Tài liệu Chủ nghĩa tư bản hiện đại

Tài liệu Chủ nghĩa tư bản hiện đại giới thiệu về chủ nghĩa tư bản hiện đại, các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của gía trị thặng dư, Chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, Lưu thông của tư bản và tái sản xuất tư bản xã hội,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Chủ nghĩa tư bản hiện đại Chủ nghĩa tư bản hiện đại (CNTBHĐ)Thuật ngữ:CNTBTDCT:chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh, ra đời =>cuối XIXCNTBĐQ:chủ nghĩa tư bản đế quốc từ cuối XIX=> 50s(XX)CNTB hiện đại: cuối XIX =>nayCNTB ngày nay: 50s=> nayCNTB hiện nay: 70s => nayI-Chủ nghĩa đế quốc(CNĐQ) và những đặc điểm kinh tế cơ bản của nó.1.Chủ nghĩa đế quốc.Khái niệm:Chủ nghĩa tư bản độc quyền hay, sự thống trị của tư bản tài chính.2.Năm đặc điểm của chủ nghĩa tư bản:a)Tích tụ tập trung và các tổ chức độc quyền- đặc điểm đặc trưng củaCNTBĐQ.- Do sự sáp nhập các xí nghiệp nhỏ trong cạnh tranh => tạo thành một tập đoàn,xí nghiệp lớn.Cùng ngành nghề, hay khác ngành nghề => Độc quyền trong mộtlĩnh vực hay nhiều lĩnh vực.-Tổ chức độc quyền hình thành trên sự thỏa hiệp của các nhà tư bản độc quyền,tồn tại dưới nhiều hình thức.Qua đó tiến hành thu giá cả độc quyền=>giá cả caohơn giá trị thực của hàng hóa=> lợi nhuận độc quyền.-Các hình thức độc quyền:+Cácten: giá cả+chất lượng+số lg= chung.SX độc lập+Xanhđica: Lưu thông có 1 ban quản trị.SX độc lập.+Tơ-rớt: Công ty cổ phần= cổ đông(đóng góp vốn, nhận cổ tức_lợi nhuận chiatheo vốn góp, số cổ phiếu nắm giữ của mỗi cổ đông).=>sinh ra thị trườngchứng khoán…+Côngxoocxion: Nhiều ngành nghề khác nhau, 1 tập đoàn tài chính khống chế,hình thành.KL:Độc quyền do cạnh tranh sinh ra, có sức mạnh to lớn tuy nhiên ko làm giảmcạnh tranh, hay xóa bỏ nó, mà chỉ làm cho cạnh tranh thêm gay gắt và mức độtàn phá lớn hơn(sự phá sản của các tập đoàn lớn).Cạnh tranh và độc quyền tồntại // với nhau.Luật chống độc quyền nhằm:tạo ra các yếu tố giúp cho cạnh tranh đạt hiệu quảcao nhất.- Quy luật lợi nhuận độc quyền cao= Lợi nhuận bình quân + lợi nhuận khác dothống trị của độc quyền mà có.- Lợi nhuận độc quyền cao + chi phí sản xuất =Giá cả độc quyền cao> giá trịhàng hóa.b)TBTC và đầu sỏ tài chính.- Quá trình tích tụ tập trung sản xuất ở mức rất cao dẫn đến sự kiên kết củaTBCN và TBNH.Vì nó phục vụ cho lợi ích của tư bản công nghiệp và tư bảnngân hàng.=>đây là sự dung hợp, hay thâm nhập giữa tổ chức độc quyền ngânhàng với tư bản công nghiệp.- Sức mạnh của nó bao trùm nền KTQD.TBTC có vai trò to lớn, thống trị mọimặt trong đời sống KT-CT-XH của XHTB kể cả quan hệ quốc tế.-Trong đó có một nhóm nhỏ các nhà tư bản kếch xù=> trùm tài chính, đầu sỏ tàichính.Chúng nắm hầu hết các ngành KT chủ yếu, thống trị cả CT-KT-XH củaXHTB.Với cách chế độ tham dự, ủy nhiệm, phát hành chứng khoán…nắm trongtay một số cổ phiếu khống chế=>khống chế hoạt động các công ty.-Từ sự thống trị về KT, bọn đầu sỏ tài chính có thể thống trị cả CT, biến cả bộmáy nhà nc phục vụ cho đầu sỏ tài chính.c)Xuất khẩu tư bản(đầu tư quốc tê).- Chuyển tư bản nhàn rỗi từ các nc thừa tư bản sang các nc thiếu tư bản.+ XK trực tiếp: FDI.+ XK gián tiếp: ODA.-Xu hướng từ các nc giàu =>nc nghèo.Các nc giàu đầu tư lẫn nhau.d)Sự phân chia tị trg thế giới giữa các tổ chức độc quyền.- Tổ chức độc quyền quốc tê là sự thỏa thuận giữa các tổ chức độc quyền củacác nc để phân chia thị trg, quy định giá cả, quy mô sản xuất.Các tổ chức độcquyền quốc tế đánh dấu mức độ tập trung cao CNTB.Đóng vai trò trong XHHsản xuất, đẩy nhanh XHH.e)Sự phân chia lãnh thổ thế giới giữa các cường quốc đế quốc.II-CNTB độc quyền nhà nc, nguyên nhân hình thành.1.CNTB độc quyền nhà nc.- CNTBĐQ nhà nc là sự dung hợp sức mạnh các tổ chức độc quyền tư nhân vớisức mạnh của nhà nc tư sản thành một cơ chế thống nhất.Làm giàu cho các tổchức độc quyền giúp QHSX TBCN thích ứng với sự Ptr của LLSX & KHCN tạora.- Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nc là QH KT-CT-XH chứ ko phải là mộtchính sách trong gđ lịch sử cụ thể.=> là hình thức mới trong QH SXTBCN.- Khi ĐQNN xuất hiện thì quá trình KT của CNTB chịu sự tác động cảu hai sứcmạnh:+Sức mạnh của các quy luật cua thị trg độc quyền.+Sự điều khiển của NN tư sản.2.Nguyên nhân hình thành CNTBĐQNNa)Do tích tụ tập trung sản xuất.b)Do cách mạng khoa học công nghệ hiện đại.c)Do thống trị độc quyền: sâu sắc hơn.II-Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước(đặt trưng lớn nhất của chủ nghĩa TBngày nay).1.Nguyên nhân:- Sự phát trỉển của LLSX, làm quy mô sx mở rộng.Nó mâu thuẫn với QHSX=>tính xã hội hóa của LLSX.-Cách mạng khoa học công nghệ hiện đại.- Làm dịu những mâu thuẫn xã hội.- Mở rộng quan hệ sx đối ngoại.2.Bản chất: Thế lực của tư bản tư nhân với sức mạnh nhà nước.3.Những biểu hiện:- Sự liên hiệp giữa nhà tư bản độc quyền với nhà nước tư sản.Bằng 2 con đg:+ Đại biểu của Chính phủ thâm nhập vào ban quản trị của các t/c độc quyền.+ Đại diện của các tổ chức độc quyền tham gia vào bộ máy nhà nc.- Nn điều tiết nền KT = công cụ:+ Ngân sách nhà nc.+ Chính trị, chiến lược.+ Pháp luật.+ Thực lực kinh tế nhà nước.+ Các quỹ dự trữ quốc gia.+Chính sách tiền tệ chính sách tài khóa chính sách đối ngoại...-Tăng lãi suất: => vay tiền nhiều h ...