Tài liệu Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chủ tịch Hồ Chí Minh với bài Quốc ca Việt Nam

Quốc ca Việt Nam ra đời đã được 65 năm - cùng với Quốc kỳ, Quốc huy và thủ đô Hà Nội - Quốc ca Việt Nam đã hoà vào máu thịt của mỗi người dân đất Việt. Dù ở đâu trên trái đất này, nếu ai đó hát Quốc ca Việt Nam thì hãy tin rằng đó là người bạn, người đồng chí của chúng ta. Nhưng cũng ít ai biết rằng Quốc ca Việt Nam gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những ngày sôi nổi của Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chủ tịch Hồ Chí Minh với bài Quốc ca Việt Nam Chủ tịch Hồ Chí Minh với bài Quốc ca Việt NamQuốc ca Việt Nam ra đời đã được 65 năm - cùng với Quốc kỳ, Quốc huy và thủ đôHà Nội - Quốc ca Việt Nam đã hoà vào máu thịt của mỗi người dân đất Việt.Dù ở đâu trên trái đất này, nếu ai đó hát Quốc ca Việt Nam thì hãy tin rằng đó làngười bạn, người đồng chí của chúng ta. Nhưng cũng ít ai biết rằng Quốc ca ViệtNam gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những ngày sôi nổi của Tổng khởinghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám. Chính Người đã lựa chọnvà sửa chữa để trở thành bài ca bất diệt của nước Việt Nam mới. Quảng trường Ba Đình ngày 2.9.1945 Ảnh: TƯ LIỆUTrong những ngày tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8.1945, Hội nghị quốcdân đã được thành lập với Chủ tịch là Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch là Trần HuyLiệu. Hội nghị quốc dân đã nhất trí thông qua Quốc kỳ, Quốc huy và thủ đô củanước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Thủ đô là Hà Nội - đất đế đô ngàn năm vănvật, xứ sở của rồng vàng và bóng nước Hồ Gươm. Quốc kỳ là lá cờ nền đỏ, giữa cóngôi sao vàng năm cánh. Còn bài Quốc ca, Hồ Chủ tịch đã giao nhiệm vụ tuyểnchọn cho một số người với yêu cầu: Quốc ca phải hào hùng, thể hiện ý chí của dântộc, lời lẽ dễ hiểu, dễ phổ cập trong dân chúng.Ban tuyển chọn quốc ca đã trình lên Hội nghị quốc dân và Hồ Chủ tịch 3 bài là:“Cùng nhau đi Hồng binh” của Đỗ Nhuận, “Diệt phátxít” của Nguyễn Đ ình Thi và“Tiến quân ca” của Văn Cao, cả 3 bài hát đều có thể trở thành quốc ca, vấn đề ởchỗ chỉ được phép lấy một bài thật tiêu biểu. Và Bác Hồ đã có sự lựa chọn chínhxác, để thông qua Ban Thường vụ Hội nghị quốc dân và Ban Thường vụ Trungương Đảng.Về bài “Cùng nhau đi Hồng binh” thì Hồ Chủ tịch không đồng ý, tuy Người khôngnêu rõ lý do. Nhưng có lẽ “Cùng nhau đi Hồng binh” lời ca còn đơn giản, còn lặplại điệp khúc nhiều lần. Cho dù bài hát có ngôn ngữ dễ hiểu, nôm na và dễ phổ cập.Được Nguyễn Đình Thi sáng tác trong cao trào kháng Nhật cứu nước, “Diệtphátxít” là ca khúc rất được phổ biến lúc bấy giờ, nhất là đối với tầng lớp thanhniên, học sinh. Âm điệu và lời hát hào hùng, như một tiếng kèn xung trận thúc giụcmọi người xông lên giết giặc cứu nước. Tuy nhiên, bài hát cũng không được BácHồ lựa chọn, theo Người thì ca khúc này lời hơi dài, khó phổ cập. Mặt khác, mộtsố từ ngữ dùng vào quốc ca là chưa thích hợp. Ví dụ như câu “Diệt phátxít cùngbầy chó đê hèn của chúng”. Có lẽ Người muốn quốc ca không những sâu sắc vềnội dung, mà còn phải đẹp về lời ca, từ ngữ.“Tiến quân ca” được Văn Cao sáng tác đầu năm 1945. Cùng với “Du kích ca”,“Tiến quân ca” như mang được cả hình ảnh những chiến sĩ giải phóng từ chiến khutrở về. Bài hát gợi lên không khí trang nghiêm, hào hùng c ủa những đoàn quântheo nghĩa lớn, sẵn sàng chiến đấu hy sinh “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”. Bàihát có nhịp điệu thong thả như một khúc quân hành, như hiệu lệnh cho cả dân tộctiến lên theo cờ Đảng để giải phóng non sông. Mặc dù bận rất nhiều công việc, BácHồ đã xem xét và sửa chữa một cách cẩn thận bài “Tiến quân ca”. Người đã sửachữa một số câu từ, như câu mở đầu của “Tiến quân ca”, nguyên bản là “Đoànquân Việt Minh đi...”, Người đã sửa lại là “Đoàn quân Việt Nam đi...”; hoặc câu“Thề phanh thây uống máu quân thù...”, Người đã sửa lại “Đường vinh quang xâyxác quân thù...”. Rõ ràng những câu chữa lại của Bác Hồ chính xác hơn, đẹp hơnvà đáp ứng yêu cầu của bài Quốc ca Việt Nam.Sau khi cân nhắc kỹ, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban Thường vụ T.Ư Đảng và các vịtrong Hội nghị quốc dân đã nhất trí lấy “Tiến quân ca” làm Quốc ca của nước ViệtNam Dân chủ Cộng hoà. Ngày 2.9.1945, trong không khí tưng b ừng của lễ Tuyênngôn Độc lập, Quốc ca Việt Nam đã vang lên trong hàng triệu trái tim của con dânViệt Nam, báo hiệu một kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc. Nhắc lại sự kiện này,cố nhạc sĩ Văn Cao đã nói: Đây là hạnh phúc lớn lao nhất của đời tôi, là niềm tựhào không bao giờ quên khi được lãnh tụ kính yêu sửa chữa một tác phẩm nghệthuật của mình.Quốc ca Việt Nam đã trở thành một phần máu thịt của tổ quốc và chắc chắn còntrường tồn rất lâu dài với lịch sử dân tộc. Cũng như bài Mácxâye, Quốc ca Pháp đãcó lịch sử trên 200 năm, mặc dù nước Pháp từ cách mạng tư sản 1789 đến nay đãcó bao nhiêu thay đổi. Cùng với suy nghĩ như vậy, tin chắc rằng “Tiến quân ca”mãi mãi là “Quốc ca Việt Nam” theo cùng với dân tộc trong công cuộc xây dựng“đất nước dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.(Tư liệu bài này từ lời kể của cố nhạc sĩ Văn Cao và nhạc sĩ Lê Mây) ...