Tài liệu lưu trữ, công tác lưu trữ và lưu trữ học

Tài liệu có kết cấu gồm 6 chương, bao gồm: Tài liệu lưu trữ, công tác lưu trữ và lưu trữ học; phân loại, xác định giá trị tài liệu; thu thập bổ sung tài liệu lưu trữ; thống kê và tra cứu tài liệu lưu trữ; chỉnh lý tài liệu lưu trữ; bảo quản và khai thác sử dụng tài liệu lưu trữ. Mời bạn đọc tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu lưu trữ, công tác lưu trữ và lưu trữ học Chương I TÀI LIỆU LƯU TRỮ, CÔNG TÁC LƯU TRỮ VÀ LƯU TRỮ HỌC Tổng số tiết: 05 (Lý thuyết: 05; Thực hành: 00; Kiểm tra: 00) I. Tài liệu lưu trữ Trong quá trình hoạt động của con người, việc trao đổi thông tin trở thành nhu cầukhông thẻ thiếu được. Thông tin được con người trao đổi với nhau bằng nhiều phươngtiện khác những chủ yếu nhất là bằng văn bản. Đặc biệt là khi nhà nước ra đời thì văn bảntrở thành phương tiện không thể thiếu trong hoạt động quản lý và điều hành xã hội. Vănbản được sử dụng để ghi chép các sự kiện, hiện tượng, truyền đạt các Chỉ thị, mệnh lệnh,là căn cứ để truy cứu trách nhiệm … Chính vì thế, con người ngày càng nhận thấy rõ vaitrò của văn bản. Họ đã biết giữ lại các văn bản, giấy tờ quan trọng để sử dụng khi cầnthiết và văn bản đã trở thành tài sản quý báu để lưu truyền cho đời sau. Xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu trao đổi thông tin của con người ngày càngcao thì các hình thức văn bản ngày càng phong phú. Tuy nhiên, do bộ não con người cógiới hạn, họ không thể nhớ nổi các thông tin đã được ghi chép lại. Con người cần nghĩ racách lưu giữ các giấy tờ đó. Công tác lưu trữ ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu lưu giữ cácvăn bản, giấy tờ để phục vụ cho hoạt động của xã hội loài người. 1. Khái niệm, đặc điểm, các loại hình tài liệu lưu trữ. 1.1. Khái niệm. Lưu trữ là một thuật ngữ có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp “Arch”, dùng để chỉ nơilàm việc của chính quyền. Về sau dùng để chỉ ngôi nhà bảo quản tài liệu. Hiểu theo nghĩa rộng thì “Lưu trữ” có nghĩa là lưu lại, giữ lại. Đối với công văngiấy tờ thì lưu trữ có nghĩa là lưu lại, giữ lại các văn bản giấy tờ của các cơ quan, đoànthể, cá nhân để làm bằng chứng tra cứu khi cần thiết. Từ khái niệm lưu trữ, ta có thể nêu lên khái niệm đầy đủ về tài liệu lưu trữ như sau:Tài liệu lưu trữ là tài liệu hình thành trong quá trình hoạt động của các cơ qua , đoànthể, xí nghiệp (gọi chung là cơ quan, tổ chức) và cá nhân, có ý nghĩa trên các phươngdiện kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội, khoa học công nghệ và các ý nghĩa khácđược được tập trung bảo quản trong hệ thống các phòng kho lưu trữ. 1.2. Đặc điểm của tài liệu lưu trữ. 1 Chương II PHÂN LOẠI, XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ TÀI LIỆU Tổng số tiết: 25 (Lý thuyết = 15; Thực hành = 8; Kiểm tra = 2) A. PHÂN LOẠI TÀI LIỆU I. Khái niệm phông lưu trữ Quốc gia và phân loại tài liệu. 1. Phông lưu trữ Quốc gia. 1.1. Phông lưu trữ Quốc gia: Là toàn bộ tài liệu lưu trữ của nước Cộng hoà Xãhội Chủ nghĩa Việt Nam, không phân biệt thời gian, xuất xứ, chế độ xã hội, nơi bảoquản, kỹ thuật làm ra tài liệu đó. (Trích khoản 1, điều 2, pháp lệnh Lưu trữ Quốc gia số:34/2001/PL-UBTVQH10, ngày 04/04/2001) Thành phần tài liệu phông lưu trữ Quốc gia Việt Nam bao gồm bản chính (hoặcbản sao có giá trị như bản chính) của các văn kiện (Chiếu, Chỉ, Sắc, dụ; Hiến pháp, LuậtPháp lệnh, Nghị quyết, Nghị định, Quyết định, Chỉ thị, Thông tư…); tài liệu khoa học kỹthuật (dự án, đồ án, thiết kế, bản vẽ, bản đồ, công trình nghiên cứu); tài liệu chuyên môn(sổ sách, thống kê, biểu báo, hồ sơ nhân sự …); bản thảo, bản nháp các tác phẩm văn học,nghệ thuật; âm bản, dương bản các bức ảnh, Microfim, tài liệu ghi âm, ghi hình; khuônđúc đĩa; sổ công tác; nhật ký; hồi ký; tranh vẽ hoặc in; tài liệu viết tay để tuyên truyền cổđộng, kêu gọi; sách báo nội bộ và tài liệu khác … hình thành trong quá trình hạot độngcủa các cơ quan, đoàn thể, tổ chức trong các thời kỳ lịch sử của xã hội Việt Nam; các búttích có ý nghĩa lịch sử, văn hoá của các tập thể, gia đình, cá nhân điển hình, tiêu biểu trêncác mặt trong các thời kỳ lịch sử đã được nhà nước quản lý. Phông lưu trữ Quốc gia Việt Nam được thành lập theo Quyết định số: 168/HĐBT,ngày 26/12/1981 của Hội đồng Bộ trưởng. Theo Quyết định này thì phông lưu trữ quốcgia Việt Nam bao gồm phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam và Phông lưu trữ nhànước Việt Nam. + Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam: Là toàn bộ tài liệu được hình thànhtrong quá trình hoạt động của các cơ quan, tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam, tổchức tiền thân của Đảng, tổ chức Chính trị - Xã hội; tài liệu về thân thế, sự nghiệp vàhoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của các nhân vật lịch sử, tiêu biểu của Đảng, cácnhân vật lịch sử, tiêu biểu của Đảng đồng thời là các cán bộ lãnh đạo chủ chốt của nhànước, của các tổ chức Chính trị - Xã hội. Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam được tập trung bảo quản trong các phòngkho lưu trữ của Đảng, các tổ chức Chính trị - Xã hội. + Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam: Là toàn bộ tài liệu lưu trữ được hình thànhtrong quá trình hoạt động của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội -nghề nghiệp, tổ chức ...