Tài liệu hỗ trợ giáo viên tập sự môn Hoá học: Phần 2

Tiếp nội dung phần 1, Tài liệu hỗ trợ giáo viên tập sự môn Hoá học: Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: M ột số vấn đề cần chú ý trong phương pháp, tổ chức dạy học môn Hóa học; Hướng dẫn sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong dạy học hóa học;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu hỗ trợ giáo viên tập sự môn Hoá học: Phần 2 C hương 4 M ỘT SỐ V Á N Đ È CẦN CHÚ Ý TRO NG PH Ư Ơ N G PH ÁP, TỎ CHỨC DẠY HỌC M ÔN HOẢ HỌC Trong quá trình học tập tại trường sư phạm , các sinh viên ngành hoá học đã được học các học phần về chuyên ngành hoá học v à các học phần thuộc chuyên ngành nghiệp vụ sư phạm dạy học hóa học (D HH H). Các nội dung về hướng dẫn giảng dạy các nội dung cơ bản trong chương trinh phổ thông đều được thực hiện kỹ lưỡng trong quá trình đào tạo: ngoài khối kiến thúc các m ôn chung như tâm lý học, giáo dục h ọ c ... thì các nội dung về lý luận dạy học bộ m ôn hoá học cung cấp cho người học những kiến thức lý luận về DHHH trường phổ thông, thực hành rèn luyện các kỹ năng cơ bản của người giáo viên hoá học trong hoạt động thực tập sư phạm (TTSP) năm th ú 3, hoạt động tập giảng, TTSP cuối k h o á .. . Tuy nhiên, khi chính thức làm việc ờ trường phổ thông với vị thế là m ột giáo viên thực thụ, không còn là người học việc, cùng với những kiến thức và kỹ năng dạy học thu thập được ở trường sư phạm , các giáo viên tập sự cần chú ý m ột số vấn đề trong việc thực hiện công việc chuyên môn của giáo viên hoá học. 4.1. Soạn giáo án theo hướng đổi mới phương pháp dạy học hỏa học theo hướng tích cực 4.1.1. Yêu cầu ch u n g trong việc th iết k ế bài h ọc hoá h ọc theo h ư ớn g đổi m ới 4.1.1.1. Đ ịnh hư ớ ng đo i m ới ph ư ơ n g p h á p dạy học hoá học trường p h o thông +) Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh; bồi dưỡng phương pháp tự học; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh. C ốt lõi: H ướng tới việc học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động. +) Đặc trưng của phương pháp tích cực: - Tiến hành giờ học thông qua tổ chức các hoạt động của học sinh. - Chú trọng rèn luyện phương pháp tự học. - Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác. 66 - K ết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. Bản chất: - Khai thác động lực học tập trong bản thân người học để phát triển chính họ. - Coi trọng lợi ích nhu cầu cá nhân người học, đảm bảo cho họ thích ứng với đời sống xã hội. 4.1.1.2. Cách thiết kế bài lên lớp - Đ ể đổi mới phương pháp dạy học, khâu đầu tiên là giáo viên vận dụng được những kiến thức về đổi mới phương pháp trong việc thiết kế bài giảng. Do đó bài soạn giảng chuẩn bị lên lớp đóng vai trò quan trọng có tính chất quyết định. + G V cần biết phân loại các bài học hoá học trong chương trình: Cơ sở phân loại bài học hoá học (Bài lên lớp): * Dựa vào mục đích lý luận dạy học chia thành 4 dạng: + Bài học nghiên cứu tài liệu mới. + Bài học hoàn thiện và vận dụng kiến thức k ĩ năng. + Bài học khái quát và hệ thống hoá kiến thức. + Bài học kiểm ư a đánh giá kiến thức k ĩ năng. * D ựa vào nội dung hoá học có thể chia thành các dạng bài sau: -D ạn g 1 : + Bài hình thành các khái niệm hoá học, các định luật học thuyết hoố học. V í dụ như bài: Thuyết điện ly, thuyết cấu tạo phân tử chất hữu cơ, các khái niệm sự điện ly, chất điện ly, độ điện ly, hằng sổ điện ly, đồng đẳng, đồng phân... + Bài nghiên cứu tính chất của các đơn chất, hợp chất, các loại chất vô cơ, hữu cơ cụ thể. Ví dụ: Nitơ, phot pho, cacbon, silic và các hợp chất; hidrocacbon, dẫn xuất halogen, ancol, phenol, andehit, axit... - Dạng 2: + Bài hình thành k ĩ năng giải các bài tập cơ bản như: Tính toán trong dung dịch điện ly, xác định nguyên tố, xác định công thức chất vô cơ, xác định thành phần của một hỗn hợp, xác định công thức cấu tạo các chất hữu cơ... + Các bài thực hành hoá học. 67 - Dạng 3: + Các bài cùng cố, ôn tập, luyện tập cuối chương hoặc ôn theo chủ đề. - Dạng 4: + Các bài kiểm tra vấn đáp, 15 phút, 45 phút, học kỳ... Tuy nhiên sự phân loại trên cũng chỉ là tương đối. Đôi khi trong m ột bài lên lớp cũng có thể có các dạng bài trên. + Tiến hành thiết kế bài lén lớp (soạn bài) theo quy trình sau: Bài soạn cho m ột tiết lên lớp theo hướng dạy học tích cực được chuẩn bị theo các bước sau đây. B ư ớ c /: Xác định mục tiêu của bài. - Mục tiêu của bài là đích đặt ra cho học sinh cần đạt được sau khi học bài đó. - Mục tiêu của bài học chỉ đạo toàn bộ nội dung, phương pháp dạy học, nội dung và phương pháp đánh giá (hệ thống câu hỏi và bài tập). - M ục tiêu của bài gồm 3 thành tố: kiến thức, k ĩ năng, thái độ. + Khi xác định mục tiêu cần chú ý tới những kiến thức và đặc biệt là các kĩ năng, thái độ ẩn chứa trong nội dung bài. + M ục tiêu được thể hiện bằng các động từ để có thể lượng hoá được với 3 mức độ: Biết - Hiểu - V ận dụng. - Xác định rõ trọng tâm của tiết lên lớp. Đặc biệt là p h á i tuân theo chuẩn kiến thức, kỹ năng đ ã được Bộ Giáo dục và Đ ào tạo ban hành trong chương trình giáo dục p h ổ thông B ư ớ c 2: Chuẩn bị thiết bị dạy học: Chuẩn bị thiết bị dạy học cần thiết cho tiết học như: thiết bị dạy học nào? Dụng cụ, hoá chất gì? Các thiết bị, máy móc: như projector, đèn chiếu... các phần mềm mô phỏng, các thí nghiệm ảo, các clip video... (nếu có). Các bảng phụ hoặc phiếu học tập có ghi các bài tập, các câu hỏi hoặc dụng cụ học tập cần có và thứ tự sử dụng hoặc thực hiện nó. c ầ n chỉ rõ công việc của giáo viên, công việc của từng cá nhân hoặc nhóm học sinh trong việc chuẩn bị này. B ư ớ c 3: Xác định phương pháp dạy học chủ yếu cho từng ư ọ n g tâm của bài. Việc xác định phương pháp dạy học sao cho đơn giàn, phù hợp, giúp học sinh tự học ở mức cao nhất để tìm tòi phát hiện kiến thức mới đồng thời phù hợp với đối tượng học sinh. Việc lựa chọn phương pháp căn cứ vào mục tiêu cụ thể, nội dung cụ thể và đặc điể ...