Tạp chí khoa học: Thực trạng các loài vây thuốc quý hiếm tại tỉnh Thái Nguyên

Trong bài báo này, ghi nhận một số kết quả nghiên cứu về thực trạng các loài cây thuốc quý hiếm tại tỉnh Thái Nguyên. Kết quả bước đầu đã xác định được 25 loài thực vật bậc cao có mạch sử dụng làm thuốc cần đươc phải bảo tồn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tạp chí khoa học: Thực trạng các loài vây thuốc quý hiếm tại tỉnh Thái NguyênTạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 28 (2012) 173-194Th c tr ng các loài cây thu c quý hi m t i t nh Thái NguyênLê Th Thanh Hương1, Tr n Th Ng c Anh1, Nguy n Th Ng c Y n1, Nguy n Trung Thành2,*, Nguy n Nghĩa Thìn22Trư ng Khoa Sinh h c, Trư ng1i h c Khoa h c, i h c Thái Nguyên, Tp. Thái Nguyên i h c Khoa h c T nhiên, HQ HN, 334 Nguy n Trãi, Hà N i, Vi t NamNh n ngày 22 tháng 02 năm 2012Tóm t t. Thái Nguyên là m t t nh trung du mi n núi vùng ông B c Vi t Nam, v i di n tích r ng t nhiên c a t nh là 102.190 ha, thu n l i cho s phát tri n c a cây thu c. Trong nh ng năm g n ây tình tr ng phá r ng, khai thác dư c li u t, ng th i chưa có k ho ch tái sinh phát tri n các lo i cây thu c m c t nhiên nên nhi u lo i dư c li u quý ang b suy gi m nghiêm tr ng. Trong bài báo này, chúng tôi ghi nh n m t s k t qu nghiên c u v th c tr ng các loài cây thu c quý hi m t i t nh Thái Nguyên. K t qu bư c u ã xác nh ư c 25 loài th c v t b c cao có m ch s d ng làm thu c c n ươc ph i b o t n. Trong ó, theo Sách Vi t Nam có 20 loài (c p EN có 6 loài, c p VU có 11 loài và c p K có 3 loài); theo Ngh nh s 32/2006/N -CP có 6 loài (1 loài m c nghiêm c m khai thác s d ng - IA và 5 loài h n ch khai thác s d ng - IIA); theo Danh l c cây thu c có 15 loài (c p EN có 10 loài và c p VU có 5 loài). T khóa: Thái Nguyên, tài nguyên, th c tr ng cây thu c quý.1.tv n∗Vi t Nam n m trong vùng nhi t i gió mùa, ư c thiên nhiên ban t ng cho m t ngu n ng, th c v t phong phú và s a d ng v thành ph n loài. Trong s ó ngu n tài nguyên cây thu c chi m m t s lư ng không nh . Vùng t Thái Nguyên, t xa xưa ã n i ti ng v i nhi u s n v t quý có th s d ng làm thu c ch a b nh. Tuy nhiên, hi n nay tình tr ng khai thác và buôn bán t phát t i a phương ã làm suy gi m ngu n tài nguyên cây thu c, suy gi m tính a d ng sinh h c c a các h sinh thái. Vìv y, vi c nghiên c u cây thu c quý t i t nh Thái Nguyên s t o cơ s khoa h c cho vi c qu n lý và b o t n ngu n tài nguyên quý giá này.2. N i dung và phương pháp nghiên c u 2.1. N i dung nghiên c u i u tra và phát hi n nh ng cây thu c thu c di n quý hi m ang phân b t i a bàn t nh Thái Nguyên. Thu th p thông tin v th c tr ng các loài cây thu c quý; tình hình khai thác và s d ng cây thu c quý theo kinh nghi m c a m t s dân t c t i t nh Thái Nguyên. 173_______∗Tác gi liên h . T: 84-4-38582178. E-mail: thanhntsh@gmail.com174L.T.T. Hương / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Tự nhiên và Công nghệ 28 (2012) 173-1942.2. Phương pháp nghiên c u Phương pháp i u tra ph ng v n: Ph ng v n ngư i dân c bi t là các ông lang bà m ngư i dân t c Dao, Tày, Nùng, Sán Chay… và nh ng ngư i dân có kinh nghi m v s d ng cây thu c các huy n c a t nh Thái Nguyên. Phương pháp thu th p và x lý m u v t: Ti n hành thu th p các cây thu c quý theo s ch d n c a các th y thu c b n a và theo danh l c ã ph ng v n t i các xã trong huy n i T , Phú Lương, ng H , nh Hoá, Võ Nhai c a t nh Thái Nguyên [1]. Th i gian thu m u t tháng 4 năm 2011 n tháng 02 năm 2012. X lý m u thu ư c và xác nh ư c tên khoa h c c a 25 loài cây thu c quý t i Phòng thí nghi m c a Khoa Khoa h c S s ng, Trư ng ih c Khoa h c, i h c Thái Nguyên. Phương pháp phân tích và phân lo i m u: Phân lo i m u d a trên phương pháp hình thái truy n th ng, k t h p v i kinh nghi m c a các chuyên gia và các b Th c v t chí chuyên ngành như: Cây c Vi t Nam (Ph m Hoàng H , 1999-2000) [2]; Iconographia Cormophytorum Sinicorum (ICS, 1972-1976) [3]; T i n câythu c (Võ Văn Chi, 1996) [4]; Nh ng cây thu c và v thu c Vi t Nam ( T t L i, 2005) [5]; Danh l c các loài th c v t Vi t Nam (20012005) [6], Sách Vi t Nam, Ph n II Th c v t (2007) [7], Cây thu c và ng v t làm thu c Vi t Nam, T p I-II ( Huy Bích và c ng s , 2006) [8]… Ti n hành xác nh tên khoa h c và l p danh l c cây thu c quý hi m t i Thái Nguyên. Phương pháp ánh giá m c nguy c p: Theo Sách Vi t Nam [7], Ngh nh 32/2006/N -CP [9] và Danh l c cây thu c Vi t Nam trong c m nang cây thu c c n b o v Vi t Nam c a Nguy n T p (2007) [10].3. K t qu nghiên c u K t qu i u tra nghiên c u, theo các tài li u như: Sách Vi t Nam (Ph n II Th c v t, 2007), Ngh nh 32/2006/N -CP và Danh l c cây thu c Vi t Nam trong C m nang cây thu c c n b o v Vi t Nam c a Nguy n T p (2007), chúng tôi ã th ng kê ư c 25 cây thu c c n b o v trong (B ng 1).B ng 1. Các loài cây thu c c n b o v t i t nh Thái Nguyên TT Tên khoa h c/ Tên Vi t Nam C p quy nh 32 DL CT N /CP Công d ngS VN1. 2.Polypodiophyta - ngành Dương x 1. Polypodiaceae - h Ráng nhi u chân Drynaria fortunei (Kuntz ex EN A1,c,d Mett.) J.Sm. - T c kè á foóctun Drynaria bonii H. Christ - T c kè VU A1a,c,d á bonii Angiospermae - ngành H t kín I. Dicotyledones - l p Hai lá m m 1. Annonaceae - h Na Goniothalamus vietnamensis Ban - B béo en3 VU A1a,c,d B1 + 2b,eEN A1c,d VU A1c,dCh a kh p, các b nh v th n kinh Ch a kh p và cá ...