Thạch tín (Arsen) Sát thủ vô hình trong nước ngầm ở An Giang

Theo kết quả khảo sát bước đầu tình hình ô nhiễm Arsen (As) trong nước ngầm của Viện Vệ Sinh-Y Tế Công Cộng (2005), trên địa bàn tỉnh An Giang. Trong tổng số 2.699 mẫu khảo sát có hàm lượng Arsen cao hơn 10 ppb (Tiêu chuẩn Vệ sinh nước ăn uống, ban hành kèm theo quyết định số: 1329/2002/BYT-QĐ) là: 545 mẫu, chiếm 20,18%. An Giang là địa phương có tỷ lệ ô nhiễm As cao nhất trong 4 tỉnh: An Giang (20,18%), Đồng Tháp (12,47%), Long An (8,61%) và Kiên Giang (3,79%). Trong đó, huyện An Phú có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thạch tín (Arsen) "Sát thủ vô hình" trong nước ngầm ở An Giang TH CH TÍN (ARSEN), “SÁT TH VÔ HÌNH” TRONG NƯ C NG M AN GIANG Lê Minh Tu n – Lâm Th M Linh∗1. Gi i thi u Theo k t qu kh o sát bư c ñ u tình hình ô nhi m Arsen (As) trong nư c ng m c a Vi n V Sinh-YT Công C ng (2005), trên ñ a bàn t nh An Giang. Trong t ng s 2.699 m u kh o sát có hàm lư ngArsen cao hơn 10 ppb (Tiêu chu n V sinh nư c ăn u ng, ban hành kèm theo quy t ñ nh s :1329/2002/BYT-Qð) là: 545 m u, chi m 20,18%. An Giang là ñ a phương có t l ô nhi m As cao nh ttrong 4 t nh: An Giang (20,18%), ð ng Tháp (12,47%), Long An (8,61%) và Kiên Giang (3,79%). Trongñó, huy n An Phú có t l m u nhi m cao nh t: 253/260 m u ki m b nhi m m c >100 ppb (m c ônhi m n ng và nguy hi m), k ñ n là Phú Tân (210/235) và Tân Châu (37/189). Câu chuy n v cái ch t c a Napoleon Bonaparte ñáng kính c a nư c Pháp ñã ñi vào l ch s như m thuy n tho i. Ngư i ta nghi ng : Ông ta có b ñ u ñ c b ng As hay không khi nh ng phân tích trong tóct thi th ông cho th y có lư ng As r t cao. Sau nhi u năm nghiên c u, tranh lu n, ngư i ta k t lu n: Ôngta ch t vì As nhưng không ph i là b ñ u ñ c mà do th i gian dài g i ñ u b ng d u g i ch a hàm lư ngAs cao. Arsen là m t nguyên t vi lư ng c n thi t cho cơ th , nhưng li u lư ng cao thì r t ñ c. ð c tínhnày c a arsen ñã ñư c loài ngư i bi t t lâu. S phát tri n c a th gi i ngày nay ñang hình thành và t nt i nhi u khu v c có nguy cơ nhi m ñ c As, hay còn g i là “Th ch tín” thư ng ñư c bào ch làm thu cchu t, thu c b o v th c v t. Kho ng 10 năm g n ñây, các nhà khoa h c ñã th y r ng nhi u nư c ñang g p ph i v n ñ ô nhi m As nh hư ng nghiêm tr ng ñ n s c kho c ng ñ ng. Ph n l n s nhi m ñ c As thông qua vi c s d ngngu n nư c, lương th c, th c ph m nh ng vùng ñ t và không khí ô nhi m As. V n ñ ngu n nư c ng m b nhi m As tr thành m t v n ñ quan tâm nhi u qu c gia kh p th gi i.As trong nư c ng m t o ra m i ñe do s c kho nhi u d ng b nh: khi nhi m As n ng ñ vư t quá m c,nó là tác nhân gây b nh l loét, kh i u ác tính, ung thư và nhi u b t l i khác cho s c kho