Tản Đà - từ nhà nho tài tử đến kiểu tác giả lãng mạn hiện đại

Đã có nhiều bài viết và công trình nghiên cứu về Tản Đà, nhưng vẫn chưa đủ. Nghiên cứu về Tản Đà, dù là ở phương diện con người hay sáng tác của ông, vẫn còn là nhu cầu cần thiết và lâu dài. Bài viết này xin được giới thiệu một khía cạnh nghiên cứu Tản Đà từ tác giả nhà nho tài tử đến kiểu tác giả lãng mạn hiện đại có thể làm tư liệu tham khảo giúp cho việc dạy – học Tản Đà và Nguyễn Tuân trong nhà trường phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tản Đà - từ nhà nho tài tử đến kiểu tác giả lãng mạn hiện đạiTAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 5 - Thaùng 01/2011 TẢN ĐÀ - TỪ NHÀ NHO TÀI TỬ ĐẾN KIỂU TÁC GIẢ LÃNG MẠN HIỆN ĐẠI NGUYỄN THỊ TUYẾT LOAN (*)TÓM TẮT Tản Đà (1889 - 1939), tác gia lớn, là hiện tượng văn học độc đáo và phức tạp vào bậcnhất trong văn học Việt Nam cận hiện đại. Vị trí của ông trong lịch sử văn học dân tộc khócó thể thay thế. Tản Đà - “con người của hai thế kỉ”- là gạch nối giữa hai thời kì văn họccổ điển và hiện đại, người chuẩn bị cho sự ra đời của Thơ mới 1932 - 1945. Cũng có thểxem ông là người mở đầu cho văn học Việt Nam hiện đại. Đã có nhiều bài viết và công trình nghiên cứu về Tản Đà, nhưng vẫn chưa đủ. Nghiêncứu về Tản Đà, dù là ở phương diện con người hay sáng tác của ông, vẫn còn là nhu cầucần thiết và lâu dài. Bài viết này xin được giới thiệu một khía cạnh nghiên cứu Tản Đà từtác giả nhà nho tài tử đến kiểu tác giả lãng mạn hiện đại có thể làm tư liệu tham khảo giúpcho việc dạy – học Tản Đà và Nguyễn Tuân trong nhà trường phổ thông.ABSTRACT Tan Da (1888-1939), a great writer, the unique literary phenomenon and the mostcomplicated in the near-contemporary Vietnamese literature. His position in the nationalhistory of literature is irreplaceable. Tan Da, “a man of two centuries”, acted as atransition between two literary periods: classic and modern, and prepared for the comingof a new kind of poetry (1932-1945). He might be considered as the starter of theVietnamese contemporary literature. There have been a lot of writings and research works about Tan Da, yet not enough. Itcan be considered as long and necessary work to study or research on him whether fromthe viewpoint of his personality or his writings. This writing will introduce a researchaspect of Tan Da, an amateurish Confucian scholar and contemporary romantic writer,which can be used as reference for the study and teaching of Tan Da and Nguyen Tuan inhigh schools. (*) 1. Tản Đà từ là nhà nho trở thành nhà nhà nho đem văn chương bán phố phườngvăn chuyên nghiệp. Vào thời gian đó, con [3, 15]…đường văn chương của Tản Đà chưa phải Tản Đà thuộc về một gia đình dòng dõilà bằng phẳng. Tản Đà không giống như trâm anh. Từ trẻ ông đã gặp những cảnh éonhà yêu nước vì hoạt động chính trị mà le, những vấp váp gây thành những vếtphải viết văn. Ông cũng không giống như thương lòng trầm trọng: mấy lần hỏng thi,một số nhà nho khác ăn lương của chính mối tình đầu tan vỡ và những chuyện đauquyền thực dân để viết báo. Hơn thế, Tản lòng trong gia đình. Cậu ấm tài hoa khi họcĐà là nhà nho. Những điều đó ảnh hướng ở Hà Nội yêu một cô gái đẹp. Chàng trai đarất lớn đến sáng tác của Tản Đà. Tản Đà là tình đã đến dạm hỏi, nhưng gia đình đòi chàng phải có cái ấn tri huyện mới nhận(*) ThS, Trường THPT Võ Thị Sáu, Quận Bình lời. Đậu cử nhân thì có thể ra tri huyện.Thạnh 57Đành chọn con đường ít vinh dự hơn vào Một mối tơ tằm mấy đoạn vương...trường Hậu bổ. Nhưng số phận vẫn không Còn có thơ ca bán phố phườngmay mắn hơn: hỏng vấn đáp tiếng Pháp! Theo Trần Đình Hượu, đem vănĐau đớn hơn nữa vừa về đến Hà Nội thì chương bán phố phường là đi vào cuộc đờichàng trai si tình gặp cảnh người đẹp lên xe nhà văn. Cuộc đời đó đòi hỏi Tản Đà trướchoa về nhà chồng. hết phải thành thị hoá, phải coi viết Văn là Cũng trong thời gian ấy, Tản Đà gặp nghề nghiệp, điều mà nhà nho trước đâymột chuyện đau lòng còn lớn hơn vì một sự chưa biết đến. Sống ở thành phố, làm nghềxung khắc trong gia đình, bà Phủ Ba, mẹ “bán văn buôn chữ” cho công chúng vănđẻ nhà thơ đem theo cô con gái bỏ nhà trở học thành thị, Tản Đà đã cách tân thơ ca,lại xóm “bình khang”. Đây là một tổn đã viết tiểu thuyết nói về cái tôi, nói vềthương rất lớn cho danh dự của gia đình. cuộc sống bình thường, đặt văn học trướcThất vọng, Nguyễn Khắc Hiếu bỏ học, bỏ một sự lựa chọn lãng mạn chủ nghĩa haythi, bỏ nhà lên ấp Cổ Đằng ở nhà người hiện thực chủ nghĩa. Với cuộc đời nhà vănanh rể là nhà thơ trào phúng Nguyễn Thiện làm ăn lương thiện để kiếm sống, Tản ĐàKế, sống như người điên dại [2, 167]. đã nếm trải, đã chịu hết vinh nhục của một Trong tình trạng tinh thần như thế, Tản nhà văn, đã có những ưu, nhược điểm củaĐà đã tế Chiêu Quân ở chùa Tiên. Nhà thơ người dân thành thị lúc đó. Tản Đà mở đầuvan nài Chiêu Quân: c ...