Tập bài giảng Lịch sử kinh tế quốc dân

Tập bài giảng được xây dựng với bố cục gồm 8 chương như sau: Chương mở đầu: khái quát về học phần; chương 1 - kinh tế các nước tư bản chủ nghĩa; chương 2 - kinh tế nước Mỹ; chương 3 - kinh tế Nhật Bản; chương 4 - kinh tế các nước xã hội chủ nghĩa; chương 5 - kinh tế Liên Xô (cũ); chương 6 - kinh tế Trung Quốc; chương 7 - kinh tế Asean; chương 8 - kinh tế Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tập bài giảng Lịch sử kinh tế quốc dân LỜI MỞ ĐẦU Tập bài giảng Lịch sử kinh tế quốc dân được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu phục vụ công tác dạy và học học phần Lịch sử các học thuyết kinh tế cho đối tượng là sinh viên đại học các chuyên ngành thuộc Khoa Kinh tế của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định. Tập bài giảng được xây dựng với bố cục gồm 8 chương, được trình bày trên 150 trang đánh máy, kết thúc mỗi chương có phần câu hỏi ôn tập. Cách tiếp cận khi xây dựng tập bài giảng Lịch sử kinh tế quốc dân theo hướng khái quát hóa nội dung, diễn đạt để phù hợp với đối tượng chính là sinh viên đại học thuộc Khoa Kinh tế của Trường Đại học SPKT Nam Định. Trong quá trình xây dựng tập bài giảng, nhóm tác giả đã tham khảo nhiều tài liệu trong và ngoài nước; đặc biệt có sử dụng trích dẫn hoặc phát triển ý tưởng, nội dung của nhiều tác giả (nêu trong phần danh mục tài liệu tham khảo). Tập thể nhóm tác giả xin phép được sử dụng tài liệu của quý vị với vai trò là nền tảng cơ bản xây dựng tập bài giảng này nhằm góp phần phát triển những kiến thức về lịch sử kinh tế quốc của các quốc gia đến gần với người đọc, tăng cường tính phổ biến về các kiến thức về lịch sử kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là kiến thức này có ý nghĩa thực tiễn cũng như kinh nghiệm lớn đến việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Cuối cùng, nhóm tác giả chúng tôi xin gửi những lời cám ơn trân trọng nhất tới các nhà nghiên cứu, các học giả, bạn bè, đồng nghiệp... đã cung cấp cho chúng tôi những tư liệu, những lời góp ý quý giá để chúng tôi hoàn thành tập bài giảng này. Tập bài giảng Lịch sử kinh tế quốc dân có thể còn nhiều thiếu sót. Chúng tôi mong nhận được sự góp ý của bạn đọc. NHÓM TÁC GIẢ i MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................................. i CHƢƠNG MỞ ĐẦU. KHÁI QUÁT VỀ MÔN HỌC ............................................................... 1 1. Vị trí và tác dụng của môn học .......................................................................................... 1 2. Đối tƣợng và nhiệm vụ môn học........................................................................................ 3 2.1. Đối tƣợng ............................................................................................................................... 3 2.2. Nhiệm vụ của môn học ......................................................................................................... 4 3. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................................... 4 Câu hỏi ôn tập ............................................................................................................................ 5 CHƢƠNG 1. KINH TẾ CÁC NƢỚC TƢ BẢN CHỦ NGHĨA ................................................ 6 1.1. Sự ra đời của phƣơng thức sản xuất tƣ bản chủ nghĩa .................................................... 6 1.1.1. Sự phân công lao động và trao đổi hàng hóa .................................................................... 6 1.1.2. Thành thị phong kiến Châu Âu .......................................................................................... 6 1.1.3. Tác động của các phát kiến địa lý ...................................................................................... 7 1.1.4. Tích luỹ nguyên thuỷ tƣ bản............................................................................................... 8 1.1.5. Phát triển kỹ thuật ............................................................................................................... 9 1.2. Kinh tế các nƣớc tƣ bản thời kỳ tự do cạnh tranh ........................................................... 9 1.2.1. Quan hệ sản xuất tƣ bản chủ nghĩa giữ vai trò thống trị................................................... 9 1.2.2. Cách mạng công nghiệp và hậu quả của nó .................................................................... 10 1.2.3. Sự phát triển kinh tế của các nƣớc tƣ bản........................................................................ 12 1.3. Kinh tế các nƣớc tƣ bản chủ nghĩa thời kỳ độc quyền .................................................. 13 1.3.1. Thời kỳ độc quyền hóa (1871 – 1913)............................................................................. 13 1.3.2. Thời kỳ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939) ............................................. 14 1.4. Thời kỳ sau chiến tranh thế giới 2 (1946 – đến nay) .................................................... 15 1.4.1. Giai đoạn khôi phục kinh tế (1945 – 1950) ..................................................................... 15 1.4.2. Giai đoạn tăng trƣởng (1951 – 1973) .............................................................................. 15 1.4.3. Giai đoạn phát triển chậm chạp và không ổn định (1973 - 1985).................................. 17 1.4.4. Điều chỉnh kinh tế từ năm 1985 đến nay......................................................................... 17 Câu hỏi ôn tập .......................................................................................................................... 26 CHƢƠNG 2. KINH TẾ NƢỚC MỸ ....................................................................................... 27 2.1. Kinh tế Mỹ trƣớc khi giành độc lập (trƣớc 1776) ......................................................... 27 2.1.1. Công cuộc khẩn thực của ngƣời Châu Âu....................................................................... 27 2.1.2. Kinh tế Mỹ thời ...