con ngư i (LêHuy Bá, 2006).2. V n ñ ô nhi m Arsen trên th gi i Theo kh o sát c a Liên Hi p Qu c thì các b nh như d ch t , AIDS hay các b nh lây nhi m khác thì sca lây nhi m cao nh t ch kho ng 60 tri u ngư i/năm. Trong khi ñó, m i năm trên th gi i có ñ n 140tri u ca nhi m ñ c do As. Chính vì th , ngư i ta ñã ví th c tr ng ng ñ c As là v ng ñ c th k . Nư ccó s ngư i nhi m n ng nh t là Bangladesh, sau ñó là Vi t Nam, Chile, Thái Lan, n ð , Mông C ,Trung Qu c, Peru, Tây Ban Nha, Hungary… Nhi u ngư i dân Bangladesh sau m t ph n tư th k s d ng nư c gi ng khoan do UNICEF vi n trv n còn có khái ni m mơ h v các tai h a di h i do s hi n di n c a As trong ngu n nư c. Tùy theo m cñ xâm nh p vào cơ th con ngư i, nh ng h i ch ng do s nhi m ñ c As thay ñ i theo th i gian. T vi cda lòng bàn tay và móng tay, chân cho ñ n da trư c ng c tr thành ñen x m do As tích t lâu dài trongcơ th t năm năm ñ n mư i năm. Sau 15 năm b nhi m ñ c, các b ph n trong cơ th như gan, th n, lálách b sưng to; h th ng tim m ch, th n kinh, b hô h p b suy thoái. Sau hơn 20 năm, các ung thư gan,lá lách, bàng quan, th n... b t ñ u xu t hi n. Nhưng các h i ch ng trên ñây v n còn ñư c ña s dânBangladesh quan ni m r ng tri u ch ng ñó là b nguy n r a do “Tr i ph t” hay “ý mu n c a Chúa” (willof God). M t s khác tin tư ng r ng nư c gi ng b nhi m ñ c là do r n xâm nh p vào trong khi ñàogi ng. Và tuy t ñ i ña s v n ti p t c s d ng ngu n nư c ñã b ô nhi m vì không tìm ra m t phươngsách nào khác (Mortoza, 1999). T i Trung Qu c, hàng trăm ngư i dân t i Qu ng Tây sau khi u ng nư c gi ng công c ng nhi m ñ cAs. Các n n nhân s ng này s ng t i hai làng thu c ngo i ô thành ph Hechi, Qu ng Tây. H b t ñ u cócác bi u hi n các tri u ch ng nhi m ñ c As (b sưng m t, nôn m a, m m t). K t qu ki m tra cho th y∗ Gi ng viên BM. Công ngh - Sinh h c, K. NN - TNTN.Email: lmtuan@agu.edu.vn, ltmlinh@agu.edu.vnThông tin Khoa h c S 35, 01/2009 21ngu n nư c sinh ho t c a hai làng nhi m As. Theo gi i ch c thành ph Hechi, nh ng cơn mưa l n khi nnư c th i ch a As c a Jinhai, m t công ty luy n kim g n ñó, tràn vào các gi ng, ao c a ngư i dân. Hi n tư ng ô nhi m As trong môi trư ng ñã ñư c phát hi n nhi u nơi trên th gi i, trong ñó cónh ng khu v c hàm lư ng As r t cao như Anh trong ñ t t i 2%, M trong nư c t i 8 mg.l-1, Chilê -800 mg.l-1, Ghana - 175 mg.l-1, Tây Bengan - 2000 mg.l-1 và ðài Loan – 600 mg.l-1.3. Ô nhi m Arsen Vi t Nam Theo Tr n H ng Côn (2008), v trí ñ a lý Vi t Nam cũng gi ng như Bangladesh. ðây là lý do t isao vùng châu th sông Mêkông tr nên ñáng quan tâm. Có hàng tri u ngư i Vi t Nam ñang s d ngngu n nư c có hàm lư ng As cao. V n ñ ô nhi m As vùng ñ ng b ng Nam B và m t s ñ ...