Thách thức của ngành chăn nuôi dưới tác động của TPP: Thực trạng và khuyến nghị chính sách

Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) sau khi được phê chuẩn sẽ trở thành khu vực thương mại tự do rộng lớn chiếm tới 30% kim ngạch thương mại toàn cầu; mang lại cơ hội mở cửa thị trường rất lớn cho Việt nam. Bên cạnh đó,TPP cũng sẽ tiềm ẩn những những thách thức, điển hình là lĩnh vực nông nghiệp vốn gắn liền với đối tượng dễ bị tổn thương trong quá trình hội nhập là nông dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thách thức của ngành chăn nuôi dưới tác động của TPP: Thực trạng và khuyến nghị chính sách THÁCH THỨC CỦA NGÀNH CHĂN NUÔI DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA TPP: THỰC TRẠNG VÀ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH CHALLENGES FOR LIVESTOCK SECTOR OF VIETNAM UNDER THE IMPACT OF THE TPP: PRACTICES ANDPOLICY RECOMMENDATIONS ThS. Nguyễn Duy Đạt Trường Đại học Thương mại Tóm tắt Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) sau khi được phê chuẩn sẽ trở thành khu vực thương mại tự do rộng lớn chiếm tới 30% kim ngạch thương mại toàn cầu; mang lại cơ hội mở cửa thị trường rất lớn cho Việt nam. Bên cạnh đó,TPP cũng sẽ tiềm ẩn những những thách thức, điển hình là lĩnh vực nông nghiệp vốn gắn liền với đối tượng dễ bị tổn thương trong quá trình hội nhập là nông dân. Từ khóa:TPP, hội nhập, chăn nuôi, nông nghiệp Abstract The Trans-Pacific partnership agreement (TPP) after being approved will become a large free trade area, accounting for 30% of global trade volume; providesmarket open opportunities for Vietnam. Besides, the TPP will also potentially exist challenges, especially the agricultural sector that is inherent to the vulnerable agents who are farmers in the integration process. Key words:the TPP, integration, livestock, agriculture Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gồm 12 quốc gia thành viên (Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam) sau khi được phê chuẩn sẽtrở thành khu vực thương mại tự do rộng lớn với 800 triệu dân, chiếm 30% kim ngạch thương mại toàn cầu và gần 40% sản lượng kinh tế thế giới; mang lại cơ hội mở cửa thị trường cho hầu hết các nước thành viên do mức thuế thấp hơn. Bên cạnh những cơ hội mà việc tham gia đàm phán TPP mang lại, sự khác biệt giữa các nước thành viên sẽ đặt ra những thách thức không nhỏ cho các nước có trình độ phát triển thấp như Việt Nam, cụ thể là sự cạnh tranh hàng hóa gay gắt khi các dòng thuế nhập khẩu được đưa về 0%. Một trong những lĩnh vực chịu tác động lớn nhất từ làn sóng TPP đó chính là ngành chăn nuôi, ngành có năng lực cạnh tranh còn yếu,và lại gắn liền với đối tượng dễ bị tổn thương trong quá trình hội nhập là nông dân. Tại Việt Nam, đã có một số công trình nghiên cứu đánh giá tác động của việc gia nhập TPP tới nền kinh tế Việt nam. Có thể kể tới: • Lê Hồng Hiệp (2015) nghiên cứu sơ bộ về tác động kinh tế, chính trị, và chiến lược tiềm năng của TPP đối với Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy bài viết này lập luận rằng Việt Nam có thể hưởng lợi đáng kể về tốc độ tăng trưởng GDP, xuất khẩu, và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Trong dài hạn, nền kinh tế cũng được hưởng lợi nếu những cải cách hơn nữa về pháp lý, thể chế, và hành chính được thực hiện cùng với những cải tiến trong các lĩnh vực nhà nước và tư nhân. • Nghiên cứu kỹ lưỡng nhất về tác động của TPP tới ngành chăn nuôi Việt Nam cho tới nay là nghiên cứu của Nguyễn Đức Thành, Nguyễn Thị Thu Hằng và cộng sự (2015).Nghiên cứu này đac chỉ ra tác động của TPP và AEC lên nền kinh tế Việt Nam và ngành ngành chăn 837 nuôisử dụng mô hình cân bằng tổng thể GE và biến thể GTAP để đánh giá tác động của TPP và AEC tới nền kinh tế Việt Nam và ngành chăn nuôi. Đây là nghiên cứu rất toàn diện. Tuy nhiên số liệu từ những năm 2013 và bảng IO 2007 không thể đánh giá hết thực tế tác động của TPP tới ngành chăn nuôi. Những điểm quan trọng của Hiệp định TPP trong nông nghiệp Về cắt giảm thuế quan, theo TPP, hầu hết các khoản thuế quan đối với hàng hóa nông sản xuất khẩu của Việt Nam sẽ được xóa bỏ. Về xác định mức thuế suất mới (TRQ), đối với một số sản phẩm, việc tiếp cận thị trường ưu tiên sẽ được cung cấp qua quá trình xác định mức thuế suất mới, cho phép tiếp cận một số lượng xác định các mặt hàng nhập khẩu với mức thuế suất ưu đãi, gần như bằng zero. TPP còn quy định các biện pháp bảo vệ cho phép một nước nhập khẩu đánh thuế đặc biệt vào một mặt hàng khi số lượng nhập khẩu tăng vọt, gây ra hoặc đe doạ gây ra tổn hại trầm trọng cho ngành sản xuất nội địa liên can. TPP quy định hạn chế sử dụng các biện pháp bảo vệ. Về các biện pháp kiểm dịch động thực vật và vệ sinh an toàn thực phẩm (SPS), TPP xây dựng và tăng cường các quy định của Hiệp định về các biện pháp kiểm dịch động thực vật và vệ sinh an toàn thực phẩm (SPS) của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). TPP thúc đẩy phát triển và áp dụng các biện pháp SPS theo phương thức chắc chắn về khoa học, dựa trên cơ sở rủi ro, đảm bảo các cơ quan quản lý tại Việt Nam và các nước thành viên TPP khác có thể bảo vệ an toàn thực phẩm và sức khỏe cây trồng và động vật. Các điều khoản của hiệp định bao gồm tăng cường tính minh bạch, thông báo nhanh về các lô hàng tại thời điểm nhập khẩu và thông tin công khai hơn trong quá trình thực hiện các biện pháp SPS.Hiệp định cũng cung cấp các cơ chế giải quyết tranh chấp và tư vấn để giải quyết các vấn đề SPS giữa các chính phủ một cách kịp thời.Điểm đặc biệt là TPP đánh dấu lần đầu tiên chủ đề công nghệ sinh học nông nghiệp được bao hàm trong một hiệp định thương mại song phương hoặc khu vực. Thừa nhận công nghệ sinh học nông nghiệp là một công cụ quan trọng để đảm bảo lương thực thực phẩm cho dân số thế giới đang ngày càng tăng theo cách thức bền vững, Hiệp định bao gồm các điều khoản về công nghệ sinh học nông nghiệp cho phép các nước tham gia TPP thúc đẩy sự minh bạch trong các tiến trình quyết định của mình, cùng hợp tác đối với các tình huống về mức độ hiện diện thấp và xúc tiến kịp thời việc công nhận cá sản phẩm công nghệ sinh học hiện đại. Hiệp định TPP cũng tạo ra nhóm làm việc tình nguyện nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến ...