. Đối với ung thư kỳ III: Cơ thể suy kiệt, gầy ốm, vàng da, cổ trướng,xuất huyết... Khí huyết đều suy tán thì khó trị. Điều trị: Phù chính, khu t ...