Táo bón ở trẻ nhỏ

Táo bón ở trẻ nhỏCon người, lắm lúc cũng giống như một công ty, cũng nhập (ở trên) và xuất (ở dưới). Nếu bình thường thông suốt thì không có vấn đề gì, cơ thể khỏe mạnh. Còn nếu chỉ nhập mà không xuất thì ắt phải… đi gặp bác sĩ thôi! Chứng ấy nôm na được gọi là táo bón. Vì sao nên nổi? Thực ra thì cũng chẳng đến nỗi cấp cứu, tuy nhiên nếu xảy ra ở trẻ em thì “cha mẹ đứng ngồi không yên” và thật là cả nhà cùng khổ! Táo bón là một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Táo bón ở trẻ nhỏ Táo bón ở trẻ nhỏCon người, lắm lúc cũng giống như một công ty, cũng nhập (ở trên) và xuất (ở dưới).Nếu bình thường thông suốt thì không có vấn đề gì, cơ thể khỏe mạnh. Còn nếu chỉ nhậpmà không xuất thì ắt phải… đi gặp bác sĩ thôi! Chứng ấy nôm na được gọi là táo bón.Vì sao nên nổi?Thực ra thì cũng chẳng đến nỗi cấp cứu, tuy nhiên nếu xảy ra ở trẻ em thì “cha mẹ đứngngồi không yên” và thật là cả nhà cùng khổ!Táo bón là một trong những vấn đề hết sức thường gặp ở trẻ em. Trẻ bị táo bón khikhông đi tiêu từ 3 ngày trở lên và phân cứng hơn, to hơn. Trẻ cảm thấy khó chịu và đau ởhậu môn mỗi khi đi tiêu.Tuy nhiên, một số trẻ có thể đi tiêu thưa hơn, đôi khi 1-2 lần mỗi tuần; nhưng nếu phânmềm và trẻ tự đi mà không cần giúp đỡ gì thì vẫn là bình thường.Hậu quả và biến chứngỞ trẻ táo bón thường xảy ra một vòng luẩn quẩn: khi trẻ bón, phân to, cứng thường làmtrẻ rất đau ở hậu môn, đôi khi gây nứt hậu môn và chảy máu mỗi khi đi tiêu. Điều nàylàm trẻ sợ đi tiêu và cố nhịn đi tiêu đến khi còn có thể nhịn được. Trẻ bị táo bón đôi khicó những hành động rất đặc trưng: nhảy cò cò, ngồi xổm hay đứng bắt chéo 2 chân lại đểcố nhịn đi tiêu. Phân ứ lại trong ruột già càng lâu sẽ càng mất nước nên khô hơn. Và trẻlại càng táo bón…Phân ở lâu trong trực tràng là nguồn kích thích gây nên những rối loạn thần kinh: trẻ trởnên cáu kỉnh, mệt mỏi, biếng ăn, bồn chồn, mất tập trung. Vi trùng tích tụ lại sinh ranhững độc tố vào máu gây nhiễm độc thần kinh, làm trẻ dễ nhiễm khuẩn hơn. Phân ứđọng ở trực tràng làm cản trở tuần hoàn máu, lâu ngày dễ gây trĩ, sa trực tràng, nứt hậumôn.Nguyên nhânTrẻ bú mẹ ít khi bị táo bón vì sữa mẹ dễ tiêu hóa. Đại tràng của trẻ bú sữa mẹ chứa nhiềuchủng vi khuẩn có lợi phân cắt những protein khó tiêu hóa, nên phân mềm hơn và do đóruột hoạt động dễ dàng hơn. Mặt khác, sữa mẹ cũng thay đổi theo từng thời kỳ phát triển,phù hợp với nhu cầu của trẻ. Trẻ bú sữa bột thường bị táo bón hơn. Khi trẻ bắt đầu ăndặm, tính chất phân và số lần đi tiêu sẽ phụ thuộc vào chế độ ăn của trẻ.Có 2 nhóm nguyên nhân gây táo bón ở trẻ nhỏ. Thường gặp nhất là:Táo bón chức năng:- Do chế độ ăn uống: quá nhiều bột và đường, sữa bột, ít rau quả, ít nước, ăn số lượngquá ít...- Do tâm lý: sau một biến cố tâm lý, hay nứt hậu môn làm trẻ sợ đi tiêu (ngay cả khi vếtnứt đã lành).Táo bón bệnh lý (ít gặp hơn):- Do bệnh lý đại tràng.- Do bệnh lý thần kinh cơ (bại não, dị tật cột sống…).- Do rối loạn chuyển hóa (suy giáp - bệnh này hiện nay được tầm soát ở trẻ sơ sinh tại cáctrung tâm sản khoa lớn).- Do tác dụng phụ của một số thuốc sử dụng cho trẻ (hay cho mẹ khi trẻ bú mẹ).Điều trịTrong những trường hợp táo bón chức năng, cần kết hợp điều trị nguyên nhân với chế độdinh dưỡng hợp lý và tâm lý. Nên bổ sung vào chế độ ăn của trẻ nhiều rau quả, uống đủnước. Cần bớt các chất bột, đường, gạo, sô-cô-la, củ cải đỏ… Tạo thói quen đi tiêu đềuđặn thật sự quan trọng: tập cho trẻ ngồi bô 5 - 10 phút vào những thời điểm cố định vàthuận tiện mỗi ngày. Khi trẻ đã có phân mềm trở lại, hãy tiếp tục duy trì chế độ điều trịtrong nhiều ngày tiếp theo nhằm giữ phân thật mềm, để trẻ quên hẳn ấn tượng đau đớnmỗi khi đi tiêu và có thói quen đi tiêu mỗi ngày. Một chiếc bô sạch sẽ, màu sắc vui tươi,nhiều hình ảnh ngộ nghĩnh sẽ giúp trẻ thích thú khi ngồi lên!Khi trẻ táo bón mà có kèm chậm lớn, sụt cân, ói, chướng bụng hay có những vết nứt daidẳng ở hậu môn, hãy nghĩ đến táo bón bệnh lý và mang trẻ đi khám ở trung tâm y tếchuyên khoa càng sớm càng tốt.