Taminflu và các thuốc trị cúm

Cúm là một bệnh hay lây do virus. Virus gây bệnh cúm cũng có nhiều loài, loài virus thường gây cúm trên người được chia nhiều phụ loài gọi là virus týp A, B, C... Các thuốc trị cảm cúm thông thường có tác dụng giảm đau, hạ nhiệt, kháng dị ứng v.v... chỉ là những thuốc trị triệu chứng, giúp cho người uống cảm thấy dễ chịu hơn trong khi bị cảm cúm, chứ không thể tiêu diệt được virus, kể cả các loại kháng sinh. Tuy nhiên, đa số các trường hợp cảm cúm thông thường sẽ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Taminflu và các thuốc trị cúm Taminflu và các thuốc trị cúm Cúm là một bệnh hay lây do virus. Virus gây bệnh cúm cũng có nhiềuloài, loài virus thường gây cúm trên người được chia nhiều phụ loài gọi làvirus týp A, B, C... Các thuốc trị cảm cúm thông thường có tác dụng giảm đau, hạ nhiệt, khángdị ứng v.v... chỉ là những thuốc trị triệu chứng, giúp cho người uống cảm thấy dễchịu hơn trong khi bị cảm cúm, chứ không thể tiêu diệt được virus, kể cả các loạikháng sinh. Tuy nhiên, đa số các trường hợp cảm cúm thông thường sẽ tự khỏinhờ sức đề kháng của cơ thể đối với các tác nhân gây bệnh, trừ một vài vụ dịchcúm nặng xảy ra trong lịch sử do những chủng virus lạ, nguy hiểm, đặc biệt nhưvirus H5N1 từ gia cầm lây sang người hiện nay. Những năm gần đây, nhờ sự hiểu biết cụ thể về cấu trúc và cách sinh sảncũng như cơ chế gây bệnh của virus cúm trong cơ thể người, các nhà nghiên cứuđã bào chế ra các loại thuốc thật sự có tác dụng phòng chống hiệu quả một số dạngbệnh cúm thường gặp do virus. Dưới đây là vài nét về các loại thuốc trên: 1. Năm 1976, Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA)đã cho phép sản xuất thuốc amantadine để phòng và trị bệnh cúm typ A trên ngườilớn và trẻ em trên 1 tuổi. 2. Năm 1993, FDA lại cho phép sản xuất một chuyển hóa chất củaamantadine là rimantadine để phòng và trị bệnh cúm ở người lớn và phòng bệnhcúm cho trẻ em. 3. Năm 1999, FDA chấp thuận cho sản xuất hai loại thuốc trị cúm khác đólà zanamivir (Relenza) và oseltamivir (Tamiflu). Hai loại thuốc amantadine và rimantadine chỉ có tác dụng trên virus typ Atrên người mà thôi, đồng thời có nhiều tác dụng phụ nên không được phổ biếnnhiều, nhất là ở nước ta, khi virus cúm A bình thường trên người cũng không gâyra dịch nguy hiểm. Zanamivir và oseltamivir có tác dụng trên virus cúm người thuộc cả 2 typA, B. Hai loại thuốc này thuộc nhóm kháng virus có tác dụng ức chế enzymNeuramidase: Khi virus cúm xâm nhập tế bào người bị nhiễm, nó sử dụng các chấtliệu di truyền của tế bào ký chủ để tạo ra những mầm virus mới rồi bung ra trên bềmặt tế bào. Các mầm virus mới sinh ra gắn dính vào màng tế bào bằng những cầunối protein. Neuramidase là enzym đặc trưng của virus cúm có tác dụng bẻ gãycầu nối protein này, giúp cho các mầm virus được phát tán trong cơ thể và xâmnhập vào các tế bào khác, cứ thế mà virus sinh sôi nẩy nở. Khi enzymNeuramidase bị hai loại thuốc trên đây ức chế làm cho các cầu nối protein khôngbị bẻ gãy để phóng thích các mầm virus, do đó hạn chế được sự kết tập và phát táncủa các mầm virus trong cơ thể. Zanamivir được cho phép chỉ dùng liều trị bệnh cúm do virus không cóbiến chứng ở người từ 7 tuổi trở lên trong vòng hai ngày khi bắt đầu có triệuchứng. Oseltamivir được cho phép dùng điều trị bệnh cúm do virus không có biếnchứng ở người từ 1 tuổi trở lên trong vòng hai ngày khi bắt đầu có triệu chứng,đồng thời được dùng để phòng ngừa bệnh cúm typ A và B trên người từ 13 tuổi trởlên. Hiện nay, oseltamivir (với tên đặc chế Tamiflu do hãng Roche sản xuất)đang được sử dụng để điều trị và dự phòng có hiệu quả virus H5N1 lây từ gia cầmsang người. Một vài trường hợp virus kháng thuốc lẻ tẻ chưa được xác định. Nhiềunước trên thế giới đặt mua Tamiflu để dự trữ, đề phòng sự lây lan và bùng phátcúm gia cầm H5N1, trong trường hợp virus này có khả năng biến thể để lây từngười sang người. Nhiều quốc gia đang đề nghị hãng dược phẩm Roche chonhượng quyền sản xuất thuốc có hoạt chất oseltamivir tại chỗ để chủ động trongviệc ngăn chặn dịch cúm H5N1 nếu có xảy ra, với giá thành chắc chắn sẽ rẻ hơnrất nhiều so với thuốc đặc chế Tamiflu chính hãng. Tuần này, Việt Nam cũng đãđạt được thỏa thuận với Roche để sản xuất Tamiflu. Amantadine và rimantadine được bào chế dưới dạng viên. Zanamivir dướidạng bột để hít qua một dụng cụ gọi là “diskhaler”, mỗi ngày hít 2 lần, trong 5ngày. Oseltamivir (Tamiflu) có dạng viên cho người lớn, mỗi ngày uống 2 viênchia làm 2 lần, trong 5 ngày. Trẻ em và người lớn không uống được dạng thuốcviên thì dùng dạng nhũ dịch với liều tùy thuộc cân nặng. Cần sử dụng thuốc sớm, trong vòng hai ngày từ khi có triệu chứng cúmhoặc dùng để dự phòng cho những người có nguy cơ lây nhiễm. Các thuốc này tỏra kém hiệu quả đối với những trường hợp cúm có biến chứng do nhiễm khuẩnhay nhiễm virus gây viêm phổi. Về các tác dụng không mong muốn amantadine và rimantadine có thể gâybồn chồn, mất ngủ, nôn và không muốn ăn. Một vài trường hợp nặng có thể gâyđộng kinh co giật. Oseltamivir và zanamivir ít gây phản ứng phụ hơn là các thuốc chống cúmcũ. Phản ứng không mong muốn thường gặp ở oseltamivir là nôn mửa. Zanamivirthường có thể gây tiêu chảy, nhức đầu và trên một số bệnh nhân, có thể gây khóthở cần phải có biện pháp cấp cứu. Zanamivir không dùng ...