Tập thể lực khắc đái tháo đường

Việc tập thể lực ở người đái tháo đường rất có lợi. Tuy nhiên nếu không được hướng dẫn đúng, việc tập luyện này sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ. Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn về chuyển hóa, đường huyết tăng cao kéo dài sẽ dẫn đến các biến chứng ở tim, mạch máu, mắt, thận, thần kinh, bàn chân... Để hạn chế các biến chứng này, thầy thuốc áp dụng ba phương pháp giúp kiểm soát đường huyết: ăn kiêng, tập thể lực và dùng thuốc hạ đường. Tuy nhiên, chế độ ăn và tập thể...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tập thể lực "khắc" đái tháo đườngTập thể lực khắc đái tháo đường Việc tập thể lực ở người đái tháo đường rất có lợi. Tuy nhiên nếukhông được hướng dẫn đúng, việc tập luyện này sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ. Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn về chuyển hóa, đường huyếttăng cao kéo dài sẽ dẫn đến các biến chứng ở tim, mạch máu, mắt, thận, thầnkinh, bàn chân... Để hạn chế các biến chứng này, thầy thuốc áp dụng ba phương phápgiúp kiểm soát đường huyết: ăn kiêng, tập thể lực và dùng thuốc hạ đường. Tuy nhiên, chế độ ăn và tập thể lực vẫn là hai phương pháp điều trịĐTĐ căn bản nhất. Trên thực tế, có nhiều bệnh nhân ĐTĐ type 2 đạt đượcmục tiêu điều trị chỉ bằng chế độ ăn và tập thể lực mà chưa cần dùng đếnthuốc hạ đường. * Ích lợi của tập thể lực ở bệnh nhân ĐTĐ: Tập thể lực là phương pháp giúp kiểm soát đường huyết rất hữu hiệumà không tốn tiền. Người ĐTĐ type 2 thường có đặc điểm: béo phì, tănghuyết áp, rối loạn mỡ trong máu và đề kháng insulin. Phần lớn các rối loạn này đều giảm bớt nhờ sự luyện tập thườngxuyên. Việc tập luyện còn giúp xương chắc khỏe, khớp linh hoạt, cơ dẻodai, giảm nguy cơ té ngã; giúp người bệnh tự tin, giảm căng thẳng, giảmnguy cơ bệnh tim và chết đột ngột. * Các nguy cơ gặp phải khi tập thể lực ở bệnh nhân ĐTĐ: - Tim mạch: đau ngực do gắng sức, huyết áp quá cao hay quá thấp. - Chuyển hóa: tăng hoặc hạ đường huyết quá mức, tăng thể xêtôn. - Mạch máu nhỏ: làm nặng hơn tổn thương đáy mắt, xuất huyết võngmạc, làm tăng tiểu đạm. - Xương khớp: loét chân, tổn thương gân, xương và khớp. * Các dạng tập thể lực phù hợp với người ĐTĐ: 1 - Tập tăng sức bền: Tăng cường hoạt động tim mạch và hô hấp, cảithiện chức năng tim phổi và huyết áp, giảm đường huyết, mỡ máu và giảmtrầm cảm. Gồm hai nhóm: nhóm chịu lực như đi bộ, chạy bộ, khiêu vũ... vànhóm không chịu lực như bơi lội, đạp xe, tập tay... Kiểu tập này phù hợp vớinhững bệnh nhân bị biến chứng thần kinh ngoại biên, bệnh lý xương khớp. Nên tập mỗi ngày ít nhất 30 phút, trên năm ngày mỗi tuần. Nếu khôngcó thời gian, có thể chia nhỏ tập nhiều buổi cũng hiệu quả nhưng tối thiểu 10phút mỗi buổi. 2 - Tập tăng sức cơ: Làm tăng số lượng và khối lượng tế bào cơ, tăngsức mạnh cho cơ, tăng canxi cho xương. Giúp ổn định đường huyết, giảmmỡ máu, tăng dự trữ glycogen trong cơ. Có thể dùng tạ, nâng vật nặng có sẵn, kéo băng thun, tập máy... Tạquá nhẹ không có tác dụng, tạ quá nặng làm tăng biến chứng đáy mắt và timmạch. Nên tăng dần khối lượng tạ tập, nâng 8-10 lần, nghỉ, lặp lại 3 lần, tập3 lần/ tuần. 3 - Tập giãn cơ: Giúp cơ thể dẻo dai, giảm nguy cơ té ngã, làm tăngbiên độ hoạt động khớp, hạn chế cứng khớp. Thường là cách khởi động vàthư giãn sau tập, ngừa đau cơ sau tập. Các chuyên gia về tập luyện sẽ hướngdẫn bài tập giãn cơ thích hợp với từng bệnh nhân. 4 - Vận động tăng thêm trong ngày: Giúp cơ thể tiêu hao bớt nănglượng dư thừa. Vì thế nên thường xuyên vận động khi có thể. Ví dụ như chơivới trẻ, làm việc nhà, rửa xe, đậu xe xa nơi mua sắm, đi thang bộ, thay vìđứng một chỗ để nghe điện thoại thì vừa nghe vừa đi loanh quanh, khôngdùng bộ điều khiển tivi mà nên bấm trực tiếp. * Chọn lựa kiểu tập luyện: Bệnh nhân ĐTĐ cần đến bác sĩ khám và phát hiện các biến chứng đểchọn lựa kiểu tập luyện thích hợp. Việc chọn lựa kiểu tập tùy thuộc vào biếnchứng của bệnh ĐTĐ (huyết áp, mắt, thận, bàn chân...), bệnh lý đi kèm, sứckhỏe tổng quát, điều kiện luyện tập, năng lượng cần tiêu hao. * Lưu ý khi tập luyện: - Phối hợp các kiểu tập khác nhau, tập nặng tăng dần, tập đều đặn vàthường xuyên. - Thời điểm tập trong ngày: không tập ngay sau bữa ăn chính, khôngtập quá xa bữa vì nguy cơ hạ đường huyết, tránh đỉnh tác dụng của insulin(từ 30 phút đến 2 giờ sau khi tiêm thuốc) nếu đang dùng insulin chích; nếutập ngoài trời nên tránh thời điểm quá nóng hoặc quá lạnh. Trước khi tập chính nên có giai đoạn khởi động 10 - 20 phút (làmnóng), tập các động tác nhẹ hay tập giãn cơ tại chỗ. Sau buổi tập cần có giaiđoạn thư giãn (làm nguội) 5-10 phút, chủ yếu tập các động tác nhẹ hay tậpgiãn cơ tại chỗ. Hướng dẫn của Hiệp hội ĐTĐ Hoa Kỳ: - Tập tăng sức bền mức độ từ trung bình đến nặng: tập trên 150 phút mỗi tuần, chia ra tập mỗi ngày hay trên 3 lần mỗi tuần. - Nếu không có chống chỉ định, nên phối hợp tập tăng sức cơ các nhóm cơ lớn 3 lần mỗi tuần. Không nên tập khi: Đường huyết > 250mg/dl và xêtôn niệu dương tính. Đường huyết < 70mg/dl. Đang loét chân hay bàn chân nóng, đỏ, đau, nổi bóng nước. Nhồi máu cơ tim cấp dưới 6 tuần, suy tim cấp, suy tim không ổn định. Huyết áp tâm thu > 170mmHg hay tụt huyết áp. Đang bị sốt, nhiễm trùng cấp. Chú ý khi tập: ...