Thắc mắc thời bình

1. Sáng dậy, pha một ly cà phê sữa, ra bãi biển sau nhà ngồi chơi. Không có ai trên bãi, chỉ có bọn còng gió thân trong veo cứ lâu lâu lại đùn cát lên, chạy một tí lại ngừng lại một tí, dáo dác, chẳng hại đến ai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thắc mắc thời bình Thắc mắc thời bình1.Sáng dậy, pha một ly cà phê sữa, ra bãi biển sau nhà ngồi chơi. Không có aitrên bãi, chỉ có bọn còng gió thân trong veo cứ lâu lâu lại đùn cát lên, chạymột tí lại ngừng lại một tí, dáo dác, chẳng hại đến ai. Tự nhiên, không hiểusao lại nhớ tới bài trả lời của anh Nguyễn Huy Thiệp trên báo hôm nào,“Nếu người ta hỏi là anh đang làm gì thì anh nói sao? Tôi nói tôi đangsống.”“Đang sống” là một động từ đẹp chia ở thì đẹp nhất. Anh Thiệp bao giờcũng thế, ngay cả lúc anh viết nhảm nhất thì người ta vẫn nhặt được vài câulơ lửng của anh mà ngẫm nghĩ và từ đấy rút ra triết lý riêng của mình.Lâu nay tôi hay bị ám ảnh về việc phải sống như thế nào cho có ý nghĩa. Cáimệnh đề đơn giản “đang sống” thành ra cứ bị thêm vào lắm thứ nghĩa vụ,khi thì “đang sống và không làm hại ai”, khi thì “đang sống và làm việc cóích”, lúc lại “đang sống và làm ra thành phẩm”… Động từ “sống” vì thế bịxẻ chia, rút cuộc vẫn cứ không biết phải sống như thế nào cho đúng là đángsống.Nhớ cách đây sáu năm, một lần sốt ruột vì thấy B cứ sống lênh phênh, làmviệc chỉ cầm chừng kiếm tiền đủ tiêu, chiều nào cũng đi bơi, sách đọc mấytháng không xong một quyển, lâu lâu lại biến đi du lịch xa xăm, chẳng baogiờ hại ai mà cũng chẳng bao giờ biết “bức xúc” hộ ai… tôi hỏi B thế B nghĩsống để làm gì, rồi cuối cùng đời B sẽ đi về đâu.“Ừm…,” B có hơi lúng túng, “thì mình như một cái cây, càng ngày càng lớnlên thôi, có cái bóng.”“Nhưng cái bóng thì để làm gì?” Tôi thấy lý tưởng sống chỉ như thế thì thật“thấp hèn”. Sao không phải là quả (“dâng cho đời” chẳng hạn), hay là gỗ?“Ừm… thì cho nó mát,” B bảo.“Mát cho ai?”“Cho tao chứ còn cho ai!” B bực mình. “Sao lúc nào cũng phải cho ai? Cònai đến ngồi thì mặc họ.”Mỗi mùa hè tôi đều về nhà B, có vườn đằng trước, có vườn đằng sau, cây totán rộng. Mấy hôm trước, nằm nhìn ra tán lá xanh dịu mát, mới thấy địnhhướng đời B là đúng, và đủ. Nhưng vào lúc này đây, ngồi ngoài bãi biển,mới để ý thấy năm nay thật là nhiều muống biển bò trên bãi, loằng ngoằng.Xanh thì xanh mướt nhưng chẳng ai ăn được quả của loại cây này, cũngchẳng ai nhờ được bóng mát của nó. Thế chẳng lẽ loại cây không có bóngnày lại là “đang sống vô nghĩa” sao? Chẳng lẽ cứ phải là “cổ thụ” mới làsống có ích sao? Mình hiện nay có giống như cái loài cây này hay không?Cũng chẳng có bóng để ai nương tựa vào được, chỉ loẳng ngoằng trên đời?“Đang sống và sống như thế nào” vì thế là cái băn khoăn vẫn còn lởn vởn,cứ lúc nào bận quá hay rảnh quá lại đặt ra, đến ngắm biển cũng mất cả vui!2.Được nghỉ vài ngày ra đây, không điện thoại, internet, chẳng thiết làm gì, chỉmuốn vật vật vờ vờ nằm đợi đến giờ cơm, thành ra có kịp quan sát kỹ nhữngthứ ngày thường, nói như một bài hát là, “nhìn mà không thấy”.Giờ mới thấy, hóa ra hoa ổi rất giống hoa đào, và không lá nào đẹp bằng láchuối. Lại thấy, có những côn trùng cánh đẹp như váy văn công và sộng vậtnào hình như cũng có thể đứng bất động lâu hơn con người…“Tôi nói tôi đang sống”, nhưng chẳng biết ông Trời có giận không nếu ta cứ“đang sống” và thỉnh thoảng mới có thì giờ ngắm nghía những thứ mà bàntay vĩ đại của ông đã làm ra, còn đa phần ta chỉ xem chúng qua loa, gần nhưchẳng bao giờ hiểu được kỹ càng, vì còn bận “sống cho có ý nghĩa” hoặc vùiđầu vào xem những thứ nhân tạo, như sách, như truyền hình, hay mệt mỏihơn nữa là cắm đầu vào dò đoán lòng người, nghĩ mưu tìm kế…Nói thế đấy, nhưng đến khi có dịp “thực hành”, trèo lên phản định nằm mộtlúc lâu, nhìn ngắm thiên nhiên cho thật chăm chú… thì lại thấy tiếc thì giờ.Trong lòng cứ luẩn quẩn nghĩ, giờ này mà gọi xe vào phố chắc nắng đã bắtđầu dịu, mua bán chắc vui, rồi còn ra hàng internet để “check mail”, lộimạng…Tóm lại là chơi với thiên nhiên cũng như chơi với trẻ con, thích thì thích thậtđấy, nhưng mà không đắm đuối lâu được, nhất là khi chỉ có một mình vớithiên nhiên (hay với trẻ con). Càng nghĩ càng thấy chúng ta hỏng hết rồi,một mình với máy tính thì bao lâu cũng được, một mình với tờ báo cũng rấtđược, với sách, với phim cũng không sao, vậy mà một mình với những thứrất “thiên nhiên” kia thì sao mà khó vậy.3.Về lại thành phố, vào nhà, cảnh tượng chướng mắt đầu tiên là trên nóc tivi,con mèo già nằm ngủ, thò xuống một cái chân lơ lửng trước màn hình đangbật. Định nhấc cái chân nó lên, nhưng vừa mới đụng tới, con mèo ngay lậptức rù rù như một cái quạt con, êm ái, mắt he hé vẻ hưởng thụ nhìn chủ, nhưnãy giờ chỉ chờ được chủ sờ vào người. Vuốt ve nó một tí thì mình cũngchán, bỏ đi; nhưng con mèo chẳng lộ vẻ quyến luyến gì, lại thiêm thiếp màngủ tiếp, làm mình đâm thắc mắc. Chẳng lẽ cái con chết tiệt này lại khiếnmình muốn bắt chước sao? Nó biết hưởng đời từng giây mà lại không hề tỏra tiếc rẻ một khi nguồn vui không còn nữa. Nó hoàn toàn độc lập về miếngăn và lại càng độc lập về tình cảm. Cuộc đời nó thong dong, đến mục đíchlớn nhất đời là bắt chuột nó cũng không thèm đặt ra, phải để con người đặtcho ...