Tài liệu Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp

Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành mạch. Một người được gọi là bị tăng huyết áp (THA)khi có huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90mmHg. Đa số người bị THA đều không tìm thấy căn nguyên, vì vậy gọi là THA nguyên phát. Ở những người này thường thấy có một số yếu tố làm cho dễ bị bệnh hơn người không có các yếu tố đó - được gọi là các yếu tố nguy cơ. Các yếu tố nguy cơ của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp Chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành mạch. Một người đượcgọi là bị tăng huyết áp (THA)khi có huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90mmHg. Đa số người bị THA đều không tìm thấy căn nguyên, vì vậy gọi làTHA nguyên phát. Ở những người này thường thấy có một số yếu tố làmcho dễ bị bệnh hơn người không có các yếu tố đó - được gọi là các yếu tốnguy cơ. Các yếu tố nguy cơ của bệnh THA thường gặp là: ăn mặn, béo phì,ít vận động, có nhiều căng thẳng trong cuộc sống, trong gia đ ình có người bịTHA, tuổi cao. Những người bị tiểu đường, rối loạn mỡ máu thì cũng rất dễcó bệnh THA đi kèm. Chỉ có khoảng 10% các trường hợp là tìm được nguyên nhân gâyTHA. THA có nguyên nhân hay gặp ở tuổi trẻ (dưới 30 tuổi). Một số nguyênnhân dẫn đến THA là bệnh thận cấp hoặc mạn tính, bị hẹp động mạch thận,hẹp eo động mạch chủ, bệnh hẹp tắc mạch nhiều nơi (còn gọi là bệnhTakayasu), do nhiễm độc thai nghén, có khối u tuyến thượng thận, bệnh củatuyến giáp, tuyến yên, do dùng một số thuốc có chứa corticoid, thuốc tránhthai, cam thảo... THA được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì phần lớn những ngườibị THA đều không thấy có khó chịu gì, một số ít có thể thấy đau đầu, nóngbừng mắt. Nếu không được đo huyết áp định kỳ thì người bị THA chỉ đượcphát hiện khi có các biến chứng nặng như tai biến mạch máu não, nhồi máucơ tim, tổn thương đáy mắt gây giảm thị lực hay đã có biểu hiện suy tim... Vậy làm thế nào để biết mình bị THA? Chỉ có một cách duy nhất, đơn giản và dễ thực hiện để biết có bị THAhay không là đo huyết áp định kỳ. Đo huyết áp cần được thực hiện mỗi nămmột lần với người dưới 40 tuổi, còn những người từ 40 tuổi trở lên thì cầnđược đo huyết áp 6 tháng/lần. Mỗi người cần biết rõ số đo huyết áp như sốtuổi của mình. Đo huyết áp có thể được thực hiện tại bệnh viện, phòng khám hoặc tạinhà. Máy đo huyết áp có thể là loại máy đo cột thủy ngân, máy đo loại đồnghồ hay máy đo tự động. Tuy nhiên cần sử dụng loại băng đo huyết áp cuốn ởcánh tay. Nếu đo tại nhà cần thực hiện đúng chỉ dẫn của bác sĩ và hướng dẫncủa nhà sản xuất máy và cần phải biết cách đo huyết áp đúng. Đo huyết áp thế nào là đúng? Để đo được con số huyết áp chính xác, cần tuân thủ một số điểm nh ưsau: - Ngồi nghỉ trước khi đo, ít nhất 5-10 phút, trong phòng yên tĩnh. - Không dùng chất kích thích (cà phê, hút thuốc) trước khi đo 2 giờ. - Tư thế đo: ngồi tựa vào lưng ghế, cánh tay duỗi thẳng trên bàn, nếpkhuỷu ngang mức với tim. Có thể đo thêm ở tư thế nằm. Đối với người caotuổi hoặc có bệnh đái tháo đường, nên đo thêm tư thế đứng nhằm xác địnhcó “hạ huyết áp tư thế” hay không. Sử dụng huyết áp kế với bao hơi có bề dài bằng 80%; bề rộng bằng40% chu vi cánh tay. Quấn băng đủ chặt, bờ dưới của bao đo ở trên nếp lằnkhuỷu 2cm. Đặt máy ở vị trí thích hợp sao cho máy hoặc mốc 0 của thang đongang mức với tim. Nên đo huyết áp ít nhất hai lần, mỗi lần cách nhau 1-2 phút. Nếu số đohuyết áp giữa 2 lần đo chênh nhau trên 10mmHg, cần đo lại lần 3 sau khi đãnghỉ trên 5 phút. Lần đo huyết áp đầu tiên, nên đo huyết áp ở cả hai tay. Huyết áp tâm thu tương ứng với lúc xuất hiện tiếng đập đầu tiên vàhuyết áp tâm trương tương ứng với khi mất hẳn tiếng đập. Trường hợp nghi ngờ, có thể tới các phòng khám chuyên khoa đểđược theo dõi huyết áp liên tục bằng máy đo tự động trong 24 giờ (Holterhuyết áp). Thế nào là tăng huyết áp? Chẩn đoán xác định THA dựa vào con số huyết áp đo được sau khi đohuyết áp “đúng”. Ngưỡng chẩn đoán THA thay đổi tùy theo từng cách đo huyết áp: - Đo tại phòng khám hoặc bệnh viện, sau khi đo 2 - 3 lần, mỗi lần đoít nhất 2 lượt, nếu huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140 mmHg và/hoặchuyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90 mmHg thì khẳng định là bị THA. - Đo tại nhà: tự đo nhiều lần mà huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng135 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 85 mmHg thìcũng xác định là bị THA. - Nếu đo bằng máy đo HA Holter 24 giờ thì xác định là bị THA khihuyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 125 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trươnglớn hơn hoặc bằng 80 mmHg. Phân độ THA THA được phân thành các mức độ từ nhẹ đến nặng dựa vào con sốhuyết áp đo tại phòng khám (bảng 1). Điều trị THA 1. Nguyên tắc chung: THA là bệnh mạn tính nên cần theo dõi đều, điều trị đúng và đủ mộtcách liên tục (lâu dài, suốt đời). THA bản thân nó lại là một yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của cácbệnh tim mạch như bệnh động mạch vành tim, nhồi máu cơ tim, bệnh mạchmáu não, bệnh động mạch ngoại biên, phình tách động mạch chủ... nên điềutrị THA là rất quan trọng - Mục tiêu điều trị là nhằm ...